جدول ۴-۱۳ یافته­های مربوط به مقایسه مؤلفه­ های مشارکتی در دو گروه روستاهای توسعه­نیافته و توسعه­یافته را نشان می­دهد. بر مبنای یافته­های این جدول بین میانگین دو گروه در مورد ارتباط و مشورت با مدیریت روستا، مشارکت و عرضه نیروی کار عمرانی و مشارکت مالی تفاوت آماری معنی‌داری وجود دارد. در همه این مؤلفه­ ها میانگین گروه توسعه­یافته از گروه توسعه­نیافته بیشتر می‌باشد. نقش مشارکت در توسعه­روستایی در دهه­های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ مطرح شد و مشارکت روستاییان و ساز وکارهای جهت جلب و به کارگیری آنها در برنامه ­های توسعه روستایی مورد توجه واقع شد و مفهوم جدید توسعه مشارکتی مطرح شد، و عنوان شد که مشارکت همه­جانبه برای توسعه نواحی روستایی ضروری می­باشد، چرا که هر کدام از بخش­ها به تنهایی نمی ­توانند منابع لازم برای توسعه را فراهم سازند (میسرا، ۲۰۰۵). چمبرز نیز به نقش مشارکت در توسعه اشاره داشته و یکی از عوامل توسعه­نیافتگی و فقر را عدم مشارکت می­داند و گاندی تحول و توسعه روستایی را از طریق مشارکت ممکن می­داند (مطیعی­لنگرودی، ۱۳۸۸). مختاری­حصاری و زارعی­دستگردی (۱۳۸۶) نیز عنوان داشته اند عدم وجود مشارکت از موانع توسعه­نیافتگی روستایی می­باشد، همچنین سلمانی و همکاران (۱۳۸۹) مشارکت را از عوامل توسعه­روستایی دانستند. با توجه به تأکید نظریه پردازان متعدد بر نقش مشارکت در توسعه­روستایی و در این­که در ابعاد مختلف مشارکت در دو گروه تفاوت معنادار وجود داشت به نظر می­رسد که مشارکت در روستاهای توسعه­نیافته وضعیت مناسبی ندارند و نبود مشارکت را می­توان یکی از عوامل توسعه­نیافتگی این روستاها بشمار آورد. به نظر می­رسد در مناطق توسعه­نیافته با توجه به به ساختار سیاسی متمرکز به مشارکت به عنوان وسیله­ای برای رسیدن به هدف توسعه نگریسته نشده است. اما بین دو گروه از نظر مشارکت سیاسی تفاوت معناداری وجود ندارد (۳۸۴/-=T و ۷۰۱/۰=P).

جدول ۴- ۱۳- مقایسه مؤلفه­ های مشارکتی در روستاهای توسعه­یافته و توسعه­نیافته