– لقاح اسپرم و تخمک (Fertilization) : در لغت به معنای آبستن شدن و در واقع بارور شدن است. در اصطلاح واکنش متقابل بین اسپرم و تخمک با نقل و انتقالات و ترکیبات سلولی و هسته ای هر دو (نر و ماده) شروع شده که این تغییرات روند کلی لقاح را تشکیل می‌دهد. این عمل ممکن است در خارج از بدن زن نیز صورت پذیرد که به آن لقاح خارج رحمی نیز می‌گویند..
– مادر جانشین (Surrogate Mother) : به زنی مادر جانشین می‌گویند که بر اساس توافق به عمل آمده قبلی حاضر به پذیرش نطفه ای در رحم خود برای رشد و نمو جنین (برای دیگران) باشد و دوران بارداری را مانند مادران عادی سپری کند. از مادر جانشین گاهی تحت عنوان مادر میانجی یا مادر جایگزین نیز نامبرده می شود.
– منجمد سازی (Gryopreseearvation) : به انجماد جنین و گامتها در درجه حرارت بسیار پایین اطلاق می‌گردد[۱۰].
فصل دوم :تاریخچه باروری مصنوعی
تلقیح مصنوعی از ایام گذشته ابتدا برای تکثیر و اصلاح نژاد حیوانات اهلی به کار می‌رفت. اولین آزمایش در این مورد به وسیله دانشمندی آلمانی بنام لوریک جاکوبی بر روی ماهی ها صورت گرفت، چند سال بعد از آن، یک کشیش دانشمند بنام پروفسور اسپالازونی که اهل ایتالیا بود عمل تلقیح را برروی حیوانات خون گرم از جمله سگها آزمایش کرد و به نتایجی مثبت دست یافت.
در نیمه دوم قرن نوزدهم یکی از دانشمندان روسی بنام الیلوا تلقیح مصنوعی را بر روی حیوانات چهارپا عملی می‌سازد[۱۱].
به دنبال این پژوهش و آزمایشات، تلقیح مصنوعی به انسان نیز راه پیدا نمود و این آزمایشها در کشورهای مختلف به اجرا درآمد و با پیشرفت علم و استفاده از تکنیک برتر، نخستین نوزاد آزمایشگاهی بنام (لوئیز براون) در سال ۱۹۸۷ میلادی، در لندن با تلاش دکتر استیو و همکارانش به دنیا آمد. در پی این موفقیت متقاضیان زیادی به استفاده از این روش روی آوردند به گونه ای که در سال ۱۹۸۸ میلادی در کشور انگلستان حدود ۹۵% کودکان از طریق باروری خارجی رحمی (I.V.F) متولد شد.
همچنین در کشور آمریکا بیش از چهار هزار دوره (A.R.T) انجام شد که منجر به ۸۷۴۱ وضع حمل شده است که ۵۱۰۳ مورد آن ها به روش (I.V.F) بوده است.
به طور کلی قراردادهای مربوط به تولید بچه در ایالات متحده آمریکا از سال ۱۹۷۶ رایج شد که عمدتاًً موارد انجام شده تاکنون از راه تلقیح مصنوعی به شیوه تجارتی به دنیا آمده و مورد دادوستد قرار گرفته است. چندین مرکز تجارتی پزشکی به این امور اشتغال دارند و از آن به عنوان صنعتی رو به رشد می توان یاد کرد. البته در محافل مذهبی و علمی آمریکا این طرح مخالفینی هم دارد که می توان به طور خلاصه به آن ها اشاره کرد:
۱- کمیته ملی فرزند خواندگی آن را نوعی خرید و فروش بچه می‌داند؛
۲- کلیسای کاتولیک رم که با هر گونه تلقیح مصنوعی و خارج از روابط عادی زناشویی (حتی تلقیح نطفه شوهر به زن) مخالف است قراردادهای بچه سازی را تجاوز به اتحاد زیست شناختی و معنوی زن و شوهر می‌داند؛
۳- خانم تندلر استاد دانشگاه در رشته اخلاقیات پزشکی یهود می‌گوید: این پیمان نوعی اجاره زهدان برای ۹ ماه است.
۴- واتیکان در زمان جان پل دوم تصمیم گرفت که به درخواست پیروان خود و بویژه آمریکایی‌ها پیرامون این مسائل سند جامعی تهیه کند. تدوین رساله بیش از بیست ماه طول کشید و در نگارش آن با شصت (۶۰) متخصص علوم الهی و بیست دانشمند از کشورهای مختلف مشورت شده و سرانجام این رساله در چهل صفحه به شیوه پرسش و پاسخ با عنوان (تعلیم درباره احترام به منشاء حیات انسان و به مقام توالد او) انتشار یافت و فتوی قاطع کلیسا را نسبت به حرمت سقط جنین و هر گونه تلقیح مصنوعی و پرورش تخمک در آزمایشگاه بیان کرد.[۱۲]
یکی دیگر از روش های بارداری مصنوعی ترکیب تخمک و اسپرم در خارج از بدن زن و انتقال جنین تشکیل شده به رحم شخص ثالث بود که اولین گزارش های حاملگی این موارد در سال ۱۹۷۰ بود. از آن به بعد این روش به نام لقاح در آزمایشگاه (IVF)، انتقال جنین (ET)، انتقال گامت به لوله فالوپ (GIFT) شناخته شده است و افقهای جدیدی در ارتباطات بین گامت ها و رشد و نمو اولیه جنین و در نتیجه حاملگی های فراوان را به همراه داشته است.[۱۳]
یکی از پزشکان فرانسوی در سال ۱۸۶۸ طی گزارشی به جامعه پزشکی خاطرنشان ساخت که در فرانسه ۵۰ مورد تلقیح مصنوعی روی زنان انجام گرفته و قدیمی ترین آن را مربوط به سال ۱۸۳۸ اعلام کرد. مدتی بعد یک دانشمند فرانسوی اعلام کرد که از ۷۲ زن تلقیح شده ۴۱ زن بارور شده اند. دراتازونی دکتر ماریون سنیز در سال ۱۸۶۶ اولین آزمایش خود را در بیمارستان نیویورک – سیتی انجام داد. در سال ۱۹۱۴ دکتر جامسیون طبیب انگلیسی مقیم مصر شنیده بود که در میان بدویان زنان جادوگر برای معالجه زنان عقیم به قطعه ای پشم افسون می خواندند و آن را به زن نازا می‌دادند تا به رحم خود بمالد و معتقد بودند که زن یا حامله می شود یا می میرد. این پزشک پس از بررسی های بسیار متوجه شد که پشم های مذبور آلوده به اسپرم مردان بوده که میکروب‌های فراوانی در پشم نیز وجود داشتند به همین دلیل زنان غیر مقاوم بیمار و فوت می شدند[۱۴].
فصل سوم : روش های تلقیح مصنوعی، درمان نازایی و اشکال مختلف استفاده از رحم جایگزین
مبحث اول : تلقیح مصنوعی
تلقیح در لغت به معنی باردار کردن و لقاح به معنی باردار شدن است.[۱۵] مفهوم اصطلاحی آن از معنای لغویش دور نگردیده بدین معنا که تلقیح مصنوعی عبارت است از این که زن را با وسایل مصنوعی و بدون آن که نزدیکی صورت گیرد، باردار کنند[۱۶] و به طور کلی به دو نوع است :
۱- تلقیح مصنوعی هومولگ
هرگاه شوهر قادر به تولید اسپرم باشد ولی به علل جسمانی یا روانی، باروری زن از طریق عادی و به وسیله مقاربت ممکن نباشد، از این روش استفاده می شود . در این زمان با بهره گرفتن از تکنیک های کمکی تولید مثل، اسپرم شوهر به زن تلقیح می شود تا از این طریق باردار گردد.
۲- تلقیح مصنوعی هترولوگ
این نوع تلقیح زمانی ضرورت می‌یابد که زن استعداد باروری دارد، ولی شوهر فاقد چنین توانی است . در این هنگام به اندازه کافی اسپرم مرد بیگانه به طریق مجاز اخذ و پس از شستشو و دفع زوائد به رحم زن انتقال می‌یابد تا لقاح در لوله رحم صورت پذیرد. [۱۷]
مبحث دوم : روش های پیشرفته در درمان نازایی
آخرین نظرات