۲-۵- سودمندی در پیش‌بینی

مفهوم سودمندی در پیش‌بینی، از مدل‌های ارزشیابی سرمایه‌گذاری نتیجه می‌شود که هیئت استانداردهای حسابداری مالی در بیانیه شماره یک مفاهیم حسابداری مالی آن را این‌چنین تعریف می‌کند: کیفیت اطلاعات که به استفاده‌ کنندگان کمک می‌کند. به صورت فزاینده، احتمال وقوع نتایج گذشته یا حال را برای پیش‌بینی به کار گیرند. هندریکسون وبردا (۱۹۹۴)، بر این باورند که اگر اطلاعات حسابداری برای تصمیم‌های سرمایه‌گذاری مربوط و مهم است، این اطلاعات باید در مدل‌های تصمیم‌گیری توسط سرمایه‌گذاران به‌کاربرده شود. ‌بنابرین‏، این پرسش مطرح می‌شود که مدل‌های تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران کدام‌اند؟ برای پاسخ ‌به این پرسش باید پژوهش‌های انجام می‌شد تا رفتار سرمایه‌گذاران نسبت به داده های حسابداری و همچنین مدل‌های تصمیم‌گیری مطالعه شود. این مطالعات در دو دسته پژوهش‌های حسابداری و همچنین نظریه های توصیفی رفتار سرمایه‌گذاران و عکس‌العمل بازار دنبال شد. اما مهم‌ترین مشکل این است که دانسته‌های سرمایه‌گذاران به اطلاعاتی محدود می‌شود که در اختیار آنان قرار می‌گیرد. به نظر می‌رسد تو نایی پیش‌بینی اطلاعات حسابداری، موضوع بسیاری از تصمیم‌های آتی و تدوین استانداردها باشد.

۲-۶- تعداد دفعات پیش ‏بینی سود توسط مدیران

سودیکی ‌از اقلام مهم واصلی صورت‌های مالی است که توجه استفاده‌ کنندگان صورت‌های مالی رابه خودجلب می ‏کند. سرمایه‏گذاران، اعتباردهندگان، مدیران، کارکنان، تحلیلگران، دولت و دیگر استفاده‏کنندگان صورت‏های مالی از سود به عنوان مبنایی جهت اتخاذ تصمیمات سرمایه‏گذاری، اعطای وام، سیاست پرداخت سود، ارزیابی شرکت‏ها، محاسبه مالیات و سایر تصمیمات مربوط به شرکت استفاده می‏ کنند (مشایخ و شاهرخی، ۱۳۸۶).

اطلاعات ارائه شده توسط شرکت و در نتیجه سود، مبتنی بر رویدادهای گذشته شرکت است اما سرمایه‏گذاران، نیازمند اطلاعاتی راجع به آینده شرکت می‏ باشند. یکی از دیدگاه های موجود در این زمینه، ارائه صرفاً تاریخی و جاری توسط واحد تجاری است البته به نحوی که سرمایه‏گذاران بتوانند خود پیش ‏بینی‏های مربوط به آینده را انجام دهند. دیدگاه دیگر این است که مدیریت با در دست داشتن منابع و امکانات به انجام پیش ‏بینی‏های قابل‌اعتماد بپردازد و با انتشار عمومی این پیش ‏بینی‏ها، کارایی بازارهای مالی را افزایش دهد (مشایخ و شاهرخی، ۱۳۸۶).

تصمیم‌گیری درباره انتخاب بین دودیدگاه بالامشکل به نظرمی‌رسدزیرادرک قابل‏قبول یا ‌از نحوه پردازش اطلاعات توسط سرمایه‌گذاران موجودنیست ‌و تئوری بازارکارابر میزان و سرعت تأثیر اطلاعات مالی بر قیمت سهام تأکید دارد. به طور کلی، نظر اغلب دست‏اندرکاران مالی بر این است که انتشار پیش ‏بینی‏های مالی به اتخاذ تصمیمات سرمایه‌گذاری کمک می ‏کند (مشایخ و شاهرخی، ۱۳۸۶).

پیش ‏بینی به سرمایه‌گذاران کمک می‌کندتافرایندتصمیم‌گیری خودرابهبودبخشندو خطر تصمیم‏های خود را کاهش دهند. آن‌ ها علاقه دارند، منافع آینده سرمایه‌گذاری خود رابرآوردنمایندتابتواننددرباره دریافت سودنقدی آینده ونیزارزش سهام خودداوری کنند.

بیوردراین‌باره می‏گوید: پیش ‏بینی‏هارامی‏توان بدون اخذتصمیم انجام دادولی کوچک‌ترین تصمیم‌گیری را نمی‏توان بدون پیش ‏بینی انجام داد.

پیش ‏بینی،عاملی کلیدی درتصمیم‏گیری‏ها‏ی اقتصادی است. سرمایه‏گذاران،اعتباردهندگان،مدیران ودیگراشخاص درتصمیم‏گیری‏های اقتصادی متکی به پیش ‏بینی و انتظارات هستند. ازآنجاییکه سرمایه‏گذاران وتحلیلگران مالی ازسودبه عنوان یکی از معیارهای اصلی برای ارزیابی شرکت‏‌ها استفاده می‏ کنند،از آن جهت مدیران تمایل دارند که سودهای آتی را پیش‌بینی کنند و وضعیت واحد تجاری برای آن‌ ها مطلوب جلوه دهند (آقایی، ۱۳۷۳).

تنوع منابع پیش ‏بینی سود سبب توجه به دقت درپیش‌بینی می‏ شود. منبعی که به درصد اشتباه کمتری بینجامدیعنی پیش ‏بینی به واقعیت نزدیک باشد،مطمئن‌ترخواهدبود. دردنیا پژوهش‏های زیادی به مقایسه دقت پیش ‏بینی ‌سود توسطمدیران بامدل‏های سری زمانی یا پیش ‏بینی ‌سود توسطتحلیلگران بامدل‏های سری زمانی یامقایسه هرسهم مدل باهم پرداختهاست. نتایج اکثرپژوهش‏هانشان می‏ دهد؛پیش ‏بینی مدیران یاتحلیلگران نسبت به پیش ‏بینی ‌بر اساس مدل‏های سری زمانی دقیق‏تراست. درکشورمابه طوررسمی ‌تحلیل گرانی وجودنداردکه به پیش ‏بینی سودبپردازند،یا پیش ‏بینی‏های آن‌ ها به صورت مدون وجودندارد،سرمایه‏گذاران یاازپیش‏بینی مدیران استفاده می‏کنندیااینکه خود رأساًاقدام به پیش ‏بینی سودمی‏نمایند. یافته های کرک و مالک یل^[۳] (۱۹۶۸)، نشان می‏ دهد که دقت پیش ‏بینی تحلیلگران از دقت پیش ‏بینی‏های حاصله از مدل‏های سری زمانی بیشتر است. رول‌اند^[۴](۱۹۷۸)، پیش ‏بینی مدیران راباپیش‏بینی تحلیلگران وهمچنین هریک رابا پیش ‏بینی مدل‏های سری زمانی مقایسه نمود. شواهدحاصله ازپیش‏بینی‏های سال۱۹۶۹تا ۱۹۷۳نشان داد؛پیش ‏بینی مدیران نسبت به تحلیلگران ازدقت بیشتری برخوردار است اما تفاوت آن‌ ها بااهمیت نیست. علاوه براین،پیش ‏بینی تحلیلگران درصورتی که قبل از پیش ‏بینی مدیران اعلام شودنسبت به زمانی که این پیش ‏بینی بعدازپیش‏بینی مدیران اعلام شود،ازدقت کمتری برخوردار است. مقایسه این دوپیش‏بینی بامدل‏های سری زمانی حاکی ازآن بودکه پیش ‏بینی تحلیلگران هنگامی که قبل ازپیش‏بینی مدیران اعلام شود، ‌بر مدل‌های سری زمانی برتری ندارد (مشایخ و شاهرخی، ۱۳۸۶).

بیکی^[۵] (۱۹۸۰)، دقت پیش ‏بینی‏های سودمدیریت راباپیش‏بینی‏های سودتحلیلگران موردمقایسه قرارداد. نتایج بررسی۱۵۶پیش‏بینی از۱۲۱شرکت برای دوره۱۹۷۱تا۱۹۷۴نشان داد؛ پیش ‏بینی‌های مدیریت نسبت به پیش ‏بینی‏های تحلیلگران ازدقت بالاتری برخوردار است. این نتیجه زمانی که پیش ‏بینی‏های مدیریت قبلازتحلیلگران ‌منتشر می‏شود،بارزتراست.