شکل ۴-۸ ۱۰۷
شکل ۴-۹ ۱۰۹
شکل ۴-۱۰ ۱۱۰
شکل ۴-۱۱ ۱۱۲
فهرست نقشه ها
عنوان صفحه
نقشه ۱-۱- نقشه موقعیت عمومی حوضه آبخیز جلیزجند و مقایسه آن با کل حوزه فیروزکوه ۱۰
نقشه ۳-۱ نقشه شیب ۵۳
نقشه ۳-۲ نقشه هیدرولوژی ۵۹
نقشه ۳-۳ نقشه هم دما ۶۳
نقشه ۳-۴ نقشه هم باران ۶۶
نقشه ۴-۱ راه های دسترسی ۷۴
نقشه ۴-۲ ژئومورفولوژی ۷۶
نقشه ۴-۳ نقشه زمین شناسی ۹۲
چکیده
این تحقیق با بهره گرفتن از روش توصیفی و تحلیلی با اهداف کاربردی به راهکارهای توسعه ژئوتوریسم در تنگه واشی حوضه جلیزجند شهرستان فیروزکوه پرداخته و روش گردآوری اطلاعات بصورت کتابخانه ای، اسنادی و میدانی می باشد.
حوزه جلیزجند به دلیل داشتن طبیعت بکر و وجود تفرجگاه تنگه واشی در خود و نزدیکی به تهران از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. بشکلی که هر سال عده زیادی از این منطقه بازدید می کنند. محیط تفریحی این حوضه از دو بخش تشکیل شده که عبارتند از:
- مناطق طبیعی مانند تنگه واشی، کوهها، دره های سرسبز، چشمه ها و.. که بشکل بکر در طبیعت موجود می باشد.
- در این ناحیه مناطق تفریحی که بوسیله انسان موجودیت یافته و ساخته دست بشر است مانند پارکها، رستورانها، موزهها و… بسیار اندک است در حالی که روستاهای اطراف منطقه مورد مطالعه بدلیل نزدیکی به تهران موقعیت بسیار چشمگیری برای جلب گردشگر دارد. با ایجاد رستورانهای سبک و فصلی، خوابگاه هاوکمپینگ های مناسب در اطراف تنگه واشی و آسفالت جاده منتهی به این محل و بالاخره ارائه جذابیتهای توریستی از طریق تبلیغات کتبی و تیزرهای تلویزیونی می توان از سویی تفریحگاه مناسبی را دراختیار بازدید کنندگان قرار داد و از سوی دیگر درآمد قابل توجهی برای اهالی این روستا و روستاهای اطراف کسب کرد. در مجموع اشکال مختلف برونزد سنگی، گیلویی و پرتگاهی آهکی، الگوی زهکشی موازی، شانهای و شبهدرختی، حرکات تودهای دامنهای نظیر زمین لغزشها، واریزهها و سنگریزشها، چهرههای مختلف فرسایشی سطحی، شیاری، خندقی، کارستیک، رودخانهای و تودهای، اشکال مختلف گیلویی، گذرگاه و توفقگاه و بهمن به خصوص در دامنه کوههای سفید آب و رخش و شاهتپه ومناطق طبیعی دیدنی از جمله مواردی است که می تواند درتوسعه توریسم و ژئوتوریسم حوضه فیروزکوه و تنگه واشی بسیار اثر گذار باشد.
واژگان کلیدی: راهکار، توسعه، ژئوتوریسم، تنگه واشی، فیروزکوه
مقدمه
امروزه با رشد فزاینده جمعیت و آلودگی شهرها مناطق طبیعی با محیط پاک و آرام، پذیرای حجم عظیمی از مسافرانی می باشد که جهت گذران اوقات فراعت از خانه هایشان بیرون می آیند. ژئوتوریسم زیرمجموعه توریسم پایدار بوده و هدف آن حفظ منابع گردشگری در مقاصد است. یعنی هدایت گردشگران به نحوی که محل مورد بازدید برای نسلهای آینده هم همانطور باقی مانده و قابل استفاده باشد. ژئوتوریسم این امکان را برای محققان و بهرهبرداران به وجود آورده است که بتوانند محیط را بهتر و کیفیت بازدید را ارتقاء دهند به طوری که دخالت انسان در زمین منجر به نشان دادن برجستگی ویژه و تازهای از طبیعت گردد. در ژئوتوریسم تلاش بر این است که دخالت و تصرفی توسط انسان در محیط صورت نگیرد اما به ناچار اگر اقدامی صورت گرفت این اقدام بایستی منجر به کمال در طبیعت شود. ایجاد تغییر نبایستی ناسازگاری با محیط داشته باشد و چهره منطقه را دگرگون و ناهمگون کند( رحیمپور، ۱۳۸۱).
تنگه واشی یا تنگه ساواشی مکانی با جاذبههای گردشگری است که در حدود ۱۷ کیلومتری شهرفیروزکوه قرار گرفته و با داشتن آب و هوای مناسب در تابستانها، میزبان جمعیت کثیری از مسافران و گردشگران میباشد. شاید یکی از جذابترین بخشهای سفر به تنگه واشی حرکت در رودخانهای است که در بین یک دره سنگی قرار دارد. با توجه به نزدیکی تنگه واشی به شهر تهران، امکان مسافرت یک روزه به این منطقه وجود دارد و بخصوص در تابستان هزاران نفر از ساکنین استان تهران و دیگر استانهای اطراف به این منطقه مسافرت میکنند. در سالهای اخیر، بسیاری از موسسه های توریستی، اقدام به برگزاری تورهای گوناگونی در این منطقه نمودهاند که همین امر باعث افزایش شهرت و معروفیت این منطقه شده است. با توجه به موارد فوق این پایان نامه به پنج فصل زیر تقسیم می گردد:
فصل اول:کلیات تحقیق
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق
فصل سوم: بستر طبیعی تحقیق
فصل چهارم : یافته های تحقیق
فصل پنجم : نتیجه گیری و پاسخ فرضیات می باشد.
فصل اول
کلیات تحقیق
۱-۱- بیان مسئله
یکی از ارکان صنعت گردشگری وجود جاذبه های گردشگری بویژه جاذبه های طبیعی است که سرمایه اولیه صنعت گردشگری را تشکیل می دهند. دریاها، جنگلها، مراتع، کوهها، دره ها، آبشارها، معادن، چشمه ها از جمله جاذبه ها ی اکوتوریستی می با شند.
ایران با طبیعت گسترده و بی نظیر، اقلیم متنوع و ویژگیهای زمین شناسی گوناگون و تنوع زیست محیطی- فرهنگی با هویت ویژه می تواند از پدیدههای جغرافیایی یا (ژئوتوپها) در سراسر کشور مانند غارها، تنگهها، درهها، مناطق فسیلی، درههای نشتی، شکافهای بزرگ زمین شناسی، سازندهای زمین شناختی، گل فشانها و زمینهای کارستیک، انواع کانیها، هرمهای ماسهای، سواحل صخرهای- سنگی، معادن باستانی، کلوتها و غیره بعنوان میراثهای زمین شناختی در قالب ژئوپارکهای متعدد به عنوان ابزاری کارساز در راستای توسعه توریسم مورد استفاده قرار دهد (امری کاظمی، ۱۳۸۱، ص۲۶۱ ).
شهرستان فیروزکوه به دلیل دارا بودن مناطق بکر و جاذبه های طبیعی و زمین شناختی بسیار، از مناطق توانمند برای توسعه ژئوتوریسم است، وجود جاذبه های ژئوتوریستی در این شهرستان بر اهمیت شناخت و معرفی این جاذبه ها می افزاید. امروزه بحث توسعه ژئوتورسیم بحث روز مسئولان صنعت گردشگری است، پس ضروری است تا علاوه بر شناسایی توانمندی ها و جاذبه های ژئوتوریستی شهرستان فیروزکوه و همچنین معرفی فرصت های سرمایه گذاری اقدام موثری در راستای معرفی این جاذبه ها برداشته شود.
تنگه واشی در حوضه جلیزجند، این شهرستان یکی از مناطقی است که از نظر توان های اکوتوریستی و ژئوتوریستی پتانسیل های متعددی را دارا بوده و با برنامه ریزی منسجم توسط مسئولین امر می توان باعث توسعه شهرستان فیروزکوه گردید. لذا این تحقیق در نظر دارد با بررسی ژئوتوریسم منطقه فیروزکوه در حوضه جلیزجند پتانسیل های ژئوتوریستی تنگه واشی را شناسایی و ارائه راهکار نماید.
۱-۲- سوال تحقیق
مهمترین راهکارهای توسعه ژئوتوریسم شهرستان فیروزکوه منطقه تنگه واشی چگونه ارزیابی می شود؟
۱-۳- اهداف تحقیق
شناسایی ژئوپتانسیل و ژئومورفوسایت های شهرستان فیروزکوه منطقه تنگه واشی
شناخت توانمندی های بالقوه و بالفعل ژئوتوریسم درشهرستان فیروزکوه
بررسی و ارزیابی توانمندی ها و تنگناهای توسعه ژئوتوریسم در منطقه تنگه واشی
۱-۴- بیان فرضیه
به نظر می رسد با توجه به ژئوپتانسیلهای موجود در زمینه تعیین محدوده شهرستان فیروزکوه و ارائه راهکارهای ژئوتوریسم میتوان به یک سطح گردشگری پایدار در منطقه تنگه واشی دست یافت.
۱-۵- پیشینه تحقیق
-(۲۰۰۸) Hangzhou Zhu، بررسی توریسم پایدار در چین، انتشارات قومس ژئوتوریسم را جزیی لاینکف و نسل سوم صنایع معرفی می کند و معتقد است که ژئوتوریسم خود برانگیزاننده صنایع دیگری نظیر حمل و نقل، سرویس ها، تهیه غذا، هتل ها، آژانس های مسافرتی خواهد بود و نقش موثری در توسعه پایدار اقتصادی خواهد داشت.
- بریلیا(۲۰۰۹)، بررسی چالش های توسعه ژئوتوریسم در ژئوپارک های پرتغال، این اثر استفاده از ابزارهای قانونی دولتی را مهمترین راهکار حفاظت از میراث طبیعی می داند.
- دیویدای، فنل، ۱۳۸۵، در کتاب خود با عنوان مقدمه ای بر طبیعت گردی ترجمه جعفراولادی قادیکلایی می گوید مفهوم واژه طبیعت گردی مثل رنگ آفتاب پرست دائماً در حال تغییر می باشد. آنچه که بوم شناسان در ابتدا از آن به عنوان مفهومی کلی برای جلوگیری شدید از تخریب محیط زیست یاد می کردند. آنچه مسلم است طبیعت گردی موجب ایجاد بازار کار پررونق در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه می باشد (اولادی قادیکلایی، ۱۳۸۵، ص۲۲۱).
- مقصودی، مهران و نکوئی صدری، بهرام، ۱۳۸۶، در مقاله خود تحت عنوان ژئوتوریسم دریچه ای نو به سوی توسعه صنعت گردشگری ایران می فرمایند ایران با تنوع ساختارهای ژئومورفولوژیکی و زمین شناسی از تنوع بسیار وسیعی در این خصوص برخوردار بوده و عرصه های جدیدی در زمینه صنعت گردشگری کشور مطرح می نماید (مقصودی و نکوئی صدری، ۱۳۸۶، ص۷۲).
- کارگر، بهمن، ۱۳۸۶، در مقاله خود تحت عنوان اکولوژی محیطی و رشد صنعت گردشگری (اکوتوریسم و ژئوتوریسم) میفرماید گردشگری (توریسم یا جهانگردی) پدیدهای است که از دیر زمان با اشکال خاص خود در جوامع انسانی وجود داشته و به تدریج با تحولات تاریخی مراحل تکامل خود را تا عصر حاضر طی نموده است این پدیده عموماً بر پایه ای سفر و جابه جایی نباشد که خود زادهی نیازهای گوناگون روانی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی انسان است (کارگر، ۱۳۸۶، ص۴۶).
- امری کاظمی، علیرضا، ۱۳۸۱، در مقاله خود تحت عنوان معرفی ژئوتوریسم ایران ژئوتوریسم و گردشگری زمینشناسی امروزه مخاطبان وسیعی پیدا کرده است که مخاطبان آن نه تنها متخصصان و کارشناسان زمین شناسی بلکه گردشگران عادی و علاقه مندان به طبیعت می باشند این مقاله در کنفرانسی در استرالیا برگزار می شود (امری کاظمی، ۱۳۸۱، ص۱۷).
- مجیدی ، اردوان . ( ۱۳۸۰ ) . نظام برتر . تهران : نشر ترمه .
- محمدزاده مقدم، محمد . ( ۱۳۸۹ ) . بررسی تاثیر فناوری اطلاعات بر پرورش تفکر خلاق دانش آموزان پسر سال سوم متوسطه شهرستان کلاله در سال تحصیلی ۸۹-۸۸ پایان نامه ی کارشناسی ارشد ، دانشکده ی روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد واحد ساری .
- مدیریت طرح توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت آموزش و پرورش ، ( ۱۳۸۴ ) . گزارش اول عملکرد و اقدمات در طی سال های ۸۱ تا ۸۳ ، تهران .
- مشایخ ، فریده . ( ۱۳۷۹ ) . دیدگاه های نو در برنامه ریزی آموزشی ، تهران : سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی ( سمت ) .
- مشایخی ، علینقی و فرهنگی ، علی اکبر و مومنی ، منصور و علیدوستی ، سیروس . ( ۱۳۸۴ ) . بررسی عومل کلیدی موثر بر کاربرد فناوری اطلاعات در سازمان های دولتی : کاربرد روش دلفی ، فصلنامه مدرس علوم انسانی ، ویژه نامه مدیریت . صص ۱۹۱-۲۳۱ .
- مشهدی ، مهدی و رضوان فر ، احمد و یعقوبی ، جعفر . ( ۱۳۸۶ ) .عوامل موثر بر کاربرد فناوری اطلاعات توسط اعضای هیات علمی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران . فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی . سال سیزدهم ، شماره ۲ . صص ۱۵۱-۷۱ .
- موحدمحمدی ، حمید و ایروانی ، هوشنگ . ( ۱۳۸۱ ) . الگوی استفاده از اینترنت توسط دانشجویان دانشکده های کشاورزی ایران . مجله علوم کشاورزی ایران . جلد ۳۳ ، شماره ۴ ، صص ۷۱۷ -۷۲۷ .
- مویدنیا ، فریبا . ( ۱۳۸۴ ) . مدارس هوشمند رویکردی نو در آموزش و پرورش کشور . پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی پرتال جامع علوم انسانی . شماره ۳۱۴ .
- مهرمحمدی ، محمود . ( ۱۳۸۳ ) . بازاندیشی مفهوم و مدلول انقلاب آموزشی در عصر اطلاعات و ارتباطات . مجموعه مقالات همایش برنامه ی درسی در عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات . تهران . انجمن برنامه ریزی درسی .
- نجفی ، صدیقه . ( ۱۳۸۰ ) . تاثیر آموزش تصویری بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر پایه اول و دوم دوره راهنمایی منطقه جی اصفهان در درس تاریخ ، فصلنامه دانش و پژوهش در علوم تربیتی ، اصفهان ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان ، شماره اول، بهار ۱۳۸۸ .
- نجفی، حسین و محمدی، خسرو. ( ۱۳۸۵ ). تاثیر فناوری اطلاعات بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دبیرستان های شهر اردبیل در سال تحصیلی ۸۴-۸۵ پایان نامه ی کارشناسی ارشد، برگرفته از http://www.mha4.blogfa.com
- نقشه راه مدارس هوشمند ، راهنمای اجرایی مدارس، نسخه ١ . (۱۳۸۸) . تهران: سازمان آموزش و پرورش شهر تهران.
- نیاز آذری ، کیومرث . ( ۱۳۸۶ ) . رویکردها و رفتارهای نظام آموزی . تهران : نشر شیوه .
- نیاز آذری، کیومرث . ( ۱۳۸۱ ) . رفتار و روابط انسانی درسازمانهای آموزشی هزاره سوم . تهران . فراشناختی اندیشه .
- وزارت آموزش و پرورش ، ( ۱۳۸۴ ) . توسعه کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش و پرورش . www.ICT.edu.ir
- هیومز ، باربارا . ( ۱۳۸۵ ) . فهم سواد اطلاعاتی . ترجمه عزیزی، فیض الله. مجله الکترونیکی نما، ۵ (۴) ، صص ۴-۱ .
- یعقوبی ، نور محمد و شاکری ، رویا (۱۳۸۷). مقایسه تحلیل مدل های پذیرش فناوری با تاکید بر پذیرش بانکداری اینترنتی . فصلنامه علوم مدیریت ایران . سال سوم ، شماره ۱۱ ، صص ۲۱ – ۴۴ .
ب ) منابع خارجی
- Almekhlafi, A. G. (2006). The effect of Computer Assisted Language Learning (CALL) On United Arab Emirates English as a Foreign Language (EFL) school students’achievement and attitude. Journal of Interactive Learning Research, 17(2), 121-142.
- Amabile, T.M. (1996), Creativity in Context: Update to the Social Psychology of Creativity, Westview Press, Boulder, CO.
- Baer, M., Oldham, G.R. and Cummings, A. (2003), Rewarding creativity: when does it really matter? , The Leadership Quarterly, Vol. 14 Nos 4-5, pp. 569-86.
- Barrow, L., Markman, L. & Rouse, C. E. (2009). Technology’s edge: The educational benefits of computer-aided instruction. American Economic Journal: Economic Policy, 1(1), 52-74.
- Bastiaens, Theo. (2007). Onderwijskundige innovatie: Down to Earth, over realistische ondersteuning bij leren en instructie, Heerlen: Open Universiteit Nederland (in Dutch).
- Beauchamp, G. & Parkinson, J. (2008). Pupils’ attitudes towards school science as they transfer from an ICT rich primary school to a secondary school with fewer ICT resources: Does ICT matter? Published online: 3 January 2008 # Springer Science + Business Media, LLC 2007.
- Manuel Castells. 2001. The Internet Galaxy: reflections on the Internet, Business and Society. Blackwell. Oxford.
- Confrey, J., S. C. Piliero, J. M. Rizzuti, and E. Smithe. (1990). High school mathematics: development of teacher knowledge and implementation of a problem- based mathematics curriculum using multirepresentational software (ACOT Report 11). Cupertino, CA: Apple classroom.
- Daniel, Light. (2009). The Role of ICT in enhancing Education in developing countries: findings from an evaluation of the Intel teach essentials course in India, turkey, and chile. Journal of education for international development 4:2:1.
- Deryakulu, D., Buyukozturk, S., Ozcinar, H. (2010). Predictors of academic achievement of student ICT teachers with different learning styles. International Journal of Human and Social Sciences, 5(9), 567- 573.
- Dhanarajan G. (2002). Objectives and Strategies for Effective Use of Ids, In Haddad, W.D Drexler, A. (Eds.) Technologies for Education: Potential, Parameters and Prospects, United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO), Paris, France and Academy for Educational Development, Washington D.C., USA .
- Dowries T., Fluck A., Gibbons P., Leonard R, Matthews C, Oliver R., Vickers M. and Williams M. (2001). Making better Connections: Models of Teacher Professional Development for the Integration of Information and Communication Technology into Classroom Practice [report], Canberra: Commonwealth Department of Education, Science and Training.
- Eck, E. van, Volman, M., Kraan, A., Dijk, E. (2002). Ontwikkeling van ICT-competenties van docenten, Een reviewstudie, SCO-Kohnstamm Instituut, Amsterdam (in Dutch).
- Elias, G., Carayannis. & Popescu, Denisa. (2005). profiling a methodology for economic growth and convergence: learning from the EU e-procurement experience for central and eastern European countries. Technovation Volume 25, Issus 1, Pages 1-14.
- Elliot, A. J., Faler, J., McGregor, H. A., Campbell, W. K., Sedikides, C., & Harackiewicz, J. M. (2000). Competence valuation as a strategic intrinsic motivation process. Personality and Social Psychology Bulletin, 26, 780-794.
- Elliot, S. (2010). Multimedia in Schools: A study of web-based animation effectiveness. Retrieved from http://center.uoregon.edu.
- Eng, Ting Seng. (2005). The impact of ICT on learning: A review of research. International Education Journal, v6 n5 p635-650.
- Ghavifekr, Simin and Hussin, S. (2010). Analyzing the Policy Cycle Phases in the Malaysian Education System: A Case of Smart School. OIDA International Journal of Sustainable Development. Vol. 1, No. 5, pp. 25-35.
- Ghaznavi, Mohammad Reza & Keikha, Alemeh & Yaghoubi, Nour-Mohammad. (2011). zhe Impact of Information and Communication Technology (ICT) on Educational Improvement. International Education Studies. Vol. 4, No. 2.
- Guskey, T. R. (2001). Mastery Learning. In N. J. Smelser & P. B. Baltes (Eds.), International Encyclopedia of Social and Behavioral Sciences. Oxford, UK: Elsevier Science Limited.
- Hakkarainen, K & et al (2000). Student’s skills and practices of using ICT: Results of a national assessment in Finland. Computers and Education, 34, 103-117.
- Hamzah, A.Ismail, and. Embi, M.A. (2009). The Impact of Technology Change in Malaysian Smart Schools on Islamic Education Teachers and Students. International Journal of Psychological and Behavioral Sciences, 1(3).
- Harrison, C., Cavendish, S., Comber, C., Fisher, T., Harrison, A., Haw, K., et al. (2002). ImpaCT2: The impact of information and communication technologies on pupil learning and attainment. ICT in Schools Research and Evaluation, Series 7. Coventry: BECTA/London: DfES.
- Hepp Pedro, K. & Enrique Hinostroza, S., ERNESTO LAVAL, M., LUCIO REHBEIN, F. (2004). Technology in Schools: Education, ICT and the Knowledge Society.
- Hogenbirk, Pieter et al. (2006). Leraren: Klikt’t Professionaliseren voor een ict-praktijk, Utrecht: Inspectie van het Onderwijs (in Dutch).
- Ilomaki, Liisa. Rantanen, Pirkko. (2007). Intensive use of ICT in school: Developing differences in students’ ICT expertise. Computers and Education, v48 n1 p119-136.
- Jaschik, S. (2010). Educause constituent groups online and face to face discussions on topics of interest. Retrieved from http://www.educause.edu.
- Kirschner, P. A., Wopereis, I. G. J. H., Van den Dool, P. C. (2002). ICT3: Information and communication technologyfor teacher training: Pedagogic benchmarks for teacher education. Utrecht: the Netherlands: Inspectie van het Onderwijs.
- Kozma, R. (2002). Technology, Innovation, and Education Change: A Global Perspective. Eugene, Oregon: ISTS.
- Law, N., Pelgrum, W.J. & Plomp, T. (Eds.). (2008). Pedagogy and ICT use in schools around the world: Findings from the IEA SITES 2006 study.
- Lepper, M. R., Henderlong, J., & Gingras, I. (2000). Turning “play” into “work” and “work” into “play”: ۲۵ years of research on intrinsic versus extrinsic motivation. In C. Sansone & J. M. Harackiewicz (Eds.), Intrinsic and extrinsic motivation: The search for optimal motivation and performance (pp. 257-307): Academic Press.
- Lim, C.P. & Chai, Ching Sing. (2003). an activity-theoretical approach to research of ICT ntegration in Singapore schools: Orienting activites and learner autonomy. Computers & Education Volume 43, Issue 3, Pages 215-236.
- Little, D. (1994). Learner autonomy: theoretical construct and its practical application. Die eueren Sprachen 93 5, PP 430 - 442.
دنیای امروز بیش از گذشته با یک پدیده ثابت و اجتناب ناپذیری همراه است که شدت و سرعت و عدم اطمینان آن با پدیده جهانی شدن، حیرت آور بوده که آن را “تغییر” نامیدهاند و در تمام زمینه های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی به نحوی ساری و جاری است و درنتیجه بررسی، شناخت، پیش بینی و انطباق با این تغییرات محیطی، مستلزم داشتن برنامه ها و استراتژی های مناسب با نگاه به آینده و چشمانداز توأم با خلاقیت و نوآوری می باشد که برای هر سازمان هم لازم و همحیاتی است. (بهاری و همکاران، ۱۳۸۹، ص ۳)
بشر صاحب فرهنگ است، درست همان طور که صاحب روح است. همه فرهنگ ها به طور پیوسته در حال تغییرند و این تغییرات، امروزه هم سریع تر و هم عمیقتر از گذشته شده اند. تکنولوژی نوین ارتباطی در دنیای امروز باعث تحولات عظیم و پیچیدهای در روابط و مناسبات انسانی و ایجاد شکل جدیدی از الگوهای ارتباطی شده و به مقوله هویت نیز مفهوم جدیدی بخشیده است. حجم بالای اطلاعات و دانشهای تازه به راحتی از طریق شبکه های اطلاعاتی و ارتباطی می تواند در اختیار افراد و سازمان ها در همه کشورهای جهان قرار گیرد و شبکه های اطلاعاتی در دسترس همگان قرار خواهد گرفت. (شاعیدی، ۱۳۹۰، ص ۴۶)
سازمان ها را در سبز فایل از بکار گیری سیستمهای کامپیوتری و تکنولوژی اطلاعات و رسانه های پیشرفته گریز و گزیری نیست و آینده ازآن آنانی است که با شناخت دقیق و صحیح، محاسن و معایب این سیستم ها را موشکافانه مورد امعان نظر قرار داده و از تجربه دیگران درس بگیرند بدون اینکه هزینه های آن تجربه را مجدداً تقبل نمایند. (همان منبع)
گسترش سیل آسای کامپیوتر در دهه های اخیر، مهمترین تغییر را در نظام دانایی از اختراع چاپ در قرن پانزدهم یا حتی از اختراع خط به این سو پدید آورده است. به موازات این تغییر خارق العاده، گسترش شبکه ها و رسانه های جدید است که به همان اندازه شگفت انگیز بوده و کارش، جابجا کردن دانایی و عناصر تشکیل دهنده آن یعنی داده و اطلاعات است. (صرافی زاده، ۱۳۸۳، ص ۵۶)
جهانی شدن کسب و کار نیاز به درک اثر بخشی سیستم های اطلاعاتی را که بر فرهنگ های مختلف متمرکز شده است را برجسته می کند. سازمان های چند ملیتی و ترانس فرهنگی از فناوری اطلاعات برای دستیابی به اقتصاد مقیاس، عملیات هماهنگ، و تسهیل کار مشترک در سراسر مکان ها و فرهنگ ها استفاده می کنند. (ال-گهتانی[۱] و همکاران، ۲۰۰۷، ص ۶۸۲)
محققان به طور فزآینده به بیان اهمیت مفروضات فرهنگی که در فناوری اطلاعات جاسازی شده اند، می پردازند و اینکه آیا این فرضیات متناسب با اقتباس کنندگان بالقوه در سایر نقاط جهان است یا خیر را به صراحت ارزیابی می کنند. (کالیوان[۲] و اسریت[۳]، ۲۰۰۵، ص ۲۹۶)
در این فصل به موضوعاتی همچون تبیین موضوع تحقیق، اهمیت و ضرورت تحقیق، انگیزه پژوهشگر، اهداف و فرضیات تحقیق، مدل تحقیق، متغیرهای تحقیق و تعاریف نظری و عملیاتی تحقیق پرداخته شده است.
۲-۱- تبیین موضوع تحقیق
در طول دو دهه گذشته سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات به طور قابل توجهی در سازمانها افزایش یافته است. با این حال، میزان شکست پروژه های فناوری اطلاعات بسیار بالا است. این پدیده موجب شده تا تحقیقات بسیاری به بررسی عوامل مؤثر کلیدی برعملکرد فناوری اطلاعات بپردازند. (هوانگ[۴]، ۲۰۱۲، ص ۱۸۲۴)
تکنولوژی اطلاعات قبل از اینکه یک سیستم سخت افزاری و مجموعه ای از الگوها باشد، یک نظام فکری و فرهنگی است و می توان آنرا فرهنگ تولید اطلاعات نامید. بدون ایجاد فرهنگ تولید اطلاعات نظام فناوری اطلاعات نمی تواند دوام داشته باشد. فرهنگ و تکنولوژی بعنوان سیستم های باز دارای اجزایی هستند که آن اجزا نیز با یکدیگر دارای روابط سیستماتیک می باشند. تغییر و دگرگونی در اجرای هر یک از این سیستم ها ساختار داخلی آن را به آرایش جدیدی می کشاند و بر سیستم و یا سیستم های دیگری که با آن در دادوستد هستند اثر می گذارد. (شاعیدی، ۱۳۹۰، ص ۴۶ و ۴۸)
تحقیقات نشان دادهاند که استفاده مؤثر از فناوری اطلاعات در هر سازمانی تحت تأثیر فرهنگ سازمان قرار می گیرد. (ایندیج[۵] و ژنگ[۶]، ۲۰۱۰؛ الگهتانی و همکاران، ۲۰۰۷؛ هوانگ، ۲۰۱۲) فناوری اطلاعات از دیرباز جز بنیادی ترین عوامل دگرگونی در زندگی انسانها بوده است. کارکرد هر فناوری در جوامع بستگی تام و تمام به فرهنگ آن دارد و از این رو می توانند از این فناوری ها به منظور اشاعه ایدئولوژی و فرهنگ خود بهره ببرند. (روشندل و صابر، ۱۳۹۱، ص ۱۱۰)
تغییرات در فناوری اطلاعات و ارتباطات در سازمان های معاصر نیاز به تغییرات مستمر در فرآیندهای کاری مربوطه دارد. ادغام فناوری های جدید با اصول در حال ظهور مدیریت دانش و فرهنگ سازمانی یادگیری به شدت در ارتباط است. در یادگیریهای سازمانی موفق، یادگیری فردی مستمر است، دانش مشترک است، و فرهنگ سازمانی از یادگیری پشتیبانی می کند. (برس[۷] و همکاران، ۲۰۰۸، ص ۱۸۹)
هر فناوری فرهنگ کشور مولد آنرا نشان می دهد. درک فن آوری های جدید در کشورهای در حال توسعه به راحتی و با سرعت کشور توسعه یافته انجام نمی گیرد. (شوکت[۸] و ظفر[۹]، ۲۰۱۰، ص ۳۰۶)
فرهنگ سازمانی می تواند ارتباط بین اتخاذ فن آوری و رشد سازمانی را پشتیبانی و در نتیجه می تواند یک عامل حیاتی موفقیت در توسعه و پیادهسازی سیستم های اطلاعاتی گردد. شناسایی و درک معانی، هنجارها و قدرت در سازمانها هنگام توسعه و پیاده سازی یک سیستم اطلاعات بسیار مهم و مورد توجه می باشد. (ایندیج و ژنگ، ۲۰۱۰، ص ۲)
مطالعات زیادی به بررسی تأثیر فرهنگ در پذیرش تکنولوژی اطلاعات در سازمان ها و موسسات دولتی و خصوصی پرداخته اند. هیچ گونه نظر قطعی در خصوص رابطه متقابل این دو وجود ندارد و این رابطه با توجه به فرهنگ پذیرفته شده در کشورهای مختلف جهان متفاوت می باشد.
به گفته تورن[۱۰] و همکاران (۲۰۰۱) فرهنگ بیمارستان تفاوت های قابل ملاحظه ای با سایر سازمانها دارد و با تنوع کارکنان متخصص و غیر متخصص، از سایر مؤسسات متمایز می شود.
از آنجاییکه تاکنون مطالعه ای برای یافتن تأثیر مولفه های فرهنگی بر روی تکنولوژی اطلاعات در بیمارستان های آموزشی ایران انجام نشده است، این تحقیق برآن است تا این اثرات را بررسی نموده و مدلی یکپارچه از پذیرش فناوری اطلاعات توسط کاربران شاغل در بیمارستان ارائه دهد. در این مطالعه تأثیر فرهنگ سازمانی توسط متغیرهای امید به عملکرد، امید به تلاش، هنجار ذهنی و تسهیل شرایط بر پذیرش تکنولوژی اطلاعات بررسی خواهد شد.
نهایتاً مطالعه این سوال که آیا مولفه های فرهنگی در استفاده بهینه از فناوری اطلاعات (بطور ویژه رایانه) در مراکز آموزشی و درمانی مؤثر هستند را پاسخ خواهد داد.
۳-۱- اهمیت و ضرورت تحقیق
برای فهم آن چه در سازمان اتفاق می افتد و این که چرا انسان ها این گونه رفتار می کنند؟ چرا چنین تصمیم می گیرند؟ و سوالاتی از این قبیل، بایستی فرهنگ سازمان را مورد مطالعه قرار داد و تا فرهنگ یک سازمان به درستی شناسایی نشود، توفیق چندانی در تحلیل پدیده های سازمان به دست نخواهد آمد. (سلطانی و همکاران، ۱۳۹۰، ص ۵۳)
حضور کامپیوتر و فن آوری اطلاعات در سازمان های امروزی به طور چشمگیری گسترش یافته است. برخی برآوردها نشان می دهد که از سال ۱۹۸۰ به بعد، حدود ۵۰ درصد از تمام سرمایه گذاری های جدید در سازمان در فناوری اطلاعات بوده است. با این حال، برای اینکه فناوریها بتوانند بهره وری را بهبود دهند، باید توسط کارکنان در سازمان پذیرفته شده و مورد استفاده قرار گیرند. توضیح پذیرش کاربر از فنآوری جدید در سیستمهای اطلاعاتی معاصر یکی از کاملترین مباحث تحقیقاتی است. (ونکاتش[۱۱] و همکاران، ۲۰۰۳، ص ۴۲۶)
پیشرفت های جدید در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات پدیدآورنده مفاهیم جدیدی همچون دهکده جهانی، جامعه اطلاعاتی، جامعه مجازی، و فرهنگ مجازی بوده و پیامدهای عملی کردن این مفاهیم تأثیرات خوب و بد بسیاری بر فرهنگ های مختلف گذاشته و آنها را بیش از گذشته در معرض تبادل، درهم ریختگی و رویارویی با هم قرار داده است. (روشندل و صابر، ۱۳۹۱، ص ۱۲۱)
ساختار و فرهنگ سازمان، اجرای فرآیندهای کاری را تحت تأثیر قرار می دهد. فرهنگ سازمانی می تواند ارتباط بین پذیرش تکنولوژی و رشد سازمانی را پشتیبانی کند. تنظیمات سازمانی که در آن یک سیستم اطلاعات اجرا می شود به شکل بخشی جدایی ناپذیر از آن سیستم است. همچنین نشان داده شده فرهنگ سازمانی نقش قابل توجهی در فرایندهای مدیریت فن آوری اطلاعات بازی می کند. فرهنگ سازمانی می تواند ارتباط بین پذیرش فن آوری و رشد سازمانی را پشتیبانی کند و همچنین می تواند یک عامل حیاتی موفقیت در توسعه و پیاده سازی سیستمهای اطلاعاتی باشد. (ایندیج و ژنگ، ۲۰۱۰، ص ۲)
در کشور ما اگر چه گام هایی در بکار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در زمینه های مختلف برداشته شده است ولی موضوع هنوز ناشناخته مانده است. چنانچه مدیریت را یک اقدام نظام یافته جهت تحقق اهداف سازمان بدانیم، نقش فناوری اطلاعات در طراحی نظام و دستیابی به اهداف به خوبی قابل تبیین است. (بهاری و همکاران، ۱۳۸۹، ص ۱۳)
بدلیل عدم همگانی شدن استفاده از رایانه در تمام پرسنل با سن، جنسیت و تجربه کاری متفاوت در مراکز آموزشی و درمانی و از آنجاییکه تاکنون مطالعه ای برای یافتن تأثیر مولفه های فرهنگی بر روی تکنولوژی اطلاعات در بیمارستان های آموزشی ایران انجام نشده است، این تحقیق به بررسی این اثرات پرداخته و مدلی یکپارچه از پذیرش فناوری اطلاعات توسط کاربران شاغل در بیمارستان ارائه داده است. در این مطالعه تأثیر فرهنگ سازمانی توسط متغیرهای امید به عملکرد، امید به تلاش، هنجار ذهنی و تسهیل شرایط بر پذیرش تکنولوژی اطلاعات بررسی شد.
۴-۱- انگیزه پژوهشگر
اگر چه استفاده از رایانه از سال های دهه ۵۰ میلادی در سازمان های بزرگ کشورهای صنعتی و توسعه یافته رایج بوده است ولی در نوع فناوری اطلاعات حتی تا دهه ۸۰ میلادی کمتر در سازمانهای آموزشی مشاهده می شود. همچنین در ایران کمتر از ۱۰ سال است که سیستم اطلاعاتی بیمارستان (HIS) راه اندازی شده و کلیه پرسنل بیمارستان موظف به استفاده از آن می باشند.
فناوری اطلاعات و ارتباطات یکی از مهمترین مسائل عصر حاضر در تمام جوانب می باشد، پس به کارگیری آن در سازمانها جهت هماهنگی با جامعه بین الملل لازم و ضروری به نظر می رسد. ولی متاسفانه هنوز شرایط و فرهنگ مناسب جهت استفاده موثر، بجا و ماهرانه از این فناوری در سازمانها به وجود نیامده است.
بررسی رابطه فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات در بیمارستانهای آموزشی و درمانی انگیزه ی پژوهشگر برای انجام این پژوهش شده است.
۵-۱- اهداف تحقیق
۱-۵-۱ هدف اصلی
مدیریت مولفه های فرهنگی در استفاده بهینه از فناوری اطلاعات (بطور ویژه رایانه) در مراکز آموزشی و درمانی
۲-۵-۱ اهداف فرعی
سنجش ارتباط امید به عملکرد با تمایل رفتاری استفاده از رایانه
سنجش ارتباط جنسیت با امید به عملکرد در استفاده از رایانه
سنجش ارتباط سن با امید به عملکرد در استفاده از رایانه
سنجش ارتباط امید به تلاش بر مقاصد رفتاری استفاده از رایانه
سنجش ارتباط جنسیت با امید به تلاش در استفاده از رایانه
سنجش ارتباط سن با امید به تلاش در استفاده از رایانه
سنجش ارتباط تجربه با امید به تلاش در استفاده از رایانه
سنجش ارتباط هنجار ذهنی با تمایل رفتاری استفاده از رایانه
سنجش ارتباط جنسیت با هنجار ذهنی در استفاده از رایانه
سنجش ارتباط سن با هنجار ذهنی در استفاده از رایانه
سنجش ارتباط تجربه با هنجار ذهنی در استفاده از رایانه
سنجش ارتباط تسهیل شرایط با رفتار استفاده از رایانه
سنجش ارتباط سن با تسهیل شرایط در استفاده از رایانه
سنجش ارتباط تجربه با تسهیل شرایط در استفاده از رایانه
۶-۱- تبیین فرضیه های تحقیق
فرضیه ۱-الف: امید به عملکرد تأثیر مثبت بر تمایل رفتاری استفاده از رایانه خواهد داشت.
فرضیه ۱-ب: جنسیت فاکتور واسطه ای ارتباط بین امید به عملکرد و تمایل رفتاری استفاده از رایانه است.
فرضیه ۱-ج: سن فاکتور واسطه ای ارتباط بین امید به عملکرد و تمایل رفتاری استفاده از رایانه است.
جدول۲-۱: لیپوپروتئین ها و خطر بیماری های قلبی ……………………………………………………………………………………. ۱۵
جدول۲- ۲: توصیه های NCEP ………………………………………………………………………………………………………………. 20
جدول۴-۱: یافته های توصیفی مربوط به ویژگی های فردی آزمودنی ها ……………………………………………………….. ۳۶
جدول (۴-۲): شاخص های توصیفی مربوط به مقادیر متغیر تریگلیسرید قبل و پس از ۱۰هفته …………………….. ۳۷
جدول (۴-۳): شاخص های توصیفی مربوط به مقادبر متغیر کلسترول قبل و پس از ۱۰هفته ………………………….. ۳۹
جدول (۴-۴): شاخص های توصیفی مربوط به مقادبر متغیر LDL قبل و پس از ۱۰هفته ……………………………….. ۴۰
جدول (۴-۵): شاخص های توصیفی مربوط به مقادبر متغیر HDL قبل و پس از ۱۰هفته ۴۲………………………..
جدول (۴-۶): شاخص های توصیفی مربوط به مقادبر متغیر ترکیب بدنی (BMI)قبل و پس از ۱۰هفته ۴۴ ………..
فهرست شکل
شکل (۳-۱). دستگاه تردمیل ۳۲ ……………………………………………………………………………………….
شکل (۳-۲). دستگاه اندازگیری ترکیب بدنی ۳۲ ………………………………………………………………………
فهرست نمودار
نمودار (۴-۱): تغییرات تریگلیسرید در سه گروه ۳۸ ………………………………………………………………..
نمودار (۴-۲): تغییرات کلسترول در سه گروه ۴۰…………………………………………………………………….
نمودار (۴-۳): تغییرات LDL در سه گروه۴۱ ……………………………………………………………………….
نمودار (۴-۴): تغییرات LDH در سه گروه ……………………………………………………………………… ۴۳
نمودار (۴-۵): تغییرات ترکیب بدنی(IMB) در سه گروه ………………………………………………………. ۴۵
چکیده
سابقه و هدف:
استفاده از تمرینات ورزشی به همراه مکمل های گیاهی یکی از روش های پیشنهاد شده برای کنترل چاقی و عوارض ناشی از آن می باشد که اثر آن به دلیل تنوع برنامه های تمرینی و مواد گیاهی مورد استفاده هنوز به روشنی ثابت نشده است. هدف این تحقیق بررسی تأثیر تمرینات ترکیبی و مصرف مکمل چای سبز بر نیمرخ لیپیدی مردان چاق بود.
مواد و روش ها:
آزمودنی های تحقیق ۲۴ مرد چاق بود. که به صورت تصادفی در یکی از گروه های مکمل چای سبز، دارونما+ تمرینات ترکیبی و چای سبز+ تمرینات ترکیبی قرار گرفتند. گروه دوم و سوم به مدت ۱۰ هفته، ۳ جلسه در هفته به اجرای تمرینات ترکیبی پرداختند. قبل و بعد از دوره تمرینی و مکمل گیری به منظور اندازگیری نیمرخ لیپیدی خونگیری انجام شد. داده ها با بهره گرفتن از آزمون کولموگراف-اسمیرنوف و تحلیل واریانس مکرر ۲×۳ در سطح P≤۰/۰۵ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته ها:
پس از ۱۰هفته تمرین ترکیبی و نیز تمرین ترکیبی و چای سبز کاهش معنی دار در ترکیب بدنی(BMI) و غیر معنی-داری در سطوح تری گلیسرید، کلسترول و LDL مشاهده شد، در حالیکه در سطوح HDL افزایش غیر معنی داری مشاهده شد. بعلاوه چای سبز به تنهایی تاثیر معنی داری بر نیمرخ لیپدی و ترکیب بدنی نداشت.
نتیجه گیری:
براساس نتایج بدست آمده پیشنهاد می شود تمرینات ترکیبی و مصرف چای سبز علی رغم عدم تأثیر معنی دار بر نیمرخ لیپیدی، ممکن است برای کاهش عوامل خطرزای قلبی-عروقی در مردان چاق مفید باشد.
کلید واژه ها:
چای سبز، تمرین ترکیبی، نیمرخ لیپیدی، مردان چاق
فصل اول
کلیات تحقیق
۱-۱. مقدمه
شیوه زندگی غیرفعال و چاقی به عنوان یکی از ده مشکل برتر سلامتی توسط سازمان بهداشت جهانی تشخیص داده شده است. امروزه به دلیل تغییر الگوی زندگی و ماشینی شدن کارها، فعالیت های جسمانی انسان ها کاهش یافته است. کاهش یا عدم فعالیت های جسمانی سبب ایجاد “بیماری های فقر حرکتی” می شود. از طرف دیگر تنوع کارها و لزوم مقاومت در مقابل سختی ها و ناراحتی های ایجاد شده به وسیله زندگی ماشینی، انسان را نیازمند یک جسم سالم و نیرومند می کند، که می توان از طریق انجام فعالیت های جسمانی به جبران آن پرداخت. فعالیت های جسمانی دامنه وسیعی را در بر می گیرند که در فعالیت های عادی روزانه با شدت پایین تا فعالیت های شدید و بسیار شدید طبقه بندی می شوند. تمرین تغییراتی در قسمت های مختلف بدن ایجاد میکند که در نتیجه آن بدن قادر می شود تمرینات شدیدتری را انجام دهد. به عبارت دیگر بدن با تمرین سازگار میشود . در چنین مواقعی نقش سازگاری های بوجود آمده در تمرینات ورزشی و تغذیه برای کاهش مشکلات حاصل اهمیت پیدا می-کند. افزایش چربیهای آزاد خون و نیز بیماریهای قلبی و عروقی نیز از عواقب چاقی و بی تحرکی به حساب میآید. امروزه فعالیت بدنی منظم همراه با رژیم غذایی متعادل بعنوان عامل مهمی برای سلامتی شناخته شده است و فواید گوناگون مواد تغذیه ای(مکمل ها) موجب مصرف فراوان این مواد توسط این افراد شده است.
۱-۲. بیان مسئله
باوجود پیشرفت های سریع و وسیع در تشخیص و درمان این بیماریها، هنوز هم یک سوم بیمارانی که دچار سکته قلبی می شوند، فوت می کنند. در ایران نیز بیماریهای قلبی- عروقی یکی از مشکلات مهم بهداشتی و اجتماعی به شمار می رود که ابعاد آن به سرعت در حال افزایش است. براساس بررسیهای پراکنده، نسبت مرگ ناشی از این بیماری ۲۵ تا ۴۵ درصد بوده است. در ایران شمار تلفات ناشی از بیماریهای گوناگون قلبی در هر ۱۰۰ هزار نفر در سال ۱۳۶۸، در ۲۴ شهر انتخابی کشور ۱۸۵ نفر بود که ۱۵-۷ درصد کل مرگ و میر را شامل میشود. نحوه متابولیسم و مقدار و نوع لیپیدها به ویژه لیپوپروتئینهای خون در بروز و تشدید بیماریهای قلبی- عروقی نقش اساسی ایفا میکنند . با توجه به رابطه مستقیم چربیها با سکته قلبی، تنظیم مقدار چربیهای خون، عامل مهمی در سلامت محسوب میشود و بدون شک عادت به فعالیت ورزشی مناسب نقش مهمی در این زمینه دارد. در واقع در کشورهای توسعه یافته عدم فعالیت بدنی مناسب و رژیم غذایی نا مناسب، از دلایل چاقی و بیماریهای قلبی- عروقی به شمارمیروند . تحقیقات زیادی در این مورد صورت گرفته است و بیشتر محققان معتقدند که فعالیت بدنی باشدت متوسط، حتی اگر در حد متوسط درهرهفته انجام گیرد، کاهش چربیها را به همراه خواهد داشت .
از سوی دیگر، از داروهای گیاهی برای کاهش چربی های خون استفاده میشود، چرا که علاوه بر عوارض بسیار اندک دربرخی موارد نتایج بهتری نسبت به مکملهای شیمیایی حاصل میشود. گیاه چای سبز از جمله گیاهان دارویی پرمصرف در آسیا است. تحقیقات اپیدمیولوژیک نشان داده اند که ترکیبات مشتق شده از چای سبز دارای خاصیت کاهش دهندگی سطح کلسترول پلاسما و سرعت جذب آن در دستگاه گوارش هستند .
همچنین چای محتوی گروهی از ترکیبات پلی فنولیک فلاونوئیدی به نام کتچین است ودر بین کتچینها این گالوکتچین گالات (EGCG) آنتی اکسیدانی قوی در شرایط آزمایشگاهی و رایج ترین و فراوان ترین پلی فنول درچای سبز است. با توجه به اینکه مطالعات انسانی بیشتر برتأثیرات تمرینات هوازی و یا مقاومتی بر نیمروخ چربی متمرکز شده و همچنین تأثیر تمرینات ترکیبی و مصرف چای سبز بر نیمرخ لیپیدی تاکنون بررسی نشده است، از این رو هدف تحقیق به خاطر بررسی این موضوع و پاسخ به این پرسش است که آیا چای سبز به همراه تمرینات ترکیبی ( استقامتی + مقاومتی) می تواند در کاهش نیمرخ چربی و همچنین کاهش وزن و بهبود ترکیب بدنی مردان چاق مفید باشد؟
۱-۳. ضرورت و اهمیت تحقیق
با توجه به اثرات مفید فعالیتهای ورزشی بر کیفیت زندگی و نیز اثر مفید ورزش در بیماریهایی از قبیل بیماریهای قلبی – عروقی به نظر می رسد تحقیقات در این زمینه برای بررسی هرچه بیشتر تاثیر ورزش ضروری میباشد. از طرفی از آنجای که تاثیر تمرینات ترکیبی بر نیمرخهای لیپیدی کمتر بررسی شده، تحقیق در این خصوص نیز از اهمیت بالای برخوردار است. همچنین با توجه به اینکه مکمل های طبیعی نسبت به مکملهای شیمیایی اثرات جانبی کمتری دارند، ضرورت ایجاب میکند تا تأثیر تمرین ترکیبی و یکی از این مکملها که به نظر می رسد در زمینه کاهش چربیهای خون اثرات مثبتی داشته باشد(چای سبز) بررسی شود.
۱-۴. اهداف تحقیق
۱-۴-۱. هدف کلی تحقیق
بررسی تأثیر یک دوره تمرینات ترکیبی و مکمل چای سبز بر نیمرخ چربی در مردان دارای اضافه وزن.
۱-۴-۲. اهداف اختصاصی تحقیق
-
- بررسی یک دوره تمرینات ترکیبی و مکمل چای سبز بر تری گلیسیرید مردان دارای اضافه وزن.
-
- بررسی یک دوره تمرینات ترکیبی و مکمل چای سبز برکلسترول تام مردان دارای اضافه وزن.
-
- بررسی یک دوره تمرینات ترکیبی و مکمل چای سبز بر LDL مردان دارای اضافه وزن.
-
- بررسی یک دوره تمرینات ترکیبی و مکمل چای سبز بر HDL مردان دارای اضافه وزن.
جدول۲-۱: لیپوپروتئین ها و خطر بیماری های قلبی ……………………………………………………………………………………. ۱۵
جدول۲- ۲: توصیه های NCEP ………………………………………………………………………………………………………………. 20
جدول۴-۱: یافته های توصیفی مربوط به ویژگی های فردی آزمودنی ها ……………………………………………………….. ۳۶
جدول (۴-۲): شاخص های توصیفی مربوط به مقادیر متغیر تریگلیسرید قبل و پس از ۱۰هفته …………………….. ۳۷
جدول (۴-۳): شاخص های توصیفی مربوط به مقادبر متغیر کلسترول قبل و پس از ۱۰هفته ………………………….. ۳۹
جدول (۴-۴): شاخص های توصیفی مربوط به مقادبر متغیر LDL قبل و پس از ۱۰هفته ……………………………….. ۴۰
جدول (۴-۵): شاخص های توصیفی مربوط به مقادبر متغیر HDL قبل و پس از ۱۰هفته ۴۲………………………..
جدول (۴-۶): شاخص های توصیفی مربوط به مقادبر متغیر ترکیب بدنی (BMI)قبل و پس از ۱۰هفته ۴۴ ………..
فهرست شکل
شکل (۳-۱). دستگاه تردمیل ۳۲ ……………………………………………………………………………………….
شکل (۳-۲). دستگاه اندازگیری ترکیب بدنی ۳۲ ………………………………………………………………………
فهرست نمودار
نمودار (۴-۱): تغییرات تریگلیسرید در سه گروه ۳۸ ………………………………………………………………..
نمودار (۴-۲): تغییرات کلسترول در سه گروه ۴۰…………………………………………………………………….
نمودار (۴-۳): تغییرات LDL در سه گروه۴۱ ……………………………………………………………………….
نمودار (۴-۴): تغییرات LDH در سه گروه ……………………………………………………………………… ۴۳
نمودار (۴-۵): تغییرات ترکیب بدنی(IMB) در سه گروه ………………………………………………………. ۴۵
چکیده
سابقه و هدف:
استفاده از تمرینات ورزشی به همراه مکمل های گیاهی یکی از روش های پیشنهاد شده برای کنترل چاقی و عوارض ناشی از آن می باشد که اثر آن به دلیل تنوع برنامه های تمرینی و مواد گیاهی مورد استفاده هنوز به روشنی ثابت نشده است. هدف این تحقیق بررسی تأثیر تمرینات ترکیبی و مصرف مکمل چای سبز بر نیمرخ لیپیدی مردان چاق بود.
مواد و روش ها:
آزمودنی های تحقیق ۲۴ مرد چاق بود. که به صورت تصادفی در یکی از گروه های مکمل چای سبز، دارونما+ تمرینات ترکیبی و چای سبز+ تمرینات ترکیبی قرار گرفتند. گروه دوم و سوم به مدت ۱۰ هفته، ۳ جلسه در هفته به اجرای تمرینات ترکیبی پرداختند. قبل و بعد از دوره تمرینی و مکمل گیری به منظور اندازگیری نیمرخ لیپیدی خونگیری انجام شد. داده ها با بهره گرفتن از آزمون کولموگراف-اسمیرنوف و تحلیل واریانس مکرر ۲×۳ در سطح P≤۰/۰۵ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته ها:
پس از ۱۰هفته تمرین ترکیبی و نیز تمرین ترکیبی و چای سبز کاهش معنی دار در ترکیب بدنی(BMI) و غیر معنی-داری در سطوح تری گلیسرید، کلسترول و LDL مشاهده شد، در حالیکه در سطوح HDL افزایش غیر معنی داری مشاهده شد. بعلاوه چای سبز به تنهایی تاثیر معنی داری بر نیمرخ لیپدی و ترکیب بدنی نداشت.
نتیجه گیری:
براساس نتایج بدست آمده پیشنهاد می شود تمرینات ترکیبی و مصرف چای سبز علی رغم عدم تأثیر معنی دار بر نیمرخ لیپیدی، ممکن است برای کاهش عوامل خطرزای قلبی-عروقی در مردان چاق مفید باشد.
کلید واژه ها:
چای سبز، تمرین ترکیبی، نیمرخ لیپیدی، مردان چاق
فصل اول
کلیات تحقیق
۱-۱. مقدمه
شیوه زندگی غیرفعال و چاقی به عنوان یکی از ده مشکل برتر سلامتی توسط سازمان بهداشت جهانی تشخیص داده شده است. امروزه به دلیل تغییر الگوی زندگی و ماشینی شدن کارها، فعالیت های جسمانی انسان ها کاهش یافته است. کاهش یا عدم فعالیت های جسمانی سبب ایجاد “بیماری های فقر حرکتی” می شود. از طرف دیگر تنوع کارها و لزوم مقاومت در مقابل سختی ها و ناراحتی های ایجاد شده به وسیله زندگی ماشینی، انسان را نیازمند یک جسم سالم و نیرومند می کند، که می توان از طریق انجام فعالیت های جسمانی به جبران آن پرداخت. فعالیت های جسمانی دامنه وسیعی را در بر می گیرند که در فعالیت های عادی روزانه با شدت پایین تا فعالیت های شدید و بسیار شدید طبقه بندی می شوند. تمرین تغییراتی در قسمت های مختلف بدن ایجاد میکند که در نتیجه آن بدن قادر می شود تمرینات شدیدتری را انجام دهد. به عبارت دیگر بدن با تمرین سازگار میشود . در چنین مواقعی نقش سازگاری های بوجود آمده در تمرینات ورزشی و تغذیه برای کاهش مشکلات حاصل اهمیت پیدا می-کند. افزایش چربیهای آزاد خون و نیز بیماریهای قلبی و عروقی نیز از عواقب چاقی و بی تحرکی به حساب میآید. امروزه فعالیت بدنی منظم همراه با رژیم غذایی متعادل بعنوان عامل مهمی برای سلامتی شناخته شده است و فواید گوناگون مواد تغذیه ای(مکمل ها) موجب مصرف فراوان این مواد توسط این افراد شده است.
۱-۲. بیان مسئله
باوجود پیشرفت های سریع و وسیع در تشخیص و درمان این بیماریها، هنوز هم یک سوم بیمارانی که دچار سکته قلبی می شوند، فوت می کنند. در ایران نیز بیماریهای قلبی- عروقی یکی از مشکلات مهم بهداشتی و اجتماعی به شمار می رود که ابعاد آن به سرعت در حال افزایش است. براساس بررسیهای پراکنده، نسبت مرگ ناشی از این بیماری ۲۵ تا ۴۵ درصد بوده است. در ایران شمار تلفات ناشی از بیماریهای گوناگون قلبی در هر ۱۰۰ هزار نفر در سال ۱۳۶۸، در ۲۴ شهر انتخابی کشور ۱۸۵ نفر بود که ۱۵-۷ درصد کل مرگ و میر را شامل میشود. نحوه متابولیسم و مقدار و نوع لیپیدها به ویژه لیپوپروتئینهای خون در بروز و تشدید بیماریهای قلبی- عروقی نقش اساسی ایفا میکنند . با توجه به رابطه مستقیم چربیها با سکته قلبی، تنظیم مقدار چربیهای خون، عامل مهمی در سلامت محسوب میشود و بدون شک عادت به فعالیت ورزشی مناسب نقش مهمی در این زمینه دارد. در واقع در کشورهای توسعه یافته عدم فعالیت بدنی مناسب و رژیم غذایی نا مناسب، از دلایل چاقی و بیماریهای قلبی- عروقی به شمارمیروند . تحقیقات زیادی در این مورد صورت گرفته است و بیشتر محققان معتقدند که فعالیت بدنی باشدت متوسط، حتی اگر در حد متوسط درهرهفته انجام گیرد، کاهش چربیها را به همراه خواهد داشت .
از سوی دیگر، از داروهای گیاهی برای کاهش چربی های خون استفاده میشود، چرا که علاوه بر عوارض بسیار اندک دربرخی موارد نتایج بهتری نسبت به مکملهای شیمیایی حاصل میشود. گیاه چای سبز از جمله گیاهان دارویی پرمصرف در آسیا است. تحقیقات اپیدمیولوژیک نشان داده اند که ترکیبات مشتق شده از چای سبز دارای خاصیت کاهش دهندگی سطح کلسترول پلاسما و سرعت جذب آن در دستگاه گوارش هستند .
همچنین چای محتوی گروهی از ترکیبات پلی فنولیک فلاونوئیدی به نام کتچین است ودر بین کتچینها این گالوکتچین گالات (EGCG) آنتی اکسیدانی قوی در شرایط آزمایشگاهی و رایج ترین و فراوان ترین پلی فنول درچای سبز است. با توجه به اینکه مطالعات انسانی بیشتر برتأثیرات تمرینات هوازی و یا مقاومتی بر نیمروخ چربی متمرکز شده و همچنین تأثیر تمرینات ترکیبی و مصرف چای سبز بر نیمرخ لیپیدی تاکنون بررسی نشده است، از این رو هدف تحقیق به خاطر بررسی این موضوع و پاسخ به این پرسش است که آیا چای سبز به همراه تمرینات ترکیبی ( استقامتی + مقاومتی) می تواند در کاهش نیمرخ چربی و همچنین کاهش وزن و بهبود ترکیب بدنی مردان چاق مفید باشد؟
۱-۳. ضرورت و اهمیت تحقیق
با توجه به اثرات مفید فعالیتهای ورزشی بر کیفیت زندگی و نیز اثر مفید ورزش در بیماریهایی از قبیل بیماریهای قلبی – عروقی به نظر می رسد تحقیقات در این زمینه برای بررسی هرچه بیشتر تاثیر ورزش ضروری میباشد. از طرفی از آنجای که تاثیر تمرینات ترکیبی بر نیمرخهای لیپیدی کمتر بررسی شده، تحقیق در این خصوص نیز از اهمیت بالای برخوردار است. همچنین با توجه به اینکه مکمل های طبیعی نسبت به مکملهای شیمیایی اثرات جانبی کمتری دارند، ضرورت ایجاب میکند تا تأثیر تمرین ترکیبی و یکی از این مکملها که به نظر می رسد در زمینه کاهش چربیهای خون اثرات مثبتی داشته باشد(چای سبز) بررسی شود.
۱-۴. اهداف تحقیق
۱-۴-۱. هدف کلی تحقیق
بررسی تأثیر یک دوره تمرینات ترکیبی و مکمل چای سبز بر نیمرخ چربی در مردان دارای اضافه وزن.
۱-۴-۲. اهداف اختصاصی تحقیق
-
- بررسی یک دوره تمرینات ترکیبی و مکمل چای سبز بر تری گلیسیرید مردان دارای اضافه وزن.
-
- بررسی یک دوره تمرینات ترکیبی و مکمل چای سبز برکلسترول تام مردان دارای اضافه وزن.
-
- بررسی یک دوره تمرینات ترکیبی و مکمل چای سبز بر LDL مردان دارای اضافه وزن.
-
- بررسی یک دوره تمرینات ترکیبی و مکمل چای سبز بر HDL مردان دارای اضافه وزن.
آخرین نظرات