• • • فساد اداری: عبارت است از استفاده از قدرت عمومی برای کسب منافع خصوصی اداری، تحت تأثیر منافع شخصی یا روابط و علایق.

    

  

• • ‌پاسخ‌گویی‌ : مسئولیت پذیری و گزارش عملکرد در فاصله های منظم ‌در مقابل‌ اهداف وضع شده است .

• • شفافیت: افزایش آگاهی مردم از تصمیم ها و ساز و کارهای داخلی سازمان‌ها و نهاد های دولتی است .

• • سلامت و یکپارچگی : استفاده از قدرت عمومی برای منفعت عمومی ،حرکت درمسیر سلامت نظام اداری جامعه وگرد آوری گروه ها و بخش‌های مختلف برای پیشگیری و مبارزه با شکل گیری فساد

• • استرس: به هر محرکی که درانسان ایجاد تنش کند و موجب واکنشی در او شود استرس گویند.

• • شایسته سالاری: نظامی است که در آن افراد مناسب برپایه توانایی و شایستگی شان و نه برپایه قدرت مالی یا موقعیت اجتماعی و… ‌در مکان و زمان مناسب منصوب شده و بهترین استفاده از ایشان در راستای اهداف فردی، سازمانی و اجتماعی به عمل آید.

• • تمرکززدایی : در سطح سازمان‌های دولتی به مفهوم تفویض و واگذاری اختیار به سطوح پایینی و در سطح دولت به معنای تفویض قدرت( درمسائل اداری و سیاسی) به واحدها و تشکیلات محلی است.(به معنای توزیع مجدد اختیار تصمیم‌سازی و مسئولیت‌های مدیریتی و مالی بین سطوح مخلتف دولت مرکزی است)

• رشوه: عبارت است از وجه یا جنسی که در یک رابطه آلوده و فاسد در قبال درخواستی که می شود داده یا گرفته می شود.(حاجی زاده ، ۱۳۸۱)

۱-۸ مراحل انجام پژوهش

شکل ۱-۱ : مراحل انجام پژوهش

۱-۹ مدل مفهومی تحقیق

تعدادی از عواملی که در اثر مطالعه و تحقیق از اساتید و مشاوران ، می‌توانند بر سلامت اداری تأثیر داشته باشند را در یک مدل محقق ساخته گردآوری کرده ایم.پرسشنامه تحقیق نیز بر طبق این عوامل ساخته شده است

عوامل سازمانی

– کاستن از حجم ‌تصدی‌ه‌ای دولت و خصوصی سازی

– کاستن از حجم قوانین و ساده و شفاف سازی آن ها

– شایست سالاری در عزل و نصب ها

– اصل قرار گرفتن خدمت به مشتریان در دستگاه های دولتی

– مشارکت کارکنان در اداره امور

– ملزم ساختن دستگاه های دولتی به ‌پاسخ‌گویی‌ به افکار عمومی

– برگزاری دوره های آموزشی مقابله با فساد اداری

– ایجاد دولت الکترونیک

عوامل اقتصادی

– اصلاح نظام پرداخت حقوق کارکنان دولت و متناسب کردن آن با سطح تورم و هزینه ها

– متناسب نمودن پرداخت ها با عملکرد

– کوچک کردن دولت

– حذف انحصارات اقتصادی

– حذف یارانه ها

عوامل سیاسی

– تقویت نهادهای نظارتی جامعه مدنی مثل مطبوعات، احزاب و سازمان‌های غیر دولتی

– سیاست زدایی نظام اداری

-تقویت دموکراسی در جامعه

– تقویت استقلال دستگاه قضایی

عوامل فرهنگی و اجتماعی

– ترویج فرهنگ وظیفه شناسی و وجدان کاری

– آگاه ساختن مردم به قوانین، مقررات و حقوق شهروندی

-کم کردن استرس در کارمندان

شکل ۱-۲ : مدل مفهومی تحقیق(مدل محقق ساخته)

فصل دوم

مطالعات نظری

۲-۱ مقدمه

انجام درست کارها از عهده سازمانی بر می‌آید که مجهز به نظام اداری سالم باشند. سازمان‌های دارای نظام اداری سالم قادر به تصمیم سازی و تصمیم گیری‌های درست، بجا و مناسب هستند. سازمان‌های سالم به عنوان موجودات زنده و پویا در محیط می‌توانند متولد شوند و با فراهم شدن امکانات لازم و کافی رشد نمایند و توسعه یابند و از طریق ارائه کالا و خدمات سالم و ارزنده باعث تأمین نیازهای محیطی و تسهیل گرفرآیند رشد و شکوفایی جامعه شوند.

تجربه های به دست آمده از کشورهای مختلف نشانگر این است که فساد امری پیچیده، پنهان و متنوع است. از این رو، مبارزه با آن نیز باید امری مستمر، طولانی و پیچیده باشد. درحقیقت، فساد (در ابعاد اداری و ابعاد دیگر جامعه) مانند عفونت است که اگر به اندام و پیکر جامعه راه یابد، اعضای آن را یکی پس از دیگری عفونی کرده و از کار می اندازد و چه بسا گسترش این عفونت، کل پیکره جامعه را فاسد کند. اصطلاح فساد اداری که آن را در برابر سلامت اداری به کار می‌برند، مدت زیادی است که موردتوجه اندیشمندان و صاحب‌نظران مختلف سازمانی قرار گرفته و تلاش کرده‌اند با ارا ئه تعاریف منطبق با اصول سازمانی در جهت رفع آن گام بردارند که وجه اشتراک اغلب تعاریف ارائه شده درباره فساد دستگاه های دولتی را می توان رشوه و سوءاستفاده از موقعیتهای شغلی، برای نفع شخصی دانست.

در این فصل ، بخش های زیر را پیش رو داریم :

• • ابتدا به بیان مفاهیم و راهکارهایی برای ایجاد سلامت اداری در سازمان‌ها می پردازیم .

• • تاریخچه ای از سازمان راه و شهرسازی را بیان می‌کنیم.

• به بررسی پیشینه پژوهش می پردازیم.

۲-۲ سلامت اداری

۲-۲-۱ مفهوم سلامت

سلامت به معنی بیماری و نارسایی در یک ارگانیسم (موجود زنده) است. بروز یک بیماری جدی ممکن است به آسیب دیدگی جبران ناپذیر ارگانیسم، یا حتی به مرگ آن منتهی شود. از سوی دیگر، فارغ بودن از بیماری نیز بدان معنا نیست که ارگانیسم بهینه عمل می‌کند زیرا که ارگانیسم ممکن است سالم باشد ولی به وظیفه و کارکردهای خویش عمل نکند. از اینرو، در قلمروهای پزشکی و بهداشت روانی، مفهوم سلامت کامل یا سلامت مثبت مورد توجه قرار گرفته است.

در حالت سلامت مثبت، ارگانیسم ضمن انجام وظیفه، به رشد و شکوفایی خود ادامه می‌دهد. قریب ‌به این مفهوم، خودیابی (یا تحقق ذات) است که در روان درمانی و آموزش روابط انسانی بدان اشاره می شود. به زعم مزلو (۱۹۵۴)، خودیابی، میل رسیدن به حد کمالی است که شخص شکوفا شده ، فعلیت می‌یابد. هر دو مفهوم سلامت مثبت و خودیابی، جذابیت ویژه ای در قلمرو علوم رفتاری پیدا کرده‌اند.

حال سوال این است که آبا می توان مفهوم سلامت را که مربوط به موجودات زنده است، ‌در مورد سازمان‌ها به کار برد؟ مایلز معتقد است که صرفنظر از مشکلاتی که (ارگانیسم پنداری سازمان) و نوع آرمانی بودن مفهوم سلامت کامل به بار می آورند، رویداد سلامت سازمانی از لحاظ مفهوم ‌پویایی‌های‌ سازمان‌ها و پژوهش و کوشش در جهت بهسازی آن ها، مزایای علمی قابل ملاحظه ای دارد.

۲-۲-۲ تعاریفی از سلامت

• • از دیدگاه بهداشت جهانی : احساس آرامش درجسم، روان ، درمحیط(جامعه ، خانواده یا سازمان).

• • از دیدگاه پزشکی : یعنی حالت تعادل نسبی در شکل ظاهری رفتار و ترکیبات شمیایی بدن.

• • سلامتی فردی از دیدگاه روان شناختی :الف)داشتن تحمل درک استرس و دردها و ناکامی ها ب)عدم اجازه تقویت حالتهایی چون بد بینی،سو ظن،غرور وخود خواهی در خود ج) حفظ روابط خود با مردم و آراستگی و انضباط

• • از دیدگاه اداری : وابستگی عاطفی و علاقه به سازمان و ارائه خدمت به ارباب رجوع.