الیاف نامحلول در شوینده اسیدی نیز با بهره گرفتن از روش پیشنهادی AOAC (2001) تعیین گردید. بدین منظور مقدار یک گرم از نمونه مورد نظر توزین و با ۱۰۰ میلیلیتر از محلول شوینده اسیدی به مدت یک ساعت جوشانیده شد. پس از طی این مرحله محلول با قیف بوخنر صاف شده و با آب داغ کاملاً شستشو داده شد. در ادامه مواد باقی مانده بر روی صافی به بوته چینی (توزین شده) منتقل و برای مدت ۲۴ ساعت درون آون قرار داده شد. سپس بوته و محتویات آن توزین و برای تعیین خاکستر به مدت ۴-۳ ساعت درون کوره الکتریکی در معرض دمای ۴۵۰ درجه قرار داده شد. در انتها بوته و خاکستر بر جای مانده توزین شده و محاسبات نهایی بر اساس اختلاف اوزان به دست آمده انجام گردید.

۳-۶-۸ تجزیه شیمیایی ماده خشک
تجزیه شیمیایی ماده خشک افلوانت^[۲۱۶] با خشک کردن ۳۰۰ میلیلیتر از آن در سه تکرار در ۶۵ درجه سانتیگراد صورت گرفت. نحوه محاسبه ماده خشک، مادهآلی، الیاف نامحلول در شوینده خنثی و الیاف نامحلول در شوینده اسیدی در بخش زیر آورده شده است (هوور و همکاران، ۱۹۷۶).
۳-۶-۹ معادلات و محاسبات مورد استفاده در آزمایش کشت پیوسته دو جریانه
قابلیت هضم ماده خشک
۱۰۰
قابلیت هضم مادهآلی
 ۱۰۰
محاسبات نیتروژن
(گرم افلوانت جریان یافته در روز) × (درصد نیتروژن در افلوانت) =گرم کل نیتروژن افلوانت
(گرم نیتروژن از منبع اوره تزریق شده از طریق بزاق مصنوعی) + (گرم نیتروژن جیره) =کل نیتروژن دریافتی (g)
×۱۰۰
گرم نیتروژن غیر آمونیاکی افلوانت = ) ( گرم کل نیتروژن افلوانت- ) ( گرم نیتروژن آمونیاکی افلوانت
درصد نیتروژن در ماده خشک افلوانت   ۱۰۰ ×
* (۴۶۷۴/۰ ) × حجم افلوانت، لیتر) × (گرم اوره در لیتر بزاق) = گرم نیتروژن اورهای تزریق شده در روز
* اوره معادل با ۲۹۲ درصد پروتئین خام است.
۳-۶-۱۰ آنالیز آماری
داده های حاصل از آزمون تولید گاز با بهره گرفتن از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با بهره گرفتن از رویه GLM نرم افزار آماری SAS 9.1 (2009) آنالیز شدند. مقایسه میانگینها با بهره گرفتن از روش دانکن (در سطح۵ درصد) انجام شد. مدل آماری به صورت زیر میباشد:
Y_ijk = µ + A_i +B_j + AB _(ij) + e_ijk
در قسمت اول آزمایش:
اجزای این مدل عبارتند از:
Y_ijk = مشاهده مربوط به k امین تکرار از jامین سطح فاکتور B در iامین سطح فاکتور A
μ = میانگین جامعه
A_i = اثر iامین سطح فاکتور A (کادمیوم) در سه سطح (۰، ۲۰ و ۸۰ میلیگرم در کیلوگرم جیره)
Bj= اثر j امین سطح فاکتور B تیمار روی در سه سطح (۰، ۳۰۰ و ۶۰۰ میلیگرم در کیلوگرم جیره)
AB(ij)= اثر متقابل j امین سطح فاکتور B (روی) در iامین سطح فاکتور A(کادمیوم)
e _ijk= اثر خطای آزمایشی
در قسمت دوم آزمایش تست گاز:
اجزای این مدل عبارتند از:
Y= مشاهده مربوط به k امین تکرار از jامین سطح فاکتور B در iامین سطح فاکتور A
μ = میانگین جامعه
A_i = اثر i امین سطح فاکتور A (کادمیوم) در سه سطح (۰، ۲۰ و ۸۰ میلیگرم در کیلوگرم جیره)
Bj = اثر j امین سطح فاکتور B تیمار بنتونیت سدیم در سه سطح (۰، ۴/۲ و ۸/۴ درصد ماده خشک جیره)
AB(ij)= اثر متقابل j امین سطح فاکتور B (بنتونیت سدیم) در iامین سطح فاکتور A (کادمیوم)
e _ijk = اثر خطای آزمایشی
نتایج حاصل از آزمایش سیستم کشت پیوسته دوجریانه در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با بهره گرفتن از رویه GLM نرم افزار آماریSAS 9.1 (2009) آنالیز شدند. تفاوت در تیمارهای آزمایشی ۱- کنترل، ۲- کادمیوم، ۳- کادمیوم+ روی و ۴- کادمیوم+ بنتونیت در سطح احتمال ۵ درصد با بهره گرفتن از آزمون مقایسات چندگانه توکی (توکی، ۱۹۵۳) برای قابلیت هضم و دانکن برای نیتروژن آمونیاکی در نظر گرفته شد. مدل آماری به صورت زیر میباشد:
Y _ij = μ + T _i +B _j + ε _ij
اجزای این مدل عبارتند از:
Y _ij= مقدار اندازه گیری شده هر مشاهده
μ = میانگین جامعه
T_i = اثر تیمار
B _j = اثر بلوک
ε _ij = خطای آزمایش
فصل چهارم
نتایج و بحث
فصل چهارم
نتایج و بحث
۴-۱ بررسی اثر محافظتی روی بر سمیت کادمیوم در آزمون تولید گاز
پتانسیل تولید گاز در شرایط افزودن مقادیر مختلف سولفات کادمیوم (۰، ۲۰ و ۸۰ میلی‏گرم در کیلوگرم جیره) طی ۹۶ ساعت انکوباسیون به ترتیب ۰۶/۴۳، ۳۶/۲۷ و ۷۰/۱۲ میلی‏لیتر بود (جدول ۴-۱). در مقایسه با تیمار شاهد افزودن سطوح مختلف کادمیوم موجب کاهش معنی‌دار پتانسیل تولید گاز شد (۰۵/۰P<). بالاترین سطح کادمیوم (۸۰ میلی‏گرم در کیلوگرم جیره) کمترین، مقدار پتانسیل تولید گاز را داشت. در رابطه با نرخ تولید گاز، افزودن سطح ۲۰ میلی‏گرم کادمیوم در کیلوگرم جیره کادمیوم تفاوت معنی‌داری در مقایسه با تیمار شاهد، نشان نداد (۰۵/۰P<). در حالیکه افزودن سطح ۸۰ میلیگرم کادمیوم در کیلوگرم جیره بیشترین نرخ تولید گاز (۱۲۷۵/۰ میلی‏لیتر در ساعت) و تیمار حاوی سطح ۲۰ میلی‏گرم کادمیوم در کیلوگرم جیره کمترین نرخ تولید گاز (۰۱۹۳/۰ میلی‌لیتر در ساعت) را داشت. در مقایسه با تیمار شاهد، در زمان‌های مختلف انکوباسیون افزودن سطوح مختلف کادمیوم موجب کاهش معنی‌دار حجم گاز تولیدی شد (جدول ۴-۱). مطالعات بسیار محدودی در رابطه با اثر کادمیوم بر تخمیر شکمبه صورت پذیرفته است. با توجه به کاهش پتانسیل تولید گاز متأثر از سطوح مختلف کادمیوم میتوان اینگونه بیان نمود که سمیت کادمیوم موجب ایجاد اختلال در فرایند تخمیر میکروارگانسیمها گردید. موافق با این نتایج، لونت آلتاس^[۲۱۷] (۲۰۰۹) که تولید متان میکروارگانیسم‌های بی‌هوازی موجود در لجن را در شرایط افزودن سطوح مختلف کادمیوم مورد بررسی قرار داد، اثر منفی بر روی تولید متان را گزارش نموده و نشان داد که بیشترین غلظت کادمیوم، کمترین مقدار گاز را داشت. همچنین در این آزمایش کادمیوم در سطوح مختلف در ساعت‏های اولیه انکوباسیون اثر محرک بر روی میکروارگانیسم‌ها داشت و در ساعت‏های پایانی اثر بازدارندگی شدید بر روی میکروارگانیسم‌ها گذاشت که اثر ممانعت کنندگی و اثر محرک بر روی میکروارگانیسمها مشاهده شده با نتایج این آزمایش تطابق دارد. موافق با نتایج آزمایش حاضر الماسی (۱۳۹۲) گزارش نمود در مقایسه با تیمار شاهد افزودن سطوح مختلف کادمیوم موجب کاهش معنی‌دار پتانسیل تولید گاز شد. این محقق گزارش داد در مقایسه با تیمار شاهد، در زمان‌های مختلف انکوباسیون افزودن سطوح مختلف کادمیوم کاهش حجم گاز تولیدی را در پی داشت.
جدول ۴-۱ اثرات اصلی افزودن سطوح مختلف کادمیوم به جیره بر پتانسیل و نرخ تولید گاز