امریکادرس­محورنمره بالا از امتحان GRE، تسلط به زبان انگلیسی، مصاحبه و امتحان شفاهی همراه با سوابق تحصیلی، حداقل دو توصیه­نامه معتبر، statement of purposeبریتانیاپژوهش­محورمدرک معتبر کارشناسی ارشد یا معادل آن، تسلط به زبان انگلیسیدانمارکپژوهش­محورآزمون جامع کتبی، امتحان شفاهی و کارنامه پژوهشیژاپنپژوهش­محورآزمون جامع کتبی، آزمون شفاهی و کارنامه پژوهشی، تسلط به زبان انگلیسی یا ژاپنیسوئدپژوهش­محورمدرک معتبر کارشناسی ارشد یا معادل آن، تسلط به زبان انگلیسی، مصاحبه و ارزیابی دانشجو توسط کمیته تحصیلات تکمیلیسوئیسپژوهش­محورمدرک معتبر کارشناسی ارشد یا معادل آن، مصاحبه همراه با کارنامه پژوهشی و توصیه نامه تسلط به زبان انگلیسی یا آلمانی یا فرانسویفرانسهپژوهش­محورتسلط به زبان فرانسوی، مدرک معتبر کارشناسی ارشد یا معادل آن، مصاحبه همراه با کارنامه پژوهشی و توصیه نامهکانادادرس­محورمدرک معتبر کارشناسی ارشد یا معادل آن، کارنامه پژوهشی و توصیه نامه معتبر، تسلط به زبان انگلیسی ونمره قابل قبول آزمون GRE یا CAT یا آزمون­های مشابههلندپژوهش محورمدرک معتبر کارشناسی ارشد یا معادل آن، کارنامه پژوهشی و خلاصه پایان­تامه دکترای تخصصی، تسلط به زبان انگلیسی

در تمامی موارد، پیش­شرط پذیرش در دوره دکترای تخصصی قبول راهنمایی پایان نامه دانشجو از طرف یک استاد شاغل در دانشگاه است.

۲-۱۳-۱ پذیرش دانشجوی دکتری در کانادا

دانشجویان در دانشگاه‌های کانادا برای ورود به دوره دکتری نیازی به گذراندن آزمون ورودی جامع به شکل رسمی نداشته و تنها در برخی رشته‌های خاص آزمونی به صورت شفاهی و کتبی برگزار می‌شود.

به طور مثال دانشجویان دانشگاه واترلو در رشته ریاضی برای ورود به دوره دکتری باید آزمون کتبی دروسی مانند جبر، آنالیز و توپولوژی را گذرانده و از پایان نامه دوره کارشناسی ارشد خود نیز به عنوان قسمت شفاهی آزمون دفاع کنند.

طول متوسط دوره دکتری در دانشگاه‌های کانادا چهار سال بوده و مانند روال معمول بسیاری از دانشگاه ­های جهان معدل دوره کارشناسی ارشد و موافقت استاد راهنما با طرح رساله‌ دکتری دو عامل اصلی برای پذیرش دانشجوی دکتری در دانشگاه ­های کانادا است(شرایط پذیرش دروه دکتری در کانادا، ۲۰۱۱).

برای ورود ‌به این دوره میانگین نمره ۷۰ درصد و بالاتر مربوط به دوره کارشناسی ارشد مورد نیاز است. علاوه بر این دانشجو باید توصیه های کتبی استادان قبلی را داشته باشد که نشان دهنده توانایی او برای پژوهش است. برای دوره دکتری در کانادا دانشجو باید دروس تعیین شده مربوط به رشته مورد نظر خود را گذرانده و از پایان نامه پژوهشی خود نیز دفاع کند. در موارد خاص هم با هماهنگی هیئت علمی دانشگاه امکان اخذ مدرک دکتری بدون دریافت کارشناسی ارشد و تنها با داشتن مدرک لیسانس امکان پذیر است. دانشجویان با خاتمه مقطع فوق لیسانس ضمن برقراری ارتباط با استاد راهنما و توافق بر سر محتوای پایان نامه حین حضور در کلاس مشغول پژوهش می‌شوند. دانشجویان باید با ارائه مدرک موثقی که نشان دهد آن ها به مدت دو یا سه سال به صورت تمام وقت روی موضوع ارائه شده کار می‌کردند برای ورود به مقطع دکتری از کمیته اساتید صاحب نظر تائیدیه بگیرند. پس از برقراری ارتباط با استاد راهنما، سوابق علمی و تحصیلی و همچنین طرح پژوهشی دانشجو در کمیته ای متشکل از استاد راهنما و چهار استاد دیگر که یکی از آن ها باید از اساتید صاحب نظر خارج از دانشگاه باشد تأیید شده و دانشجو پس از دفاع از طرح خود موفق به اخذ مدرک دکتری خواهد شد(شرایط پذیرش در دانشگاه های کانادا، ۲۰۱۲).

۲-۱۳-۲ پذیرش دانشجوی دکتری در دانشگاه های امریکا، پنسیلوانیا

برای ورود به دوره دکتری ارائه مدرک مربوط به دوره کارشناسی ارشد مورد نیاز است. علاوه بر این دانشجو باید۴ توصیه کتبی استادان قبلی را داشته باشد که نشان دهنده توانایی او برای پژوهش است پس از برقراری ارتباط با استاد راهنما، سوابق علمی و تحصیلی و همچنین طرح پژوهشی دانشجو باید در کمیته ای متشکل از استاد راهنما و چهار استاد دیگر که یکی از آن ها باید از اساتید صاحب نظر خارج از دانشگاه باشد تأیید شود(شرایط پذیرش در دانشگاه های امریکا، ۲۰۱۲).

۲-۱۳-۳ شرایط پذیرش دانشجوی دکتری در فرانسه

داشتن مدرکی دال بر داشتن سوابق علمی ‌و تحقیقاتی؛

انجام یک کار تحقیقاتی به طور انفرادی؛

چنانچه شرائط فوق محرز شده باشد می باید مراحل ذیل را پیگیری کرد:

کسب موافقت از استاد راهنمای تحقیقی که مسئولیت ونظارت طرح را برعهده گیرد.

اخذ نظر مساعد مسئول مؤسسه‌ آموزشی دکترای مربوطه(شرایط پذیرش دانشجوی دکتری در فرانسه، ۲۰۱۱).

بررسی نتایج حاصل از مرور ساختار­یافته مدل­های مختلف آموزش دکترای تخصصی در کشورهای برتر دنیا نشان می­دهد که مدل غالب تربیت دانشجو، مدل پژوهش محور است؛ هر­چند قوانین و نحوه پیاده ­سازی این مدل درکشور­های مختلف متنوع بوده و دست­خوش تحولاتی شده است. این نکته نیز قابل ذکر است که حتی در معدود دانشگاه­هایی هم که از نظام­های آموزشی غیر از مدل پژوهش­محور استفاده می­ شود، شاخص­ های درس­محور کم­رنگ گردیده­اند. با در­نظر­گرفتن این موضوع که در اکثر این دانشگاه­ها هدف از تحصیلات تکمیلی و خصوصاً تحصیل در دوره دکترای تخصصی، تربیت پژوهشگران توانا درگرایش­های خاص رشته­ای است که توامندی گسترش مرز­های دانش را داشته باشند، گرایش به مدل پژوهش­محور که با تنوع زیاد در بهره­ گیری از این مدل­ها همراه گردیده است قابل توجیه است. در این میان روشن بودن و شفاف­سازی وظایف اساتید، دانشجویان و سایر افرادی که با تحصیلات تکمیلی در ارتباط هستند همچون کمیته­ های تحصیلات تکمیلی سبب حرکت این دانشگاه­ها به سمت تربیت پژوهشگران با قابلیت­ها و توامندی­های قابل قبول شده است. هر­ چند این نکته را نیز نباید از نظر دور داشت که در قریب به اتفاق این دانشگاه­ها اختیارات اساتید راهنما بسیار گسترده است. همان­گونه که در جدول ذکر شده است در تمامی دانشگاه ­های مورد بررسی پیش­شرط پذیرش دانشجو، حتی در دوره ­های درس­محور، انتخاب دانشجو برای تحصیل در دوره دکترای تخصصی توسط استاد راهنما است. البته نباید از نظر دور داشت که تنها افرادی می ­توانند راهنمایی پایان-نامه دوره دکترای تخصصی را بر­عهده بگیرند که دارای سطح علمی بالا باشند و یا به درجه استادی رسیده باشند. اختیارات اساتید راهنما تا به آنجا است که انتخاب دروس اختیاری، ارزیابی دوره­ای و میزان پیشرفت دانشجو، اجازه دفاع از پایان نامه و حتی ممانعت از ادامه تحصیل نیز با نظر مستقیم استاد راهنماست(صادقی­راد و همکاران، ۱۳۸۸).

گفته می شود دانشگاه بولونیا نخستین مرکز آموزشی بوده که قریب به هشتصد سال پیش مدرکی با عنوان دکتری اعطا کرد. تحصیلات تکمیلی، در ابتدا بیشتر جنبه آموزش داشت و از قرن نوزدهم به بعد، هم در آموزش و هم در تحقیق، نقش برجسته ای در کشورهای دارای نظام­های آموزش عالی ایفا ‌کرده‌است.