هریبار و کالینس[۴۲] (۲۰۰۲)، نشان دادند که اقلام تعهدی (اقلام پرداخت نشده) معرف مبالغ تخصیص داده شده به دوره تجاری از بابت دریافتها و پرداختهای آتی مورد انتظار برای خدمات است و اقلام انتقالی به دوره های آتی مبین مبالغ تخصیص داده شده به دوره های جاری و آتی از بابت دریافتیها و پرداختیهای گذشته برای کالاها و خدمات میباشد. اقلام سود و ترازنامه که بر مبنای حسابداری تعهدی اندازهگیری شده است مبنای مفیدی از سنجش کارایی مؤسسه و اطلاعاتی مرتبط با پیشبینی فعالیت آتی واحد تجاری و پرداخت سود سهام فراهم میکند (بارس و همکاران[۴۳]، ۲۰۰۱).
۲-۱-۳) اطلاعات تاریخی (اقلام تعهدی) و جریانهای نقدی
اطلاعات تاریخی (اقلام تعهدی) مربوط به جریان وجوه نقد میتواند در قضاوت نسبت به مبلغ ، زمان و میزان اطمینان از تحقق جریانهای وجوه نقد آتی به استفاده کنندگان صورتهای مالی کمک کند. اطلاعات مذبور بیانگر چگونگی ارتباط بین سودآوری واحد تجاری و توان جهت ایجاد وجه نقد و در نتیجه مشخص کننده کیفیت سود تحصیل شده توسط واحد تجاری است (دشو[۴۴]، ۱۹۹۴). علاوه بر این لرک و ویلینگر[۴۵] (۲۰۰۸)، نشان دادند که، تحلیلگران و دیگر استفاده کنندگان اطلاعات مالی اغلب به طور رسمی یا غیر رسمی مدلهایی را برای ارزیابی و مقایسه ارزش فعلی جریانهای وجه نقد که میتواند جهت کنترل میزان دقت ارزیابیهای گذشته مفید واقع شود و رابطه بین فعالیتهای واحد تجاری و دریافتها و پرداختهای آن را نشان دهد را مورد استفاده قرار میدهند. پون و گرنگر[۴۶] (۲۰۰۳)، نشان دادند که مدلهای پیشبینی خوب باید در مقابل عوامل برون زای تاثیرگذار مقاوم بوده و به صورت واقع گرایانه برآورد و آزمون شوند. مطالعات متعددی در ارتباط با بررسی مفید بودن اقلام تعهدی در پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی توسط، بوون و همکاران[۴۷] (۱۹۸۶)، کیم و کروس[۴۸] (۲۰۰۵)، یودر[۴۹] (۲۰۰۷)، لرک و ویلینگر[۵۰] (۲۰۰۸)، لیو و همکاران[۵۱] (۲۰۱۰) و فرنسیس و اسون[۵۲] (۲۰۱۲) صورت گرفته است.
اطلاعات تاریخی (اقلام تعهدی) گردش وجوه نقد همانند جریانات وجوه نقد بودجه شده اطلاعات مرتبطی را به تنهایی و یا به عنوان مکمل گزارشهای مرسوم مالی برای سرمایهگذاران، اعتباردهندگان و بستانکاران به منظور ارزیابی شرکت و پیشبینی سودهای پرداختی مورد انتظار فراهم مینمایند (یودر[۵۳]، ۲۰۰۷).
۲-۱-۴) رابطه جریانهای نقدی جاری و آتی و سطح سرمایهگذاری شرکتها
اگر یک شرکت بخواهد در عرصه تجارت باقی بماند، خالص جریانهای نقدی حاصل از فعالیتهای عملیاتی آن در بلندمدت باید مثبت باشد. شرکتی که جریانهای نقدی ناشی از عملیاتش منفی باشد، قادر نخواهد بود همواره از سایر منابع، وجه نقد لازم را تامین کند. در حقیقت، توان شرکت در تامین وجه نقد از طریق فعالیت های سرمایهگذاری یا مالی، تا حد زیادی به توانایی آن در تامین وجه نقد از محل عملیات عادی شرکت بستگی دارد. اعتباردهندگان و سهامداران حاضر نیستند در شرکتی سرمایهگذاری کنند که از فعالیتهای عملیاتی آن وجوه نقد کافی فراهم نمیشود و در مورد پرداخت سود سهام، بهره و بدهیهایش در سررسید اطمینان وجود ندارد (تالانه و مرادزاده، ۱۳۸۲).
۲-۱-۵) اهداف جریانهای نقدی (مدیریت نقدینگی، توانایی واریز بدهیها و انعطافپذیری مالی)
یکی از اهداف ارائه اطلاعات مربوط به جریانهای نقدی، ارزیابی نقدینگی و توانایی واحد تجاری در پرداخت تعهداتش میباشد (کایا و ساچ[۵۴]، ۲۰۰۹). نقدینگی عبارت است از توانایی نسبی در تبدیل داراییها به وجه نقد میباشد (ادگی[۵۵]، ۲۰۰۷) و گاهی اوقات به عنوان میزان نزدیکی داراییها به وجوه نقد قلمداد میشود (کیم و همکاران[۵۶]، ۱۹۹۸) و همچنین به ارتباط بین بدهیهای کوتاهمدت و اقلام نقد و نزدیک به نقد نیز اطلاق میگردد (بائوم و همکاران[۵۷]، ۲۰۰۶). توانایی واریز تعهدات در مفهوم وسیعتر به توانایی وصول وجه نقد یا داشتن وجوه قابل دسترسی جهت هر هدف که ممکن است از طرف مؤسسه مورد نیاز باشد اطلاق میگردد (باتس و همکاران[۵۸]، ۲۰۰۹). در معنای دقیقتر توانایی در پرداخت تعهدات عبارت است از توانایی واحد تجاری در پرداخت تعهدات خود در سررسید (دنیس و شیبیکو[۵۹]، ۲۰۱۰). مفهوم انعطافپذیری مالی به معنای توانایی واحد تجاری در تحصیل وجه نقد طی زمان کوتاه به منظور بهرهجویی از فرصتهای مناسب و یا در برخورد با وقایع پیشبینی نشده است (گانی و همکاران[۶۰]، ۲۰۰۷). هر سه مفهوم فوقالذکر در ارتباط با یکدیگر میباشد. لیکن مفهوم انعطافپذیری دارای مفهوم گستردهتر از توانایی در پرداخت تعهدات و مفهوم توانایی در پرداخت تعهدات دارای مفهوم گستردهتر از نقدینگی است. توانایی پرداخت تعهدات برای تداوم فعالیت شرکت ضروری است. عدم پرداخت تعهدات ممکن است سبب ورشکستگی، تسویه اجباری، زیان برای صاحبان سهام و بستانکاران گردد (لاو، ۲۰۰۳).
۲-۱-۶) طبقهبندی داراییهای جاری و جریانهای نقدی
اطلاعات مربوط به وضعیت نقدینگی در ترازنامه نیز وجود دارد (بائوم و همکاران، ۲۰۰۶).. طبقهبندی ترازنامه به داراییهای جاری و داراییهای غیر جاری میتواند در مورد وضعیت نقدینگی تا حدود کمی راهنما باشد. دلیلش این است که این نحوه طبقهبندی اشکالاتی دارد از جمله: هزینه معوق و بستانکاران از اقلام جاری هستند ولی اثری در جریانهای وجه نقد آتی ندارند (کیم و همکاران، ۱۹۹۸؛ ادگی، ۲۰۰۷). سایر داراییها نیز از قبیل موجودیها هم ممکن است به جریانهای وجه نقد قابل تبدیل نباشند (هان و گیو[۶۱]، ۲۰۰۷).
۲-۱-۷) حرکت به سوی جریانهای نقدی
هیئت تدوین استانداردهای حسابداری مالی در بررسیهای اولیه خود در سال ۱۹۸۰، صورت گردش وجوه نقد را به عنوان اطلاعاتی مطلوب که میبایست به همراه سایر صورتهای مالی ارائه شود، معرفی نمود.
دلایل پشتوانه این نظریه توسط هیئت تدوین استانداردهای حسابداری مالی به شرح زیر بیان شده است:
۱- باز خورد جریانهای نقدی واقعی را فراهم سازد.
۲- کمک به تعیین رابطه بین سود حسابداری و جریانهای نقدی.
۳- اطلاعاتی در مورد کیفیت و چگونگی سود فراهم آورد.
۴- قابلیت مقایسه اطلاعات مندرج در گزارشگری مالی را ارتقاء دهد.
۵- کمک به ارزیابی انعطاف پذیری و وضعیت نقدینگی.
۶- کمک به پیشبینی جریانهای نقدی آتی.
آخرین نظرات