۴) زمان

زمان، به فاصله میان معرفی نوآوری و پذیرش گسترده آن گفته می شود و به فاصله زمانی میان خلق یک نوآوری و انتشار آن، شکاف انتشار نوآوری می‌گویند. این زمان می‌تواند بسیار طولانی باشد. از زمان اختراع یک پمپ ساده در یک معدن اسکاتلندی، صدوپنجاه سال به طول انجامید(لکارد و آبراهام ۱۹۹۷ :۳۷۳، به نقل از حسینی خواه :۱۵۷).

بعد زمان در فرایند اشاعه ی نوآوری شامل: ۱) فرایند تصمیم گیری نوآوری توسط هر فرد از زمان شروع آگاهی ‌در مورد نوآوری تا زمان رد و پذیرش نوآوری ۲) نوگرایی افراد در پذیرش نوآوری یعنی زودتر یا دیرتر پذیرفتن نوآوری در مقایسه با اعضای یک سیستم اجتماعی و ۳) نرخ پذیرش نوآوری که با استفاده تعداد اعضایی که ن.آوری را پذیرفته اند اندازه گیری می شودراجرز، ۱۹۹۵).

فرایند تصمیم گیری نوآوری

فرایند تصمیم گیری نوآوری فرایندی است که هر فرد ار آگاهی آغازین ‌در مورد نوآوری تا شکل دهی نگرش به سمت نوآوری و تصمیم برای رد یا پذیرش تا پیاده سازی ایده ی جدید و تأیید این تصمیم ادامه دارد(راجرز،۱۹۹۵: ۱۴). و در ابتدای بخش درباره ی مراحل آن توضیح داده شد.

۵) ویژگی شخصیتی مصرف کنندگان

نوگرایی مصرف کننده: نوگرایی درجه ای است که شخص زودتر از اعضای سیستم اجتماعی ایده ی جدید را می پذیرد. همه ی افراد جامعه در یک سیتم اجتماعی نوآوری ها را در یک زمان مشابه نمی پذیرند. بر این اساس پذیرندگان به دسته های مختلفی بر اساس زمانی که آن ها تصمیم می گیرند تا محصول جدید را بپذیرند تقسیم می‌شوند. راجرز پذیرندگان را به ۵ دسته تقسیم بندی ‌کرده‌است: ۱) نوگرایان^[۵۰] ۲) خریداران اولیه^[۵۱] ۳) اکثریت اولیه^[۵۲] ۴)اکثریت بعدی^[۵۳] ۵) آخرین خریداران^[۵۴](غیر نو گرایان)

نمودار۲- ۲طبقه بندی انتخاب کنندگان محصولات و خدمات جدید بر اساس زمان نسبی پذیرش نوآوری( راجرز، ۱۹۹۵)

نوگرایان تنها ۲٫۵% جمعیت کل هستند، تمایل به پذیرش ریسک دارند . نوگرایان همچنین به عنوان مصرف کنندگان پیشرو خوانده می‌شوند کسانی که برای اولین بار محصول جدید را می خرند. نوگرا بودن چندین پیش نیاز دارد این پیش نیاز ها شامل : کنترل منابع مالی قابل توجهی برای جذب نواوری های بی ثمر، توانایی درک و استفاده از دانش فنی پیچیده و یک نوگرا باید قادر به کنار آمدن با درجه ی بالایی از عدم قطعیت یک نوآری باشد. نوگرا باید خواستار پذیرش شکست هایی که ممکن است با پذیرش یک ایده ی جدید ناموفق دارد، باشد. نوگرا ها به دنبال اطلاعات ‌در مورد ایده ی جدیدند وآن ها به رسانه های انبوه توجه می‌کنند و شبکه ی ارتباطات بین فردی را گسترش می‌دهند. آن ها سطوح درآمد و تحصیلات بالاتری دارند و از نظر اجتماعی فعال تر هستند.

نتایج حاصل از تحقیقات نشان می‌دهد که زود پذیرندگان موقعیت اجتماعی بالاتری نسبت به دیرپذیرندگان دارند. موقعیت اجتماعی توسط متغیرهایی همچون درآمد، ثروت، سطوح زندگی، منزلت حرفه ای و مانند این ها اندازه گیری شده است. نوگرایان سمت های اجتماعی بالاتری نسبت به دیر پذیرندگان دارند. شواهد نشان می‌دهد که نوگرایان نه تنها موقعیت اجتماعی بالاتری دارند بلکه همچنین به دنبال حرکت به سمت سطوح بالاتری از موقعیت اجتماعی هستند. نوگرایان جهت گیری های اقتصادی بیشتری نسبت به دیر پذیرندگان دارند. و نوگرایان فعالیت های تخصصی تری نسبت به دیرپذیرندگان دارند. ویژگی های شخصیتی نوگرایان نیز چنین آمده است:

زود پذیرندگان احساس همدلی بیشتری دارند تا دیر پذیرندگان

زود پذیرندگان کمتر متعصب هستند تا دیر پدیرندگان

زود پذیرندگان عقلانیت بیشتری دارند تا دیر پذیرندگان

زود پذیرندگان هوش بیشتری دارند تا دیر پذیرندگان

زود پذیرندگان نگرش مطلوب تری نسبت به تغییرات دارند تا دیر پذیرندگان

زودپذیرندگان با ریسک وعدم قطعیت بیشتری کنار می‌آیند تا دیر پذیرندگان

زود پذیرندگان نگرش مطلوب تری نسبت به تحصیلات دارند تا دیر پذیرندگان

زود پذیرندگان نگرش مطلوب تری نسبت به علم دارند تا دیر پذیرندگان

زودپذیرندگان کمتر جبرگرا هستند تا دیر پذیرندگان

زود پذیرندگان سطوح بالاتری از انگیزه های پیشرفت را دارند تا دیرپذیرندگان

زود پذیرندگان آرمان های بالاتری دارند تا دیر پذیرندگان

زود پذیرندگان مشارکت اجتماعی بالاتری دارند تا دیر پذیرندگان

زودپذیرندگان در یک سیستم اجتماعی بیشتر با هم ارتباط دارند تا دیرپذیرندگان