۲-۹-۵ ویتامین D و بیماری ام اس

کمبود این ویتامین منجر به شکستگی استخوان ها می شود که این شکستگی در بیماران ام اس بسیار دیده می شود. تحقیقات نشان داده است که کمبود این ویتامین موجب تشدید و بدتر شدن علائم بیماری ام اس می‌گردد، درحالی که دادن مکمل ‌به این بیماران، منجر به کاهش علائم بیماری می شود. ویتامین( د) با عنصر کلسیم جذب می شود و از شکستگی استخوان جلوگیری می‌کند و تورم و التهاب را کم می‌کند. این ویتامین، محلول در چربی می‌باشد. منابع غذایی این ویتامین عبارت است از: تخم مرغ، جگر و ماهی های چرب مانند ساردین، سالمون و تن. اما مهم ترین منبع تامین این ویتامین، تابش مستقیم نور خورشید بر پوست بدن است. افزایش مصرف ویتامین (د) موجب افزایش فشار خون، تهوع و استفراغ، خستگی و تخریب کلیه ها می شود. مکمل این ویتامین برای بیماران کلیوی، سارکوئیدوزی و افرادی که میزان کلسیم خونشان بالا است، تجویز نمی شود. پژوهشگران معتقدند مصرف ویتامین (د) نه تنها باعث پیشگیری از بیماری ام اس می‌شود،‌ بلکه علایم آن را نیز تخفیف می‌دهد (شمس، ۱۳۹۰).

محققان تغذیه اعلام کردند تجویز شکل فعال ویتامین( د) به موش‌های مبتلا به بیماری شبیه ام اس نه تنها باعث پیشگیری از بیماری گردید بلکه باعث تخفیف علایم ام اس در آن ها نیز شد. بر اساس مطالعات جدید همچنین حفظ سطح خونی مناسب ویتامین( د) در بیماران مبتلا به ام اس از سرکوب فعالیت بیماری اهمیت دارد و در پیشگیری از عوارض کمبود ویتامین( د) همچون پوکی استخوان و در پی آن شکستگی نیز مؤثر است. بر اساس مطالعات قبلی هم مشاهده شده بود که شیوع بیماری ام اس در مناطقی که کمبود ویتامین (د) وجود دارد، بالاتر است، علت این بیماری رسوب نوعی پروتئین در بخش‌هایی از مغز است. اما عامل دقیق این رسوب‌گذاری هنوز دقیقا دانسته نشده است ، گمان می رود این بیماری با این آنتی ژنها در ارتباط باشد. بر این اساس یک ژن فرضی برای این بیماری در نظر گرفته شده است که MSSGنامیده می‌شود. همچنین به تازگی مشخص شده است که جهش در ژن PTPRC ،که بر روی کروموزوم۱، قرار دارد، نیز در بروز ام اس نقش دارد. پروتئینPTPRC یا CD45 یک رسپتور غشایی است که در غشاء همه سلولهای خونی، بجز گلبولهای قرمز بالغ، وجود دارد. این رسپتور، نقش تیروزین فسفاتازی دارد و در غیر فعال کردن JAK-کیناز، نقش دارد. نور خورشید در پیشگیری از بروز بیماری ام‌اس یا کنترل آن مؤثر است. به گفته پزشکان علاوه بر افزایش ویتامین(د) بدن بر اثر نور آفتاب، بخش مادون قرمز نور خورشید نیز موجب کاهش حملات ام اس می‌شود. بخش تشعشعات مادون قرمز نور خورشید، بدن را به تولید ویتامین دی ترغیب می‌کند و این ویتامین به همراه تشعشع مادون قرمز با هم می‌توانند سیستم ایمنی بدن را تنظیم کنند و روند بیماری را کندتر کنند. محققان در یک آزمایش موش‌هایی را که مستعد ابتلا به ام‌اس بودند به مدت یک هفته در معرض اشعه مادون قرمز قرار دادند. آن ها دریافتند تماس با این اشعه اگرچه تعداد موش‌های مبتلا به بیماری شبه ام اس را کاهش نداد اما علائم این بیماری را در آن ها، به ویژه موش هایی که هر روز در معرض تشعشع قرار می‌گرفتند، کاهش داد، نقش احتمالی تشعشع آفتاب وپرتو های فرابنفش و در نتیجه ویتامین (د) به مدت نیم قرن مطالعه شده و بررسی‌ها وآزمایشات اولیه وجود ارتباط واقعی میان ویتامین( د) خطر ابتلا به ام اس وفعالیت بیماری ام.اس را تأیید می‌کند (جودی برتون^[۹] ۱۳۸۹).

۲-۹-۶ داروو نقش درمان مکمل در کنترل ام. اس

داروهایی که برای درمان علائم و جلوگیری از پیشرفت بیماری ام اس استفاده می‌شوند تنها نوع درمان ام اس نیستند و در بسیاری از بیماران همچنین به فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتاردرمانی و مشاوره روانپزشکی نیاز است. فیزیوتراپی برای به دست آوردن عملکرد اولیه عضلات بسیار مؤثر است. کاردرمانی به بیمار کمک می‌کند مشکلات موجود در انجام کارهای روزمره اش را به نحو مناسبی اصلاح نماید. مشاوره روانپزشک نیز باعث می‌شود اشکال درکنار آمدن با بیماری‌هایی مثل ام اس که اغلب در ابتدای راه منجر به بروز افسردگی و سایر اختلالات روانی می‌شود، رفع شده و بیمار بتواند با بهره گرفتن از مشاوره و دارو به زندگی عادی بازگردد. ماساژ درمانی نیز یکی از درمان‌های جایگزین است که به کاهش اضطراب و سیر پیشرفت بیماری ام اس کمک می‌کند. ماساژ درمانی یکی از قدیمی‌ترین و آسان ترین روش‌های درمانی است که با تقویت گردش خون، سیستم ایمنی و احساس آرامش بر فشار خون، سیستم گوارشی، پوست و عضلات تاثیر دارد( نبوی وایران پور، ۱۳۸۵) .

۲-۱۰ داروهای متداول مصرفی در ‌ام‌اس

در درمان این بیماری از چند سری دارو استفاده می‌شود، اگرچه هنوز هیچ‌کدام موفق به درمان قطعی نشده‌اند، ولی در کند کردن روند بیماری مؤثر بوده و به فرد مبتلا کمک می‌کنند تا با علائم و مشکلات بیماری راحت‌تر کنار بیاید. کورتیکواستروییدها و اینترفرون‌ها (بتااینترفرون) ازجمله داروهایی هستند که در مراحل حاد بیماری و برای به تأخیر انداختن عود مجدد آن کاربرد دارند. در مراحل شدیدتر، گاهی از داروهای شیمی‌درمانی نیز استفاده می‌شود. داروهای نام برده شده در زیر داروهای رایجی است که برای تخفیف بیماری ام اس در دنیا به کار می رود. اینکه کدام دارو برای چه کسانی مناسب است به طور کامل در حیطه نظر پزشک متخصص معالج است (علایی ،۱۳۸۷).