در ادامه آقای ابهریمیگوید: اعدام در ملأعام برای جرم‌های ضداجتماعی ممکن است آثار پیشگیرانه داشته باشد، اما اثرخشونت‌زایی و افسردگی آن بیشتر است و در درازمدت موجب پیدایش خشونت مخصوصاً در نوجوانان و جوانان می‌شود.
وقتی انسان شاهد کشته شدن کسی باشد از لحاظ عاطفی و روحی دچار ترس و اضطراب و نگرانی می‌شودواحتمال دارد اعدام در ملأعام برای افرادی که ممکن است مرتکب جرم شوند، عامل بازدارنده باشد،اما آثار منفی و مخربی بر روحیه اجتماعی جامعه می‌گذارد، ولی در مواردی که مجرمی با عمل خود موجب رعب، وحشت و نگرانی عمومی شود، اعدام در ملأعام می‌تواند موجب اطمینان خاطر و احساس آرامش در افراد شود.ولی متأسفانه در مورد کودکان خشونتی که در این عمل وجود دارد می‌تواند موجب نهادینه شدن ترس و ایجاد اضطراب در آن ها شود.
به طور کلی میتوانیم تاثیر اجرای مجازات در ملأعام را بر روی تماشاگران و افراد جامعه، گسترش خشونت در جامعه بدانیم که آثار آن عبارتند از: کم شدن حساسیت تماشاچیان چنین صحنه هایی نسبت به خشونت و پرخاشگری و در نتیجه عادی شدن چنین صحنه هایی و از بین رفتن اثر تنبیه و بازدارندگی این عمل، زیاده طلبی در پرخاشگری برای ایجاد هیجان بیشتر،ایجاد اضطراب و عصبی کردن تماشاچیان با نشان دادن وجود جرم و جنایت وخشونت در جامعه و ایجاد این تصور که در هیچ جا امنیت وجود ندارد، و در نتیجه باعث خدشه دار شدن بهداشت روانی مردم می شود.
۲-۳-۲-۴-۳کرخت شدن
طبق پژوهش‌های روان‌شناسان اجتماعی، قرار گرفتن مکرر در معرض اخبار دردناک و ناخوشایند، اثر کرخت‌کننده‌ای برحساسیت ما نسبت به این رویدادها باقی می‌گذارد. در یک آزمایش، روان‌شناسی به نام دکتر ماری فرانس مارین، استاد روان‌شناسی دانشگاه مونترال کانادا در سال ۲۰۱۱ با انجام تحقیقی این موضوع را سنجید. او برای سنجش تاثیر اخبار بد بر سلامت روان در آزمایشی برای ۵۶ زن و مرد که در آزمون شرکت کرده بودند، ۱۲ خبر خنثی و عادی و ۱۲ خبر بد مثل قتل، خشونت و سوانح راپخشکرد.
این مرحله اول آزمون بود، آزمودنی‌ها باید در مرحله دوم تکالیف اضطراب‌برانگیزی را حل می‌کردند، در هر دو مرحله هورمون کورتیزول شرکت‌کنندگان در آزمون در بزاق دهان‌شان سنجیده می‌شد. این هورمون که به دنبال استرس ترشح می‌شود در مرحله اول–یعنیشنیدناخبارخنثیواخبارمنفی- ترشحنشدهبود، امادرمرحلهدومکهآنهابایدآزمون‌هایچالش‌برانگیزیراحلمی‌کردند،هورمونکورتیزولزیادیدربزاقدهان‌شانجمعشدهبود. نتیجه‌گیریمحققاینبود که افراد با شنیدن مکرر اخبار بد کرخت می‌شوند و واکنشی نشان نمی‌دهند اما وقتی خودشان در موقعیت چالشی قرار می‌گیرند، زودتر از افراد دیگری که در معرض اخبار بد نبودند دچار استرس و اضطراب می‌شوند (استونزل، ۱۳۵۷: ۱۱۱).
۳٫ آثار و اهداف اجرای مجازات در ملأعام
پس از بیان مباحث نظری و شناخت پیشینه تاریخی اجرای مجازات در ملأعام در فصل اول و سپس شناخت مبانی و اصول اجرای مجازات در ملأعام از دیدگاه فقهی، علوم جناییدر فصل دوم، در این فصل به بررسی اهداف و آثار ناشی اجرای مجازات در ملأعام میپردازیم.
اهداف اجرای مجازات درملأعام
قطع نظر از اینکه در خصوص اجرای مجازات در ملأعام از دیدگاه فقهی معتقد به کدام نظریه(وجوب، استحباب یا اجرای مجازات در ملأعام) باشیم بین علما و صاحبنظران در مورد اهداف، آثار و تبعات فردی و اجتماعی اجرای مجازات در ملأعام اتفاقنظر وجود ندارد؛ برخی آن را واجد آثار مثبت و بعضی نیز آن را دارای تبعات منفی میدانند؛ ضرورت بحث در این باره بدین جهت است که شناخت اهداف، آثار و نتایج متفاوت حاصل از اجرای مجازات در ملأعام در هنگام صدور و اجرای حکم توسط مامورین دستگاه قضایی می تواند مفید فایده واقع شود.
لذا در این قسمت به بررسی اهداف اجرای مجازات از جمله ضرورت حفظ نظام اجتماعی، تقلیل امکان بزهکاری و پیشگیری از بزهدیدگی و سودمند بودن اجرای آن برای مجرم پرداخته می شود.
۳-۱-۱ ضرورت حفظ نظام اجتماعی
وقوع جرایم تهدیدی علیه اجتماع محسوب می شود، چراکه نظام اجتماع از هم گسیخته می شود و امنیت و اقتدار حاکم بر جامعه خدشهدار می شود. گاه با وقوع برخی جرایم افکار عمومی به شدت تحت تاثیر قرار گرفته و یا ساختارهای نظام به طور جدی در معرض خطر قرار می گیرند که در این موارد، افراد خواستار برخورد سریع و قاطع دستگاه قضا با مرتکبان این جرایم هستند. به عنوان مثال، اگر با مرتکبین جرایم اقتصادی یا کلاهبرداران حرفهای به شدت برخورد شود و از طرق مختلفی چون اجرای مجازات آن ها در ملأعام، انتشار اسامی آن ها در رسانههای گروهی، جراید، سایتهای اینترنتی و غیره به عموم افراد معرفی شوند، علاوه بر پیشگیری از وقوع جرایم مشابه در آینده و کاهش آن ها، اعتبار و ابهّت این گونه مرتکبان از میان میرود و نظم مختل شده اجتماع باز میگردد.
پس، ضرورتهای اجتماعی در برخی موارد ایجاب می کند که از اجرای مجازات در ملأعام به عنوان حربهای مؤثر برای سرکوبی جرم و جلوگیری از بزه دیدگی افراد مختلف جامعه استفاده شود. لیکن، در این میان باید جانب احتیاط را رعایت کرد تا تاثیرات سوء احتمالی اعمال این شیوه اجرای مجازات به حداقل کاهش یابد.
جوامع بشری برای جلوگیری از تخطی افراد از قواعد و قوانین اجتماعی دو شیوه اساسی تعبیه کرده اند: جامعه پذیری و کنترل اجتماعی. جامعه پذیری شیوهای است که در آن قواعد و هنجارها درونی می شود و فرد بدون هیچگونه مراقبت بیرونی، همواره آن ها را مراعات می کند. اما این شیوه همیشه کارآمد نیست. برخی افراد استعداد تخطی از قوانین را دارند و برخی موقعیتها بگونهای است که منافع یا احساس افراد، آن ها را به سمت جرم سوق میدهد، علی‌رغم علم به خطا بودن آن. در این موقعیتها، باید شیوه های دیگری را دنبال کرد، یعنی مراقبت از اینکه کسی خطا نکند و تنبیه کسانی که خطا کرده اند.
مجازات اصولا به همین منظور طراحی شده است. هدف اساسی مجازات، کاهش احتمال تخطی از قوانین است، با دو شیوه، اول اینکه با مجازات مجرم، وی تنبیه می شود و با تنبیه وی، احتمال تکرار جرم در وی کم می شود. این تنبیه دامنهای از مجازاتهای اجتماعی مانند خنده و تمسخر و بایکوت دارد تا مجازاتهای رسمی، مثلا جریمه اقتصادی، زندان و تبعید، زندان انفرادی (برای محروم کردن فرد از ارتباطات اجتماعی با دیگر انسانها) و بالاخره اعدام. فردی که حضورش برای جامعه خطرناک است، یا جرم بزرگی مرتکب شده که وجدان عمومی جامعه خدشه دار شده است، یا بارها مرتکب جرم شده و مجازاتهای دیگر بر وی دیگر اثر ندارد، باید از جامعه حذف شود. اعدام برای این منظور تعبیه شده است.
آخرین نظرات