شکل ۱-۷- نیروهای جزر و مد (www.wikipedia.org)
اساساً جزر و مد براثر نیروهای برهمکنش جاذبه‌ای و سینماتیکی دستگاه زمین – ماه – خورشید به وجود می‌آید. تأثیرات خورشید و ماه بر روی زمین، تئوری تعادلی جزر و مد را مشخص می‌کند. نیروی مولد جزر و مدی سایر اجسام سماوی به علت دوری فاصله یا کوچکی جرم قابل‌چشم‌پوشی هستند. جزر و مدها اثر قابل‌ملاحظه‌ای در پارامترهای مداری دستگاه زمین ـ ماه را دارند. حرکت ماه را در بررسی دقیق جزر و مد دخیل می‌دانند. کل نیروهای مولد جزر و مد کوچک است. نیروی اساسی مولد جزر و مد مربوط به ماه است.
بهطور میانگین بازه زمانی میان دو برکشند و فروکشند پیاپی ۱۲ ساعت و ۵/۲۵ دقیقه است، درست نیمه زمانی که طول میکشد، تا ماه ظاهراً یک دور کامل گرد زمین بپیماید یعنی ۲۴ ساعت و ۵۱ دقیقه.
کشند همراه با حرکت ظاهری ماه از افق شرقی ناظر، به سمت افق غربی او پیش میروند. اثر گرانش خورشید در کشند نسبت به ماه در رده دوم اهمیت برخوردار است، زیرا فاصله آن بیشتر (فاصله خورشید از زمین یک‌صد و پنجاه میلیون کیلومتر) است. ازاین‌رو نسبت نیروی کشندزای خورشید تنها حدود ۷ درصد نیروی ماه است.
هنگامی‌که نیروهای کشندزای ماه و خورشید هماهنگ عمل میکنند، مثلاً هنگام ماه نو که هر دو در یک‌طرف زمین قرار دارند، جزر و مدها در بیشینه خود میباشند و به نام کشند بهاری یا « مهکشند» نامیده می‌شود، حد دیگر وقتی است که خورشید و ماه باهم زاویه ۹۰ درجه (تربیع) میسازند در این هنگام جزر و مد را به کمینه و به کشندهای کوچک یا «کهکشند» بدل میسازند.
شکل ۱-۸- مهکشند و کهکشند (چگینی، ۱۳۹۰)
الگوی جزر و مد در منطقه بوشهر آمیخته است و از نیم‌روزانه تا روزانه تغییر می‌کند. به عبارتی جزر و مد در این منطقه ترکیبی از جزر و مد های نیم‌روزانه و روزانه میباشد که برتری با جزر و مد های نیم‌روزانه است یعنی در هر روز دو جزر و دو مد مشاهده می شود که با هم برابر نیستند. اجزاء اصلی جزر و مد روزانه و نیم‌روزانه S2,M2,O1,K1 ، همچنین سرعت جریانات جزر و مدی در منطقه بوشهر ۶/۰-۳/۰ متر بر ثانیه است. ( فیاض محمدی، ۱۳۸۸)
نزدیکی ماه نیز تأثیری در بلندی کشند دارد، هنگامی‌که ماه در فرودینه زمینی قرار دارد نیروی کشندزای آن به اندازه ۲۰% بیش از حد عادی است.
-
-
-
- منطقه مورد مطالعه
-
-
نیروگاه اتمی بوشهر در سواحل خلیجفارس و در بخش جنوبی شبه جزیره بوشهر بین دو روستای هلیله و بندرگاه واقع شده است. اندازه گیریها در آبهای اطراف نقطه خروجی پساب نیروگاه در دریا انجام شده است که شکل (۱-۹) منطقه مورد مطالعه را نشان میدهد
شکل ۱-۹- منطقه مورد مطالعه
-
-
-
- خلیج فارس
-
-
خلیج فارس آبراهی است که در امتداد دریای عمان و در میان ایران و شبه‌جزیره عربستان قرار دارد. مساحت آن ۲۳۹۰۰۰ کیلومترمربع است ( Emery,1956 ) و پس از خلیج مکزیک و خلیج هادسون سومین خلیج بزرگ جهان بشمار می‌آید. خلیج فارس از شرق از طریق تنگه هرمز و دریای عمان به اقیانوس هند و دریای عرب راه دارد، و از غرب به دلتای رودخانه اروندرود، که حاصل پیوند دو رودخانه دجله و فرات و پیوستن رود کارون به آن است، ختم می‌شود. کشورهای ایران، عمان، عراق، عربستان سعودی، کویت، امارات متحده عربی، قطر و بحرین در کناره خلیج فارس هستند. در این میان سواحل شمالی خلیج فارس تماماً در جغرافیای سیاسی ایران قرار دارند. به سبب وجود منابع سرشار نفت و گاز در خلیج فارس و سواحل آن، این آبراهه در سطح بین‌المللی، منطقه‌ای مهم و راهبردی بشمار می‌آید.
نام تاریخی این خلیج در زبان‌های گوناگون ترجمه عبارت «خلیج فارس» یا «دریای پارس» بوده است. همچنین در تمام سازمان‌های بین‌المللی نام رسمی این خلیج، «خلیج فارس» است اما برخی از کشورهای عربی در دهه های اخیر آن را خلیج عربی یا به‌سادگی، خلیج می‌نامند. سازمان آب‌نگاری بین‌المللی از نام خلیج ایران (خلیج فارس) برای این خلیج استفاده می‌کند. ( تجلی پور ، ۱۳۷۳ )
-
-
-
-
-
- تاریخچه پیدایش خلیج فارس
-
-
-
-
زمین شناسان معتقدند که در حدود پانصد هزار سال پیش، صورت نخستین خلیج فارس در کنار دشت‌های جنوبی ایران تشکیل شد و به‌مرورزمان، براثر تغییر و تحول در ساختار درونی و بیرونی زمین، شکل ثابت کنونی خود را یافت. خلیج فارس در آغاز، بسیار پهناور بوده به‌طوری‌که تا اواخر دوره سوم زمین‌شناسی بیشتر جلگه‌های برازجان، بهبهان و خوزستان ایران تا کوه‌های زاگرس در زیر آب بوده‌اند. ( رامشت، ۱۳۶۸ )
-
-
ویژگی‌های جغرافیایی خلیج فارس
-
- موقعیت جغرافیایی خلیج فارس در خاورمیانه
-
-
آخرین نظرات