ج) اصل ۲۱ اعلامیه استکهلم ۱۹۷۲ و اصل ۲ اعلامیه ریو ۱۹۹۲ که باور مشترک کشورهای مربوطه مبنی بر این که تکلیف دارند تا تضمین نمایند که فعالیت­های تحت صلاحیت یا کنترلشان سبب ایراد به محیط زیست دیگر کشورها یا مناطق خارج از مرزهای صلاحیت محلی نمی­ شود. ↑

1. 1. – این پرونده دعوی جمهوری نائورو علیه کشور استرالیا است. به‌این علت که دیوان در رأی خود ایرادات مقدماتی استرالیا که مبتنی بر اوضاع و احوال عینی بودند و در آن­ها اختلاف مربوط به بازتوانی زمین­های فسفات قبل از اول ژولای ۱۹۶۷ حل شده بود هم­چنین ایراد مبتنی بر این که نیوزلند و بریتانیا طرف­های رسیدگی نبودند را رد کرد و مضافاً اینکه چون در سال ۱۹۹۳ نائورو، و استرالیا به دیوان اطلاع دادند که طرفین توافق کردند که رسیدگی در، دیوان متوقف شود دیوان بررسی به‌این پرونده را متوقف و فرصت بررسی نکات مربوط به حقوق محیط زیست را، از دست داد. ↑

1. 1. – این پرونده دادخواست اکوادور علیه کلمبیا ‌می‌باشد که مبنای اختلاف آن مربوط به پخش مواد سمی هوایی توسط کلمبیا در مناطق نزدیک و در مرز با اکوادور مربوط می­ شود که موجب بروز خسارت شدید به مردم، محصولات، حیوانات و محیط زیست طبیعی در مرز اکوادور شد. دعوای مذکور، مستعد طرح نکات و مسائلی است که از بعد زیست محیطی خصوصاً در حوزه آلودگی­های مرز گذر قابل بررسی است به نحوی که برخی محققین بدان لقب تریل اسملتر قرن بیست و یکم داده ­اند. ↑

1. 1. – Oder. ↑

1. 1. – Community interest. ↑

1. 1. – این دعوی اختلاف بین لهستان و چند کشور دیگر اروپایی درباره صلاحیت کمیسیون بین ­المللی رودخانه اودر به انشعابات رودخانه یعنی رودخانه­های وارثه و نتز که باید در قلمرو لهستان جریان پیدا کنند یا نه بود. دیوان در بخشی از این رأی اعلام نموده که: «هنگامی که شیوه­ای مورد توجه قرار ‌می‌گیرد که به وسیله آن کشورهایی وضعیت­های واقعی ناشی از این واقعیت که یک آبراه از قلمرو بیش از یک کشور عبور می­ کند یا قلمرو بیش از یک کشور را از هم جدا می­ کند و امکان رعایت عدالت و ملاحظاتی درخصوص بهره ­برداری مورد توجه قرار می­ گیرند، دیده می­ شود که راه ­حل مسئله در ایده حق عبور یا کشورهای بالادست جستجو نمی­ شود بلکه موضوع از باب اشتراک منافع کشورهای هم­جوار است. این اشتراک در منفعت در یک رودخانه کشتیرانی مبتنی بر یک حق قانونی مشترک است که ویژگی­های اساسی آن عبارتند از تساوی حقوق همه کشورهای همجوار در استفاده از کل مسیر رودخانه و منع هرکدام از مزیت­های ترجیحی برای فقط یک کشور هم­جوار در مقابل با کشورهای دیگر». بنگرید:
      ICJ Rep., Pulp Mills on the River Uruguay (Argentina v. Uruguay) Summary of the Judgment of 20 April 2010. ↑

1. 1. – Weeramantry. ↑

1. 1. – طبق بند ۱ ماده ۲۶ اساسنامه. ↑

1. 1. – The International Tribunal for the Law of the Sea (ITLOS). ↑

1. 1. – North American Agreement On Environmental Cooperation(NAAEC). ↑

1. 1. – Doctrine. ↑

1. 1. – وکیل، امیر ساعد، حقوق بین‌الملل عمومی، ج ۱، تهران، مجد، چ ۱، س۱۳۹۰، ص ۱۳۲٫ ↑

1. 1. – داوید، رنه کامی ژوفره اسپینوزی، ترجمه و تلخیص سید حسین صفایی، تهران، میزان، چ ۵، س ۱۳۸۳، صص ۱۴۲- ۱۳۹٫ ↑

1. 1. – اکرمی، مهدی، حقوق بین‌الملل عمومی، انتشارات دانشگاه پیام نور، س۱۳۸۱، ص ۵۹٫ ↑

1. 1. – رنجبریان، امیرحسین، کمالی­نژاد، حسن، «آموزه­های حقوق­دانان بین ­المللی برجسته»، مطالعات حقوق تطبیقی، دوره ۴، ش ۲، س ۱۳۹۲، صص ۳۷-۳۵٫ ↑

1. 1. – والاس، ربکا، حقوق بین‌الملل، ترجمه سید قاسم زمانی، مهناز بهراملو، تهران، مؤسسه‌ شهر دانش، چ ۱، س۱۳۸۱، ص ۱٫ ↑

1. 1. – جوینر، کریستوفرسی، حقوق بین‌الملل در قرن بیست و یکم، ترجمه عباس کدخدایی و امیر ساعد وکیل، تهران نشر میزان، چ ۱، س ۱۳۸۷، صص ۴۱۸-۴۱۷٫ ↑

1. 1. – Environment. ↑

1. 1. – گلستانی، محمود و الهام پهلوانی، «درآمدی بر نگرش اسلام و حقوق بین‏الملل بشردوستانه بر حفظ محیط زیست»، ‌فصل‌نامه مطالعات بین ‏المللی، سال نهم، ش ۳، س ۱۳۹۱، ص ۲۰۵–۲۰۴٫ ↑

1. 1. – تقی­زاده انصاری، مصطفی، فائقی­راد، مونا، «مسئولیت بین ­المللی دولت­ها در حفاظت از محیط زیست»، راه وکالت، دو ‌فصل‌نامه کانون وکلای دادگستری گیلان، سال دوم، ش ۴، س ۱۳۸۹، ص ۱۲٫ ↑

1. 1. – فیروزی، مهدی، حق بر محیط زیست، تهران، سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی، ۱۳۸۴، ص ۱۷٫ به نقل از: کیس، الکساندر، «مقدمه­ای بر حقوق بین ­الملل محیط زیست»: در حقوق محیط زیست، ترجمه محمد حسن حبیبی، ج ۱، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چ ۱، س ۱۳۷۹، ص ۵٫ ↑

1. 1. – قاسمی، ناصر، حقوق کیفری محیط زیست، انتشارات جمال­الحق، چ ۲، س ۱۳۸۴، ص ۲۵٫ ↑

1. 1. – گلستانی، محمود و الهام پهلوانی، پیشین، صص ۲۰۵–۲۰۴٫ ↑

1. 1. – فیروزی، مهدی، پیشین، ص ۶٫ ↑

1. 1. – قوام، میرعظیم، حمایت کیفری از محیط زیست، تهران، انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست، چ ۱، س ۱۳۷۵، ص ۳٫ ↑

1. 1. – اداره کل حفاظت از محیط زیست بوشهر، نظری بر محیط زیست استان بوشهر، س ۱۳۷۵، ص ۵٫ ↑

1. 1. – Reciprocity. ↑

1. 1. -Convention on wetlands of International importance Especially as waterfowl Habitat, (Ramsar Convention1971). ↑

1. 1. – Pares convention,1902 ↑

1. 1. – Convention Relative to the prese vation of fauna and flora in their natural state London,1933. ↑

1. 1. – Declaration of the United Nations conferace on Human Environment, (Stockholm- 16 juin 1972). ↑

1. 1. – General Assembly Res 239: (xxIII). Doc3. 1968. ↑

1. 1. – Stockholm Conference. ↑

1. 1. -Non – Governmantal Organization. ↑

1. 1. – موثقی، حسن، دیوان بین ­المللی محیط زیست در کشاکش آرمان و واقعیت، تبریز، فروزش، چ ۱، س ۱۳۹۰، ص ۱۳۸٫ ↑

1. 1. – اصول ۲ تا ۷ اعلامیه استکهلم اعلام می­دارند که منابع طبیعی کره­ زمین فقط نفت و مواد معدنی نیست، بلکه هوا، آب، خاک، گیاهان، و حیوانات و هم­چنین نمونه ­های هر یک از اکوسیستم­های طبیعی را نیز شامل است. این منابع باید در جهت منافع نسل­های حاضر و آتی مورد مراقبت قرار گیرند. انسان از مسئولیت ویژه­ای در جهت حفظ میدان حیات وحش و زیست­گاه­های آن برخوردار است. و منابع قابل تجدید باید توانایی خود را برای جایگزینی حفظ کنند و منابع غیرقابل تجدید نیز باید هدر روند. ↑

1. 1. – http://www.unep. org/ Documents. Multilingual / Default .asp ?docamentid = 97 articleid = 1503. ↑

1. 1. – Convention on international Trade in Endangered species of wild fauna and flora (cIIES ),1973. ↑

1. 1. – Convention , 1972. ↑

1. 1. – Convention on The conservation of European wildlife and Natural Habitats , (The bern Convention ) bern , 1979. ↑

1. 1. – United Nations Environmental programme (UNEP). ↑

‌بنابرین‏ برای برطرف نمودن مشکل و دستیابی به نتایج عادلانه و همچنین برای تشخیص علت مؤثر در وقوع ضرر بهتر است ماده۵۳۵ را به طور مضیق تفسیر نمائیم و بگویم حکم ماده صرفاً شامل مواردی می شود که اسباب متعدد طولی، مساوی التأثیر هستند. یعنی اگر با دو سبب مساوی التأثیر سروکار داشتیم می گوئیم سبب اول ضامن است اما اگر اسباب تأثیر متفاوت داشتند باید آن را از شمول ماده ۳۶۴ و ۵۳۵ خارج کنیم. مانند زمانی که شخص سنگ کوچکی را در معبر عام قرار می‌دهد و دیگری چاه یک متری را در کنار آن حفر می‌کند. در این مورد گذارنده سنگ ضامن است اما اگر قضیه برعکس باشد یعنی شخصی قطعه سنگ کوچکی را در زمینی قرار دهد و شخص دیگری چاه عمیقی نزدیک آن سنگ حفر کند و عابری در اثر برخورد با سنگ به درون چاه سقوط کند و فوت نماید به نحوی که سنگ کوچک به قدری در وقوع خسارت ضعیف باشد که اثری بر آن مترتب نباشد این مورد مشمول ماده ۵۳۵ نخواهد بود و حافر چاه مسئول است نه قرار دهنده سنگ. در نظریه مشورتی شماره ۲۱۸۲/۹۲/۷-۱۳۹۲/۱۱/۱۶ ” ماده ۵۳۵ ق .م. ا ۱۳۹۲ که از متون فقهی اخذ شده است سبب مقدم در تأثیر را مورد پذیرش قرار داده است یعنی بین واضع سنگ و حفر کننده چاه کسی که سنگ را قرار داده مسئول می‌داند زیرا ابتدا عابر با سنگ برخورد کرده و سپس بر اثر برخورد به چاه افتاده است اما با توجه به قسمت اخیر ماده ۵۳۶ و ملاک ماده۵۳۵ قانون یاد شده چنانچه قاضی احراز کند که قرار دادن سنگ کوچک به قدری در وقوع حادثه ضعیف بوده که به تنهایی اثری بر آن مترتب نگردد و حافر چاه با توجه ‌به این امر متعاقب قرار گرفتن سنگ، در محل اقدام به حفر چاه در کنار سنگ نماید و حادثه( جنایت) در اثر برخورد عابر به سنگ و سقوط وی در چاه رخ دهد در این صورت حافر چاه مسئول است نه قرار دهنده سنگ، به هر تقدیر تشخیص مصداق و احراز استناد امری موضوعی و بر عهده قاضی رسیدگی کننده است.” نیز همین امر مورد تأیید قرار گرفته شده است.

ب) نظریه برابری اسباب و شرایط

بر اساس این نظریه بین اسباب و شرایطی که در ورود ضرر دخیل بوده اند نباید تفاوت قائل شد چرا که همه ی عوامل در ورود ضرر نقش داشته اند و هیچ کدام از آنان به تنهایی برای به وجود آمدن ضرر کفایت نمی کرده‌اند. در این نظریه هر شرطی برای شرط دیگر به عنوان سبب عمل می‌کند و باعث به وجود آمدن حادثه می شود به همین خاطر از ترجیح یکی از عوامل مؤثر در حادثه به عنوان سبب ایجاد آن خودداری شده است و تمام عوامل سهیم در حادثه از حیث مسئولیت به نحو برابر مسئول شناخته شده اند.^[۴۵۹]

به عنوان مثال شخصی که بر اثر حادثه رانندگی آسیب دیده بود مورد عمل جراحی قرار گرفت و به او خون تزریق شد. چند سال بعد بیماری هپاتیت c در او تشخیص داده شد. زیان دیده که این آلودگی را ناشی از انتقال خون به هنگام جراحی می‌دانست علیه مرکز انتقال خون شکایت کرد و این مرکز نیز راننده ی وسیله نقلیه را که عامل حادثه رانندگی بود مسبب این زیان دانست. این مسئله در شعبه اول مدنی دیوان عالی کشور فرانسه مطرح شده و نظر دیوان این بود که آنچه باعث انتقال خون شده حادثه ی رانندگی بوده چون اصل بر نظریه تسبیب موسوم به ” برابری شرایط ” است. در پرونده مورد بحث حادثه رانندگی سبب لازم برای آلودگی بوده است چرا که بدون آن انتقال خون صورت نمی گرفت و همین کافی است که سببیّت قضایی زیان ها به شمار رود.^[۴۶۰]

نظریه مربوطه برای اولین بار به وسیله ” استوبل” و ” ممسن”مطرح شد و سپس در بین سال های ۱۸۶۰ و ۱۸۸۵ توسط” فن بوری” حقوقدان آلمانی تشریح شد.^[۴۶۱] و طرفداران زیادی در کشور های مختلف پیدا کرد. به ‌عنوان مثال رویه قضایی آلمان در مسئولیت جزایی از این نظریه تبعیت کرد. همچنین ایالات متحده، ایتالیا، رویه قضایی سابق فرانسه و بسیاری از کشور های عربی مانند عراق، لبنان، لیبی، سوریه از پیروان این نظریه به شمار می‌روند.^[۴۶۲]

به نظر می‌رسد در حقوق ایران نیز در برخی از مواد رگه هایی از پذیرش این نظریه وجود دارد. به ‌عنوان مثال ماده ۳۳۵ قانون مدنی که در فرض تقصیر طرفین بدون ملاحظه درجه اهمیت خطای عاملین در ورود ضرر حکم به مسئولیت آن ها داده است منطبق با نظریه فوق است. ماده فوق در این خصوص اشعار می‌دارد ” در صورت تصادم بین دو کشتی یا دو قطار راه آهن یا دو اتومبیل و امثال آن ها مسئولیت متوجه طرفی خواهد بود که تصادم در نتیجه عمد یا مسامحه ی او حاصل شده باشد و اگر طرفین مسامحه یا تقصیر کرده باشند هردو مسئول خواهند بود.”.

قانون مجازات اسلامی در ماده ۳۳۶ قانون سابق ^[۴۶۳] و ماده ۵۲۸ قانون فعلی^[۴۶۴] بر اساس نظریه برابری اسباب و شرایط مسئولیت را به نحو برابر در نظر گرفته است بدون اینکه میزان تقصیر در ورود زیان نقشی در تعیین میزان مسئولیت داشته باشد. در توضیح مواد باید گفته شود که به نظر می‌رسد این ماده منصرف از این مسئله است که درتمام موارد حکم این ماده را اجرا نمود زیرا حکم مواد ‌در مورد تصادم دو وسیله نقلیه قابلیت اعمال دارد و یک حکم استثنایی می‌باشد. ‌بنابرین‏ چنانچه اسباب متعدد در طول هم، دو و یا چند وسیله نقلیه باشند و شرایط مندرج در ماده را داشته باشند حکم این مواد قابل اعمال است اما اگر اسباب متعدد در طول هم وسیله نقلیه نباشند نمی توان از حکم مندرج در این مواد استفاده نمود.

بی توجهی به مقررات راهنمایی و رانندگی و قانون گریزی، همواره یکی از علل بروز مشکلات، معضلات و حوادث ترافیکی در بسیاری از جوامع می‌باشد که بنا بر بافت فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و جغرافیایی جوامع میزان آن متفاوت است. آمار حوادث ترافیکی در ایران موید میزان بالا و غیرمتعارف تخلفات رانندگی در ایران است که هر ساله زیان های جبران ناپذیر اقتصادی و آسیب های اجتماعی را باعث می‌گردد. اگر چه در بروز تخلفات رانندگی عوامل مختلفی دخیل هستند اما طبق بررسی ها عامل انسانی، به عنوان اصلی ترین علت حوادث ترافیکی در ایران، گزارش شده است. عدم رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی ریشه درفرآیند اجتماعی شدن شهروندان و عدم نهادینه شدن قوانین اجتماعی در جامعه ی شهری دارد. ‌بنابرین‏ ریشه یابی علل تخلفات رانندگی در شهری چون اصفهان که حجم زیادی از وسایل نقلیه در معابر آن جریان دارد، می‌تواند گامی در جهت کاهش مشکلات سیستم حمل و نقل درون شهری کشور باشد.

بیان مسئله

رشد شهرنشینی در جهان و به ویژه در کشورهای در حال توسعه رو به افزایش است. این امر نیاز به استفاده از وسایل حمل و نقل را بیشتر می کند. وسایل حمل و نقل موتوری با ویژگی ها و پتانسیل های خود دسترسی سریع و راحت به فواصل دور و نزدیک را ممکن نموده اند. اما عوارض و مشکلاتی مانند تصادفات، آلودگی هوا، سروصدا و راه بندان های طولانی مدت را به همراه داشته است.

یکی از مشکلات اساسی که در اصفهان مشاهده می شود و روزانه هزاران نفر را در خود گرفتار می‌کند، مشکل “تراکم ترافیک شهری” می‌باشد. تراکم ترافیک به عنوان یک مشکل مشترک در شهرهای بزرگ جهان شناخته شده است و کارشناسان حمل و نقل و ترافیک، انسان، وسایل نقلیه و شبکه معابر را از عوامل مؤثر در عرصه ترافیک شهری می دانند و عدم رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی از طرف انسان (به عنوان عامل فعال و با شعور این سیستم) از علل انسانی اساسی این پدیده شهری بیان گردیده است.

مطالعات انجام شده در خصوص زمینه ها و عوامل بروز تخلفات ترافیکی در کشورهای مختلف، نشان می‌دهد که در همه کشورها خصوصاًً در کشورهای توسعه یافته، عوامل بروز تخلفات بیشتر به ویژگی های شخصیتی رانندگان و هنجارهای غالب اجتماع برمی گردد. از سایر عوامل مؤثر بر بروز تخلفات و رفتارهای پرخطر در این کشورها می توان به عواملی همچون: عدم آگاهی از عواقب تخلف، ریسک پذیری، قدرت نمایی، میل به قانون شکنی، بی اعتمادی به قانون، عادات نادرست فرهنگی، خشم و عصبانیت، نادرست بودن طرح هندسی مسیر، نقص قوانین، عدم اجرای قوانین، برخورد نامناسب با متخلفان، نظارت نامناسب و احتمال پایین شناسایی تخلفات، وجود زمینه‌های چانه زنی با پلیس و عدم قطعیت مجازات ها اشاره نمود.

عامل انسانی از دیدگاه علوم مختلفی چون روانشناسی، جامعه شناسی، علوم تربیتی و بهداشت قابل بررسی است. در این مطالعه از دیدگاه جامعه شناسانه به آن نگریسته می شود. یکی از مباحث مهم در جامعه شناسی معاصر، بحث شهروندی و به دنبال آن اخلاق شهروندی می‌باشد. اخلاق شهروندی محصول زندگی شهری است. به طور خلاصه شهروند، فردی است که در شهر زندگی می‌کند، از امکانات شهر بهره می‌برد و در مقابل شهر و دیگر شهروندان دارای مسئولیت می‌باشد. اخلاق شهروندی عبارت است از وظایف و تعهداتی که هر شهروند در قالب رفتارهای اجتماعی نسبت به نهادهای اجتماعی و سایر شهروندان دارد.

از دیدگاه جامعه شناسی، یک جنبه از علل انسانی تخلفات رانندگی، ریشه در اخلاق ترافیک شهروندان دارد. منظور از اخلاق ترافیک شهروندان میزان تعهد و پایبندی افراد به قوانین و مصوبات وضع شده از جانب متولیان حمل و نقل و ترافیک و مسئولین راهنمایی و رانندگی می‌باشد.

ذکر این نکته نیز حائز اهمیت می‌باشد که ارتکاب تخلف از جانب رانندگان می‌تواند دو دلیل عمده داشته باشد. گاه رانندگان به دلیل فراموش کردن برخی قوانین، عدم آشنایی با محیط و یا خطای دید و ندیدن علائم رانندگی و همچنین به دلیل عدم آگاهی از قوانین جدید مرتکب تخلف می‌شوند که به عنوان تخلفات سهوی معرفی شناخته می‌شوند. اما در برخی موارد شهروندان نسبت ‌به این قوانین آگاهی دارند ولی به دلایلی نسبت به آن ها بی تفاوت می‌باشند. این امر ناشی از ضعف اخلاق ترافیک شهروندی در بین رانندگان شهری است. ضعف و یا فقدان اخلاق ترافیک شهروندی می‌تواند نقش تعیین کننده ای در بروز ‌کج‌رفتاری های اجتماعی از جمله تخلفات رانندگی داشته باشد. ‌بنابرین‏ در این تحقیق تلاش می شود تا با شناسایی و سنجش عوامل مؤثر بر اخلاق ترافیک شهروندی، علل تخلفات رانندگی را ریشه یابی نموده و به دنبال آن گامی جهت ارتقاء اخلاق ترافیک شهروندی به منظور برقراری نظم شهری برداشته شود.

۱-۳- اهداف

۱-۳-۱- هدف اصلی

• سنجش رابطه بین اخلاق ترافیک شهروندی و میزان تخلفات رانندگی درشهر اصفهان

۱-۳-۲- اهداف فرعی

• • سنجش میزان تعهدات اجتماعی شهروندان اصفهانی در رعایت قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی.

• ارائه راهکارهایی جهت ارتقاء سطح اخلاق ترافیک شهروندی و افزایش رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی.

۱-۴- ضرورت و اهمیت

انجام این تحقیق با هدف و منظور شناسایی انگیزه و علل عدم رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی به عنوان یکی از نمادهای ‌کج‌رفتاری اجتماعی می‌باشد. مطالعات متعددی برپدیده ترافیک شهری انجام شده است که بیشتر آن ها در قلمرو مهندسی راه صورت گرفته است. البته در بیشتر مطالعات انجام شده، انسان به عنوان یک عامل مؤثر در ایجاد پدیده ترافیک شهری مطرح شده است. در مطالعاتی که بر روی عامل انسانی پدیده ترافیک شهری صورت گرفته است، بیشتر بر روی رفتار انسان و از بعد روانشناسی بوده است. از آنجایی که این تحقیق با دید جامعه شناختی ‌به این مسئله نگاه می‌کند، می‌تواند انسان را در قالب الگوهای رفتارشهری، قوانین و کنش های متقابل نمادین با دیگران مورد بررسی قرار دهد. در واقع مطابق با نظریه های جامعه شناسی هر پدیده اجتماعی توسط علل اجتماعی مورد تبیین و توضیح قرار می گیرند. ‌بنابرین‏ تفاوت این مطالعه در مقایسه با سایر مطالعات دیگر، مدنظر قراردادن رفتارهای انسان ‌بر اساس ساختارهای اجتماعی و فرهنگی و تاثیر متقابل انسان و کلیه ساختارهای اجتماعی و فرهنگی جامعه می‌باشد.

۱-۵- سؤال‌‌های تحقیق

۱-۵-۱- سؤال اصلی

چه رابطه ای بین اخلاق ترافیک شهروندی و عدم رعایت قوانین رانندگی (تخلفات رانندگی) در شهر اصفهان وجود دارد؟

۱-۵-۲- سوال های فرعی

١ – اخلاق ترافیک شهروندی چیست؟ عوامل مؤثر بر آن کدام است؟

٢ – بین اخلاق ترافیک شهروندی و عدم رعایت قوانین رانندگی(میزان تخلفات راهنمایی و رانندگی) چه رابطه ای وجود دارد؟

٣ – عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر میزان تخلفات رانندگی کدامند؟

۱-۶- فرضیه‌ها

آثار محرومیت از پدر در همانند سازی نقش جنسی

مور و همکارانش(۱۹۶۳) اظهار می‌کنند که پسران و دختران هر دو ابتدا با مادر همانند سازی می‌کنند ولی پسران وقتی به ۴ سالگی می‌رسند در جریان انتقال از همانند سازی با مادر به همانند سازی با پدر قرار می گیرند. پسرهای ۴ ساله تصویر پدر و مادر، هر دو را مهم تلقی می‌کنند اما در ۶ سالگی تمایل دارند که بیشتر پدر را در تخیلات خود مورد توجه قرار دهند. از سوی دیگر دختران در ۴ سالگی مادر را به عنوان چهره غالب در همه جنبه ها در نظر می گیرند ولی در ۶ سالگی با اینکه چهره مهمی برای مادر قائلند، پدر را به عنوان چهره مقتدر ممتاز تصور می‌کنند. سن و جنس خواهران و برادران نیز عاملی است که باید به آن توجه داشت. اگر دختر خانواده، برادر بزرگتری داشته باشد، رفتار او را نمونه ای برای رفتار مردانه در نظر می‌گیرد یا حداقل به نقش های او نیز توجه می‌کند. هر قدر برادر یا خواهر بزرگتر باشد، کودک بهتر می‌تواند به تمایز نقشهای جنسی مردانه یا زنانه راه یابد.کودکانی که برادر بزرگتری دارند به طور معنی دار پرخاشگری بیشتر و وابستگی کمتری نشان می‌دهند تا آنهایی که برادر بزرگ ندارند. وجود داشتن خواهران بزرگتر تأثیرگذاری مذبور را دچار تغییر نمی کند اما در هر حال وجود برادر بزرگتر بیشتر از لحاظ پرخاشگری و استقلال مؤثر واقع می شود تا از لحاظ معیار مردانگی و زنانگی. ‌در مورد همانند سازی در نقش جنسی دختران تحقیقات بسیار اندکی انجام شده است. بوتلر^[۴۵](۱۹۸۲ ) با مروری بر سابقه پژوهش تحول جنسی دختران اظهار می‌کند دخترانی که از ارتباط با پدر محروم شده اند در تحول نقش زنانه خود دچار اشکالاتی می‌شوند و در ارتباط عادی با افراد مختلف نیز دشواری هایی پیدا می‌کنند اما ‌در مورد نتایج مذکور باید بگوییم که به دلیل فقر شواهد نمی توان بر اساس آن فرضیه ای معتبر ساخت. از آنجا که متغیرهای مختلفی در امر تحول جنسی دختران دخیل است( که از آن جمله می توان به نوع روابط مادر – پدر روابط برادران – خواهران و نوع روابط مادر – دختر اشاره کرد). از این رو نمی توان به نتیجه گیری ثابت و قالبی پرداخت و اختلالات مربوط به نقش جنسی دختران را ناشی از فقدان پدر دانست (آدامز^[۴۶]، ۱۹۹۹).

نظریه های موجود ‌در مورد رفتارهای سالم و پر خطر

هنگامی که انسان و رفتارهای او به عنوان موضوع پژوهش و مطالعه انتخاب می شود بنا به صورت دیدگاه ها و رویکردهای مختلفی مطرح می‌شوند. اگر چه گاهی دیدگاه های موجود درباره رفتار انسان ظاهراًً مجزا از هم می نمایند لیکن برای کسب شناخت صحیح و جامع از رفتار استفاده از دستاوردها و نتایج هر یک از شاخه های علوم و تلفیق منطقی آن ها ضروری به نظر می‌رسد(ولش^[۴۷]، ۱۹۹۱). تئوری‌های بسیاری به منظور توصیف اتخاذ رفتارهای تضمین کننده و یا تهدید کننده سلامت توسط افراد ارائه شده اند و پژوهشگران زیادی این تئوریها را با شواهد تجربی و مستدل مورد آزمایش قرار داده‌اند اما هنوز نتوانسته اند به توافقی در این زمینه دست یابند که یک تئوری یا مدل می‌تواند قویتر از سایر تئوریها جلوه نموده و رفتارهای سالم یا پر خطر در افراد را بهتر توجیه نماید(رینینگر^[۴۸]، ۲۰۰۵). در بررسی رفتارهای پر خطر نوجوانان نیز دیدگاه ها و مدل های زیادی به وجود آمده است. برخی نظریه ها در تبیین این گونه رفتارها بر جنبه هایی از خود ” شخص ” تمرکز کرده‌اند و برخی دیگر جنبه هایی از محیط را مورد تأکید قرار داده‌اند. تئوری‌های دیگری نیز وجود دارند که ترکیب جنبه هایی از شخص و محیط را در رفتارهای پر خطر نوجوانان دخیل می دانند. عوامل شناختی(مثل ادراک خطر)، عوامل زیستی(مثل تغییر هورمونی)، عوامل شخصیتی(مثل گرایشات هیجانی خواهی ) و عوامل و تأثیرات محیطی (مثل والدین و گروه همسالان) همه از مواردی هستند که به منظور درک و چگونگی منفی آن ها ‌در مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته اند. برخی مدل ها نیز تعامل میان این عوامل را مورد توجه قرار داده‌اند( جسور^[۴۹]، ۱۹۹۲؛ کالیچمان^[۵۰]، ۲۰۰۰ ).

تئوری‌های زیادی مطرح می‌کنند که همه ( یا اغلب ) افراد دارای تکانه های منحرف یا میل به اعمال نابهنجار هستند اما همواره سعی آن ها بر این است که این تکانه ها را حداقل در اغلب اوقات تحت کنترل داشته باشند (گاتفرسون^[۵۱]، ۱۹۹۴). نظریات گوناگون بر سر روشی که به افراد کمک می‌کنند تا این تکانه ها را کنترل نمایند با یکدیگر اختلاف دارند :

• • ولش^[۵۲] (۱۹۹۱) معتقد است که تکانه های منحرف که احتمالاً در همه افراد وجود دارد توسط پیوندهای قوی اجتماعی، خانوادگی، تحصیلی، کاری و مذهبی کنترل می‌شوند.

• آرنت^[۵۳] (۱۹۹۲) بیان می‌کند که فرایند اجتماعی شدن در نوجوانان است که تکانه های منحرف در آنهایی که صفات شخصیتی و مزاجی خاصی دارند را تحت کنترل در می آورد.

تعریف اعتیاد

اعتیاد از جمله مفاهیمی است که تعاریف متعددی ازآن ارائه شده است که در ذیل به برخی ازآنها اشاره می‌گردد.

اعتیاد یک بیماری مزمن، یک اختلال عودکننده و اکثراً شبیه بیماری قند و بیماری فشارخون می‌باشد و نمی تواند به طور مؤثردر مدت طولانی با پشتیبانی پیگیرتسکین داده شود(بختیاری، ۱۳۹۰).

به طورمتعارف، اعتیاد برای شناسایی رفتارهای خود مخرب به کار می رود که شامل مؤلفه هایی دارویی است. این واژه مختص کسانی است که گرفتارجسمی به یک یا بیش از یک داروی غیرقانونی هستند. این تعریف شامل هوس کردن شدید به مواد، و نیاز به مواد بیشتر برای کسب همان اثر قبلی است(دی کلمنته^[۵۴]، به نقل از دی کلمنته، ۲۰۰۳). اعتیاد عادت اکتسابی است که زمانی ظهورکرده و خاموش کردن آن حتی در مواجهه با پیامدهای بسیارمنفی چشمگیرآن استواراست. و یا “وابستگی”حالتی است که الگوی رفتارشامل کنترل ضعیف قربانی است که با وجود بازخورد منفی ادامه دارد و اغلب به نظر می رسدخارج ازکنترل باشد(دی کلمنته، ۱۹۹۴، به نقل از دی کلمنته، ۲۰۰۳).

مصرف موادمخدر

رویکرد CSF به عنوان یک متدلوژی بالا به پایین ^[۹]برای برنامه­ ریزی استراتژیک سازمان پذیرفته شده و مورد استفاده واقع می­ شود، چرا که چند فاکتور موفقیت را مشخص نموده و می ­تواند اطلاعات مورد نیاز مدیریت عالی سازمان را به­ طور بارز نشان دهد(چن، ۱۹۹۹).

پس از شناسایی عوامل، پارامترهای مربوطه بایستی شناسایی گردد و سپس رابطه این پارامترها با جدب منابع مشخص گردد. پس از تجزیه و تحلیل عوامل مؤثر ‌می‌توان راهکارها و پیشنهادات مؤثر را برای بهبود وضعیت تجهیز منابع برای یک بانک استخراج نمود. در این بخش عواملی که در تجهیز منابع مالی یک بانک مؤثر هستند مورد بررسی اجمالی قرار می­ گیرند. بدیهی است یک استراتژی شایسته می ­تواند منابع بانک را در جهت مورد نظر هدایت نموده و ‌به این ترتیب سطح رقابت بانک را در بازاری که رقابت شدید بر آن حاکم است ارتقاء دهد.

۲-۲-۵-۱ نقش عوامل مدیریتی در جذب منابع

۲-۲-۵-۱-۱ نقش عوامل مدیریت منابع انسانی در جذب منابع

بر اساس تعریف؛ مدیریت منابع انسانی برای حداکثر نمودن یکپارچگی سازمانی، تعهد کاری و کیفیت کاری طراحی شده است. این رویکرد تفاوت­های زیادی با رویکرد سنتی مدیریت کارکنان دارد. در رویکرد سنتی به کارکنان تنها به عنوان یک عامل از عوامل تولید می­نگرد و تأکید اصلی سیاست‌های روابط کار در رویکرد سنتی بر لزوم ثبات، ساختارمند کردن تضادها، تعریف اهمیت کار، اعمال کنترل ‌می‌باشد. بر اساس این تعریف، نهادینه کردن رفتارهای مطلوب از طریق این اعمال کنترل حاصل می­ شود. در رویکرد سنتی هدف اصلی مدیریت کارکنان حداقل کردن اعمال فشار بر کارکنان از طرف مدیران صف و ستاد ‌می‌باشد (استارکی و مک کینالی^[۱۰]، ۱۹۹۳). این رویکرد غیر استراتژیک، منفعل و کوتاه مدت بوده و در مقابل کارکنان سطوح پایین و واحدهای تخصصی با محدودیت روبرو ‌می‌باشد ( مایلر^[۱۱]،۲۰۰۰). در مقابل رویکرد مدیریت منابع انسانی اولاً؛ کارکنان را مهمترین منبع سازمان می­نامد که با منابع دیگر سازمان متفاوت هستند این تفاوت از سطوح گوناگون توانایی­ ها و تفاوت­های فردی موجود در بین کارکنان و تفاوت در انگیزه­ ها و تعهدات آن­ها ناشی می­ شود، به علاوه منابع انسانی تنها منبعی است که ظرفیت ایجاد گروه برای دفاع از علائق و اهداف خود را دارد. ثانیأ رویکرد مدیریت منابع انسانی یک رویکرد استراتژیک است این استراتژیک بودن از آنجا ناشی می­ شود که کارکنان می­بایست در مسیری مدیریت شوند که نقش کلیدی خود را در اجرای استراتژی سازمان بشناسند و یک هدف کلیدی و مرتبط با اهداف کارکنان آن ها را جهت حمایت از استراتژی سازمان برانگیزد. ثالثأ از دیدگاه دیگر مدیریت منابع انسانی تنها بر جنبه­ های اجرائی امور کارکنان چون آموزش، استخدام و پاداش دادن دلالت نمی­کند بلکه مدیریت منابع انسانی در راستای برآورده کردن رضایت­بخش نیازهای کارکنان در محیط کار و حل مشکلات آن ها طراحی شده است. رابعأ این رویکرد کمتر بر جنبه­ های رسمی روابط بین کارکنان و مدیر تأکید می­ورزد و بیشتر سعی دارد این گونه روابط را با توجه به موقعیت هر فرد و به شکل غیر رسمی توسعه دهند(استارکی و مک کینالی، ۱۹۹۳).

سازمان­ها برای استفاده از نتیجه مزایای بالقوه­ای که در منابع سازمان ذخیره ‌شده‌اند نیازمند استقرار سیستم هستند. مطالعات انجام شده توسط محققان تأیید می­ کند که اقدامات مدیریت منابع انسانی از قبل گزینش، ارزیابی و پاداش، به تنهایی با عملکرد مالی مثبت شرکت­ها ارتباطی ندارند در حالی که وقتی آن ها در قالب یک سیستم عمل کنند تأثیر مثبت فراوانی بر عملکرد شرکت خواهند داشت. این مطالعات بر لزوم توجه به سیستم به جای اقدامات مجزا جهت انجام وظایف مربوط به منابع انسانی تأکید دارند(مک ماهان و دیگران^[۱۲]، ۱۹۹۶).

با پذیرش منابع انسانی به عنوان عامل اصلی ایجاد مزیت رقابتی پایدار آموزش و توسعه کارکنان اهمیت بیشتری خواهد یافت. فعالیت­های منابع انسانی منجر به رضایت شغلی کارکنان می­ شود و کارکنان راضی نیز با تلاش بیشتر خشنودی مشتریان را باعث می­شوند(گرگ ال^[۱۳]، ۱۳۸۸).

۲-۲-۵-۱-۲ تبلیغات

در عصر فرارقابتی حاضر، همه ارتباط گران شرکت ها در پی آن هستند که اطلاعاتی را در ذهن مشتری یا مخاطب قرار دهند که در تصمیم به خرید آن ها تاثیر گذارد(نوروزی و قلندری، ۱۳۸۸). در این راستا، بازاریابی در فعالیت های تجاری، رویکردی است که بر بهبود عملکرد فعالیت های تجاری از طریق جلب رضایت مشتریان متمرکز است(انیو و ویت، ۱۳۸۹). و یک فرایند اجتماعی و مدیریتی است که مدیریت آن عبارت است از فرایند برنامه ریزی و اجرای پندار، قیمت گذاری، تبلیغات پیشبردی و توزیع اید ه­ها، کالاها و خدمات، به قصد انجام مبادلاتی که به تامین اهداف انفرادی و سازمانی منجر گردد(کاتلر، ۱۳۸۸). همچنین ،بازاریابی خدمات؛ یعنی شناسایی نیازهای خدماتی مردم و مشتریان و معرفی و شناساندن آن با ابزارها و شیوه ­های مطالعه شده و مؤثر(معظمی، ۱۳۷۳). بازاریابی خدمات بر اساس مفاهیم پایه ای بازاریابی شکل گرفته و مفاهیم آن در طی سال­ها از مطابقت با فلسفه گرایش، به مشتری نشأت گرفته است( گیلمور ^[۱۴]،۲۰۰۳). از سوی دیگر، آنچه در بازاریابی و بازاریابی خدمات حائز اهمیت است، ارتباطات است؛ به گونه ­ای که امروزه ارتباطات جزء لاینفک کلیه استراتژی­ های بازاریابی به شمار می­روند، زیرا نقش مهمی در ایجاد آگاهی در مشتریان در ارتباط با محصولات و خدمات سازمان ها داشته ، تا حد زیادی در ایجاد جایگاه مناسب برای سازمان در بازار نقش دارند(انیو و ویت، ۱۳۸۹). در این راستا، تبلیغات که یکی از اجزای مهم و تاثیرگذار فرایند بازاریابی و یکی از ابزار ارتباطات است، از جایگاه ویژه­ای در بازاریابی برخوردار است و هر نوع معرفی غیرشخصی و ترویج ایده ها – کالا و یا خدمات در مقابل پول که یک فرد یا مؤسسه مشخصی آن را انجام می­دهد ر ا شامل می­ شود(کاتلر،آرمسترانگ، ۱۳۸۰). به عبارت دیگر، تبلیغات نوعی روش ارتباط جمعی است که از طریق آن اطلاعاتی درباره کالا یا خدمات به صورت غیرحضوری به مشتریان ارائه می­ شود و عموما در آن از رسانه­هایی، مانند: تلویزیون، رادیو، اینترنت و مطبوعات نوشتاری استفاده می­گردد (انیو و ویت، ۱۳۸۹). برنامه­ ریزی تبلیغاتی برای کالاهای تولیدی کار چندان دشواری نیست، اما برای محصولات خدماتی وضع به شکل دیگری است تنها با محسوس سازی، تعیین هوشمندانه اهداف تبلیغاتی و نهایتاًً اتخاد استراتژی­ های تبلیغاتی مناسب است که ‌می‌توان به اثربخشی فعالیت های تبلیغاتی امید داشت (بختایی و گلچین فر، ۱۳۸۵). تبلیغات خدمات به عنوان ابزاری به منظور کمک به مصرف ­کننده برای عبور از فرایند چالش برانگیز، تصمیم گیری است. ویژگی های ناملموس بودن^[۱۵] تفکیک ناپذیری^[۱۶]، عدم تجانس^[۱۷] وفناپذیری^[۱۸] بررفتار مصرف کننده در مراحل تصمیم گیری تاثیر می­ گذارد(مورتیمر^[۱۹]، ۲۰۰۲).