^**: نشان دهنده اختلاف معنی دار در سطح احتمال ۱ درصد می باشد.
۱-۴-۴- اثر غلظت های مختلف IBA و IAA بر درصد ریشه زایی
جدول تجزیه واریانس نشان می دهد که اثر غلظت های مختلف IBA و IAA بر درصد ریشه زایی در سطح احتمال ۱ درصد معنی دار بوده است (جدول ۴-۴). نتایج آنالیز داده ها نشان داد که بیشترین درصد ریشه زایی (۱۰۰ درصد) در محیط MS حاوی ۱ میلی گرم بر لیتر IBA و کمترین درصد ریشه زایی (۳/۴ درصد) در محیط MS بدون هورمون قابل مشاهده است (شکل ۳-۴). بین تیمار های B (محیط MS حاوی ۱ میلی گرم بر لیتر IAA) و D (محیط MS حاوی ۱ میلی گرم بر لیتر IBA) اختلاف معنی داری وجود نداشت. همچنین تیمارهای E و C نیز اختلاف معنی داری با هم نشان ندادند.
D: MS+ 1 mg/l IBA
نمودار ۷-۴- تأثیر تیمارهای مختلف هورمونی بر درصد ریشه زایی ریزنمونه ها. حروف غیر مشابه نشان دهنده تفاوت معنی دار در سطح احتمال ۱ درصد در بین میانگین ها در آزمون دانکن می باشند.
۲-۴-۴- اثر غلظت های مختلف IBA و IAA بر طول ریشه
جدول تجزیه واریانس نشان داد که اثر غلظت های مختلف IBA و IAA بر طول ریشه های تشکیل شده در سطح احتمال ۱ درصد معنی دار می باشد (جدول ۴-۴). طبق نمودار ۸-۴- بیشترین طول ریشه ۸۴/۲ سانتی متر در محیط MS بدون هورمون بدست آمد و کمترین طول ریشه هم در محیط D (محیط MS حاوی ۱ میلی گرم بر لیتر IBA) با طول ریشه ۶/۰ سانتی متر مشاهده شد. بین تیمارهای E، A و G اختلاف معنی داری وجود نداشت. هم چنین بین تیمارهای F، H، C و B هم اختلاف معنی داری مشاهده نگردید.
D: MS+ 1 mg/l IBA
نمودار ۸-۴- تأثیر تیمارهای مختلف هورمونی بر درصد ریشه زایی ریزنمونه ها. حروف غیر مشابه نشان دهنده تفاوت معنی دار در سطح احتمال ۱ درصد در بین میانگین ها در آزمون دانکن می باشند.

شکل ۳-۴- مقایسه محیط های مختلف از لحاظ ریشه زایی در گیاه زنیان
A: گیاهچه ریشه دارشده در محیط تکمیل شده با ۱ میلی گرم بر لیتر IBA در محیط MS B : گیاهچه ریشه دارشده در محیط MS بدون هورمون
C: گیاهچه سازگارشده زنیان
فصل پنجم
بحث
۱-۵- اثرات نوع محیط کشت در باززایی
بیشترین درصد باززایی در ترکیب محیط های هورمونی در غلظت های ۴/۴ میکرومولار BAP در ترکیب با غلظت ۵/۰ میکرومولار IAA با ۵/۹۷ درصد بدست آمد. کمترین درصد باززایی در محیط MS بدون هورمون، محیط های حاوی ۵/۰، ۱/۱ و ۲/۲ میکرومولار IAA با صفر درصد باززایی مشاهده شد. بیشترین میانگین گیاهچه باززا شده هم در تیمار ۴/۴ میکرومولار BAP در ترکیب با ۵/۰ میکرومولار IAA با ۹/۱۹ گیاهچه در هر ریزنمونه بود.
واکنش های مورفوژنی گیاهان کشت شده در شرایط درون شیشه ای، تحت تأثیر ترکیبات و غلظت های تنظیم کننده های رشدی هستند، که در باززایی گیاه نقش مؤثری ایفا می کنند (Mccormick et al., 1986). Smolenskaya and Ibragimova (2002) گزارش دادند که ترکیبی از سیتوکینین و اکسین، به منظور باززایی گونه های دارویی یکساله مناسب می باشد.
Vijaya و همکاران (۱۹۹۱)، علت باززایی توسط BAP را، تعلق آن به گروه سایتوکینین بیان کردند که باعث گرایش به نمو شاخساره می شود. بر اساس گزارش Mendoza and Kaeppler (2002)، استفاده از اکسین در ترکیب با سایتوکینین، باعث سرعت در تقسیم سلولی و تشکیل تعداد زیادی سلول کوچک و تمایزنیافته می شود. در ترکیب اکسین با سایتوکینین، اکسین باعث همانند سازی DNA شده و سایتوکینین در تقسیمات میتوزی، از طریق کوتاه کردن مرحله متافاز و سنتز پروتئین های مورد نیاز برای عملکرد دوک میتوزی نقش ایفا میکند (Jouanneau, 1971; Jouanneau, 1970).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

بطور کلی باز شدن جوانه و نمو شاخه از ریزنمونه های گره، یکی از نقش های سایتوکینین معرفی شده است (Sahoo adn chand, 1998). George (1993) نیز گزارش کرد که سایتوکینین ها بویژه BAP باعث غلبه بر چیرگی رأسی، شکستن خواب جوانه های جانبی و افزایش تشکیل شاخه می شود.
هر چند که اکسین و سایتوکینین با هم باعث رشد و مورفوژنی گیاه می شوند، اکسین می تواند بازدارنده تجمع سایتوکینین ها شود (Hansen et al., 1985). احتمالاً به همین دلیل غلظت پایین تر اکسین (۵/۰) در این آزمایش در ترکیب با سایتوکینین، بیشترین میانگین باززایی را داشت.
سرخیل و همکاران (۱۳۸۸)، در باززایی از کالوس های تولید شده از ۵ نوع ریزنمونه گیاه رازیانه (Foeniculum vulgar) با بهره گرفتن از محیط پایه ۱/۲MS تکمیل شده با ترکیبات و غلظت های متفاوت از هورمون های BAP (5/0، ۲، ۴، ۱۵، ۲۰ و ۲۵ میلی گرم در لیتر) و TDZ (15و ۲۰ میکرولیتر) و ۲,۴-D (2/0 میلی گرم در لیتر) و محیط ۱/۲MS بدون هورمون، گزارش دادند که محیط ۱/۲MS بدون هورمون بهترین محیط برای باززایی می باشد.
در تحقیقی بر روی گیاه زیره (Cuminum cyminum) با بهره گرفتن از ریزنمونه گره و ترکیب محیط های هورمونی شامل غلظت های مختلف هورمون BAP، IAA و NAA، بیشترین میانگین باززایی (۴۲ شاخه در هر ریزنمونه)، در محیط MS تکمیل شده با ۱/۰ میلی گرم در لیتر BAP و ۱ میلی گرم در لیتر NAA مشاهده گردید (Ebrahimie et al., 2007).
در گزارشی، بهترین غلظت برای کشت درون شیشه ای گیاه دارویی آنغوزه (Ferula assa-foetida L.) را محیط های تکمیل شده با ۴ میلی گرم در لیتر Kin و ۵/۰ میلی گرم در لیتر NAA و نیز ۲ میلی گرم در لیتر Kin و ۱ میلی گرم در لیتر NAA معرفی شدند (Hassani, 2008).
در گزارشی از گیاه Hydrocotyle conferta، بهترین محیط برای رشد درون شیشه ای، محیط MS تکمیل شده با ۶۶/۶ میکرومولار BA و ۳۷/۵ میکرومولار NAA، با میانگین ۲۱ شاخه در هر ریزنمونه شناخته شد (Karuppusamy et al., 2007).
Centrell و همکاران (۲۰۰۱)، بهترین غلظت BAP برای باززایی شاخه در نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) از ریزنمونه گره را ۴/۴ میکرومولار بدست آوردند که با غلظت مورد استفاده در آزمایش ما مطابقت دارد.
با مقایسه دو نوع سیتوکینین BAP و Kin، در ریزازدیادی گل راعی (Hypericum perforatum)، گزارش شده است که BAP باعث تولید تعداد بیشتری ساقه به ازای هر ریزنمونه در مقایسه به Kin می شود (Akbas et al., 2010). در آزمایش ما نیز BAP نسبت به TDZ نتایج بهتری را نشان داد.
در مطالعه روی گیاه دارویی Hyracleum candicans Wall.، گزارش شد که محیط MS تکمیل شده با ۵/۰ میلی گرم در لیتر BAP و ۱/۰ میلی گرم در لیتر NAA با بیشترین تعداد شاخه (۵/۷ شاخه در هر ریزنمونه)، بهترین محیط برای کشت درون شیشه ای می باشد (Wakhlu and Sharma, 1998).
اصغری (۱۳۸۹) در بررسی اثر ترکیبات مختلف محیط کشت با بهره گرفتن از ترکیب BAP و IAA در باززایی مستقیم گیاه دارویی ریحان (Ocimum basilicum) گزارش دادکه بهترین درصد باززایی با ۶۷/۹۶ درصد در تیمار ۵/۲ میلی گرم در لیتر BAP بدست آمد و پس از آن تیمارهای ۵/۲ میلی گرم در لیتر BAP در ترکیب با ۱/۰ و ۵/۰ میلی گرم در لیتر IAA با ۸۳ و ۸۰ درصد باززایی قرار داشتند.
در بررسی روی گیاه اکالیپتوس (Eucalyptus L.) گزارش شد که غلظت ۴/۴ میکرومولار BAP در ترکیب با ۷/۲ میکرومولار NAA به عنوان بهترین محیط جهت تکثیر درون شیشه ای می باشد (Roberson et al., 2005).
۲-۵- اثرات نوع ریزنمونه در باززایی
نوع ریزنمونه، فاکتور مهمی برای رشد و نمو گیاه درون شیشه می باشد که در القای کالوس و القای جوانه جانبی و باززایی شاخه مؤثر است. موقعیت نمونه در گیاه مادری، روی کشت و نمو آن مؤثر است. هرچه از قسمت بالاتر گیاه ریزنمونه تهیه شود، احتمال موفقیت در کشت بافت بیشتر خواهد بود (باقری و آزادی،۱۳۸۱). نتایج این تحقیق نشان داد که باززایی از ریزنمونه نوک شاخه و گره بدست آمد. در مقایسه بین این دو ریزنمونه، ریزنمونه نوک شاخه دارای میانگین باززایی بیشتری نسبت به گره بود. ریزنمونه های هیپوکوتیل و کوتیلدون باززایی نشان ندادند. این واکنش متفاوت ریزنمونه ها به ترکیبات محیط کشت، در نتیجه اختلاف در حالات ویژه درون سلولی ریزنمونه از قبیل بیان ژن و سطوح هورمون های درون زاد ریزنمونه می باشد (کرمی و همکاران.، ۱۳۸۶).
Adesoy و همکاران (۲۰۱۲)، در بررسی گیاه دارویی Telfairia occidentalis، از بین ریزنمونه های نوک شاخه و مریستم، ریزنمونه نوک شاخه را به دلیل عملکرد بهتر در باززایی، بهترین ریزنمونه معرفی کردند. ریزنمونه نوک شاخه به دلیل بزرگتر بودن در اندازه نسبت به مریستم واکنش سریعتری به باززایی نشان داد. در این آزمایش، بین ترکیبات تیماری مختلف، ترکیب تیماری BAP و IAA به عنوان بهترین ترکیب هورمونی در باززایی معرفی شد که با نتایج آزمایش ما مطابقت دارد.
در تحقیقی که به منظور جنین زایی سوماتیکی گیاه دارویی زنیان (Trachyspermum ammi L.) صورت گرفته است، از دو نوع ریزنمونه کوتیلدون و گره کوتیلدونی استفاده شد که ریزنمونه کوتیلدون در محیط های ۲/۰ و ۵/۰ میلی گرم در لیتر ۲,۴-D با ۱۰۰ درصد القای جنین معرفی شد (Purohit and Kothari, 2007).
Prakash و همکاران (۲۰۰۱)، از ریزنمونه های برگ، میانگره و هیپوکوتیل جهت بررسی باززایی گیاه آنیسون (Pimpinella tirupatiensis)، استفاده کردند که ریزنمونه هیپوکوتیل در محیط MS تکمیل شده با ۱ میلی گرم در لیتر BAP و ۵/۰ میلی گرم در لیترNAA، بهترین ریزنمونه معرفی شد.
در آزمایشی به منظور بررسی تأثیر ریزنمونه در باززایی، از سه ریزنمونه نوک شاخه، جوانه جانبی و جنین های تخم استفاده شد که بهترین ریزنمونه، جوانه جانبی (۳/۵ شاخه در هر ریزنمونه) و سپس نوک شاخه (۲۵/۵ شاخه در هر ریزنمونه) شناخته شد Kaewpoo and Te-chato, 2009)) که با نتیجه مطالعه ما مغایرت داشت.
اصغری (۱۳۸۹) در بررسی اثر ریزنمونه بر میزان باززایی درون شیشه ای در گیاه ریحان (Ocimum basilicum L.) از ریزنمونه های مختلف (کوتیلدون، هیپوکوتیل و گره) در ترکیب غلظت های متفاوت BAP استفاده کرد. نتایج نشان داد بیشترین درصد باززایی (۹۳ درصد)، در ریزنمونه کوتیلدون و در تیمار ۲/۲ میلی گرم در لیتر BAP و حداقل باززایی مربوط به ریزنمونه هیپوکوتیل بود که با نتایج آزمایش ما مغایرت داشت، چون در آزمایش ما ریزنمونه های کوتیلدون و هیپوکوتیل باززایی نداشتند.
Ebrahimi و همکاران (۲۰۰۷)، از ریزنمونه های جنین و گره برای بررسی پاسخ گیاه زیره به باززایی در محیط های مختلف حاوی BAP، IAA و NAA استفاده کردند. آنها دریافتند که ریزنمونه جنین، بیشترین میانگین (۵/۸۹ شاخه در هر ریزنمونه) را در باززایی تولید می کند.
در آزمایشی که به منظور بررسی باززایی مستقیم روی گیاه زوفا (Hyssopus officinalis L.)، از ریزنمونه های گره، مریستم انتهایی، کوتیلدون و هیپوکوتیل) در غلظت های مختلف هورمونی (BAP) استفاده شد. نتایج آزمایش نشان داد که حداکثر درصد و میانگین باززایی در ریزنمونه گره با ۱۰۰ درصد و میانگین ۷/۲۳ گیاهچه در محیط MS تکمیل شده با ۲/۲ میکرومولار BAP بدست آمد (علیزاده، ۱۳۹۰).
از بین ریزنمونه های گره، مریستم انتهایی، هیپوکوتیل و کوتیلدون، بهترین ریزنمونه برای باززایی مستقیم گیاه دارویی بادرنجبویه (Melissa officinalis L.)، ریزنمونه گره با ۱۰۰ درصد باززایی شناسایی شد (جنگجو، ۱۳۹۰) که عکس نتایج آزمایش ما بود. در بررسی که بر روی گیاه Echinaceae purpurea L. جهت مشخص شدن پتانسیل باززایی با سه ریزنمونه برگ، ریشه و دمبرگ در محیط MS تکمیل شده با غلظت های متفاوتی از هورمون ها صورت گرفت، بهترین ریزنمونه از نظر توانایی مورفوژنی، ریزنمونه ریشه و بهترین ریزنمونه از نظر کالوس زایی، دمبرگ بود (Khalid et al., 2010).
۳-۵- اثرات ژنوتیپ
دامنه وسیعی از ظرفیت تولید مثلی در سلسله^۱ گیاهان وجود دارد. معمولاً تولید مثل گیاهان دو لپه ای نسبت به تک لپه ای ها بهتر می باشد. در میان دو لپه ای ها، خانواده های سولاناسه^۲، بگونیاسه^۳، کراسولاسه^۳، ژنریاسه^۴ و کروسیفره^۵ خیلی راحت تر تولید مثل می کنند. بین گیاهان یک گونه نیز تفاوت های زیادی در تقسیم سلولی و توان تولید مثلی وجود دارد (باقری و صفاری، ۱۳۸۸).
در این مطالعه نشان داده شد که ژنوتیپ های مختلف در غلظت های مختلف BAP دارای باززایی متفاوتی هستند. توده ارومیه بیشترین و کمترین درصد باززایی (۱۴/۸۶ و ۴۸/۸ درصد)، به ترتیب در تیمارهای محیط MS تکمیل شده با میکرومولار ۴/۴ میکرومولار BAP به همراه ۵/۰ میکرومولار IAA و ۸/۸ میکرومولار TDZ مشاهده گردید. .
در توده اصفهان بیشترین درصد باززایی با ۱۵/۳۶ درصد در محیط MS تکمیل شده با ۴/۴ میکرومولار BAP و ۵/۰ میکرومولار IAA بدست آمد. در توده مشهد نیز بیشترین درصد (۱۵/۲۶ درصد) در تیمار ۴/۴ میکرومولار BAP و ۵/۰ میکرومولار IAA مشاهده شد. در توده ارومیه بیشترین میانگین گیاهچه باززا شده در تیمار ۴/۴ میکرومولار BAP و ۵/۰ میکرومولار IAA با ۳/۱۹ گیاهچه بود. توده اصفهان با میانگین ۱/۸ گیاهچه باززا شده در تیمار ۴/۴ میکرومولار BAP و ۵/۰ میکرومولار IAA، بیشترین میانگین را به خود اختصاص داد.
۱-Kingdom 2- Solanaceae
۳- Begoniaceae 4- Crassulaceae
۵- Gesneraceae 6- Cruciferae

%۱۴.۴

Glycin

۳-۱۳- آماده سازی الکتروفورز عمودی
بافر تانک در دو قسمت بالایی و پایینی صفحات شیشه ای حاوی ژل جداکننده و متراکم کننده برای برقراری جریان در ژل ریخته شد.کابل های برقراری جریان در دو قطب،از قطب منفی به قطب مثبت اتصال یافت.سیستم خنک کننده نیز برای جلوگیری از گرم شدن بافرها و خراب شدن نمونه های پروتئینی وصل شد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۳-۱۳-۱ آماده سازی پروتئین
رسوب هر کدام از باکتری های گرفته شده در هر ۵ ساعت متوالی با ۲۰۰ میکرولیتر بافر بارگذاری پروتئین مخلوط شد، و در دمای ۱۰۰ درجه ی سانتیگراد به مدت ۵ دقیقه جهت لیز شدن باکتریها و آزاد شدن و دناتوره شدن پروتئینها جوشانده شد. .
۳-۱۳-۲ بارگذاری پروتئین
مخلوط پروتئین-بافر نمونه گذاری جوشیده شده،با سرنگ همیلتون با دقت در چاهک های مشخص شده بارگذاری شد.سایز مارکر پروتئین(فرمنتاز)^[۴۷] نیز پس از جوشیدن در ۱۰۰ درجه سانتی گراد به مدت ۳ دقیقه در چاهک جداگانه و در کنار نمونه های پروتئینی برای تعیین اندازه پروتئین، بارگذاری گردید. با توجه به (شکل ۳-۱)پس از بارگذاری نمونه ها،و روشن نمودن دستگاه الکتروفورز،نمونه های پروتئینی در ولتاز۱۰۰ و در ۵۰ میلی آمپر به مدت۶ ساعت،الکتروفورز شد.
(شکل۳-۱)الکتروفورز نمونه های پروتئینی
۳-۱۴- رنگ آمیزی ژلSDS-PAGE
۳-۱۴-۱ ساخت محلول رنگ
روش های گوناگونی برای رنگ آمیزی ژل SDS-PAGE وجود دارد.اما روشی که در این کار مورد استفاده قرار گرفت،روش سریع و ساده رنگ آمیزی با کوماسی بلو و نیترات نقره است.برای آماده سازی محلول رنگ کوماسی بلو،۴۰۰ میلی گرم پودر رنگ کوماسی بلو G-250 با ۴۰ میلی لیتر پرکلریدریک اسید ۷۲% مخلوط شد و با آب مقطر حجم آن به ۱۰۰۰ میلی لیتر رسانده شد.سپس محلول رنگ در انکوباتور شیکردار به مدت یک ساعت قرار داده شد.پس از آماده شدن محلول رنگ،با کاغذ صافی،صاف شد و آماده استفاده شد.
۳-۱۴-۲ نحوه رنگ آمیزی
پس از اتمام الکتروفورز، صفحات شیشه ای باز شد و ژل با احتیاط برداشته شد و در محلول رنگ کوماسی بلو قرار داده شد.محلول رنگ و ژل در ظرف شیشه ای پیرکس،در داخل مایکروویو با توان ۱۰۰ وات به مدت ۵ دقیقه گذاشته شد.سپس محلول خارج شدو در ظرف مخصوص خود برای استفاده در دفعات بعدی رنگ آمیزی ریخته شد.روی ژل با آب مقطر پوشانیده شد و مجددا در مایکرویو با همان توان ۱۰۰ وات به مدت ۵ دقیقه گذاشته شد.سپس آب مقطر دور ریخته شد.این کار تا زمان ظاهر شدن باندهای پروتئینی تکرار شد.قابل ذکر است در این روش باندهای پروتئینی در ۵ دقیقه دوم بخوبی قابل تفکیک هستند.
پس از ظاهر شدن باندهای پروتئین، وجود و اندازه پروتئین مورد نظر با سایز مارکر پروتئین مشخص گردید.
رنگ امیزی با نیترات نقره:

• ژل در ظرف حاوی ۱۰۰میلی لیتر الکل ۱۰% و ۵۰۰ میکرولیتر اسید استیک غوطه ور شده و ۳ دقیقه به آرامی همزده شد سپس محلول دور ریخته شد.

• تکرار مرحله قبل یکبار دیگر

• ۲/۰ گرم نیترات نقره را باآب مقطر به حجم۱۰۰میلی لیتر رسانده و پس از حل کردن، بر روی ژل ریخته شد و ۱۵ دقیقه بر روی شیکر با دور آرام قرار گرفت.

• خارج کردن نیترات نقره و دوبار شستشو با آب مقطر انجام شد.

• دو گرم سود را در ۱۰۰ میلی لیتر آب مقطر حل شد و ۱میلی لیتر فرمالدئید به آن اضافه گردید و ژل در آن قرار گرفت و ۱۵ دقیقه بر روی شیکر با دور آرام قرار داده شد.

• باید در این حالت باندها مشاهده گردد.

۳-۱۵- خالص سازی پروتئین نو تر کیب در E.coli
داخل یک ارلن ۵۰ سی سی مقدار ۱۰ سی سی محیط کشت ال بی براث استریل حاوی امپی سیلین ریخته شد بعد ۶تا ۷ کلنی از پلیت porA تازه کشت شده ۱۶ ساعته به آن تلقیح گردید و روی شیکر انکوباتور با دمای ۳۷ درجه و دور rpm170 به مدت ۱۶ ساعت قرار گرفت. در نهایت محیط کاملا کدر حاصل شد.
مقدار ۱۰۰ سی سی از محیط کشت ال بی براث استریل حاوی امپی سیلین در هر یک از دو ارلن cc500 ریخته شد، سپس از محیط کشت ۱۶ساعته که کاملا کدر است ۵سی سی به هر کدام از دو ارلن اضافه گردید بعد از آن به مدت ۲ ساعت در شیکر انکوباتور ۳۷درجه با دور rpm170 قرار گرفت تا OD آن بین ۸/۰ تا ۱شود سپس به آن IPTG اضافه شد (به ازای هر ۱میلی لیتر محیط کشت به ان ۲ میکرولیتر IPTG اضافه شد) .داخل شیکر انکوباتور به مدت ۵ساعت قرار گرفت و سپس هر کدام از ۱۰۰میلی لیتر با سانتریفیوژ یخچال دار در دمای ۴ درجه سانتیگراد با دور rpm4000 سانتریفیوژ شد و محلول رویی کامل تا قطره آخر کشیده و دور ریخته شد،در نهایت سلول ها نگهداری شد.
۳-۱۶- شکستن سلولها برای ازاد سازی پروتئین
ابتدا سلولها ی بدست آمده از مرحله ی بالا در ۴میلی لیتر بافر لیز کننده^[۴۸] کاملا سوسپانسیون شد تا رسوب کاملا حل شود سپس ۵۰ میکرولیتر لیزوزیم به آن اضافه گردید (برای شکستن دیواره سلولی ) و به مدت ۳۰ دقیقه روی یخ قرار گرفت سپس هر دو سه دقیقه یکبار اینورت گردید.بعد از آن ۴۰ میکرولیتر تریتون X100 به آن اضافه و به آرامی مخلوط شد و در داخل یخچال به مدت ده دقیقه قرار گرفت و هر یک دقیقه یکبار آرام آرام داخل یخچال هم زده شد پس از آن با سانتریفوژ یخچال دار در دمای ۴ درجه سانتیگراد با دور rpm4000 سانتریفیوژ گردید و محلول رویی برای خالص سازی نگهداری شد.(حاوی پروتئین آزاد شده است).
۳-۱۷- خالص سازی با ستون نیکل سفاروز
بصورت دستی با یک سرنگ ۵میلی لیتر ستون نیکل-سفاروز ایجاد شد. بدین ترتیب که روی پایه، یک سرنگ ۵میلی لیتر بسته شد و ته سرنگ با پشم شیشه پوشانده شدسپس داخل سرنگ ۲میلی لیتر نیکل سفاروز ریخته شد تا ته نشین یا پک شود. سپس از بالای ستون یک میلی لیتر محلول واشینگ ریخته شد تا ژل شستشو یابد. وقتی محلول واشینگ از ستون خارج شد از بالای ستون نمونه ی پروتئین ریخته شد و تا خروج کامل همه ی نمونه پروتئین از ستون زمان داده شد .سپس ۱۰میلی لیتر محلول شستشو دهنده ریخته شد تا پروتئین های اضافه را شستشو داده و خارج شود و فقط پروتئین با توالی هیستونی که مد نظر است و به ژل نیکل سفاروز باند شده بماند. بعد میزان ۷ میلی لیتر الوشن^[۴۹] از بالای ستون اضافه گردید و آن را از انتهای ستون به مقدار ۱میلی لیتر در هر یک از هفت میکروتیوب جمع آوری شد. پروتئین مورد نظر در این مرحله از ژل جدا گردید که این همان خالص سازی مد نظر است. سپس ۲۸۰OD: برای هر کدام از هفت میکروتیوب خوانده شد.میزان جذب بدست آمده باید از حداقل به حداکثر پیش رود و در انتها دوباره کاهش پیدا کند. سپس برای آنهایی که جذب بالایی دارند SDS-PAGE گذاشته شد که باید یک باند تک مشاهده گردد. برای نمونه هایی که جذب بالا دارند برد فورد مورد سنجش قرار گرفت.
۳-۱۷-۱ مواد مورد نیاز برای تهیه بافرهای خالص سازی
Stock solution A (10X)

NaCL

NaH2PO4

۵M

۲۰۰mM

برای حجم ۵۰ میلی لیتر PH=3.6
Stock solution B (10X)

کیفیت بازخورد

**۵۶/۰

**۵۱/۰

**۵۳/۰

**۵۲/۰

**۶۸/۰

**۷۲/۰

**۷۴/۰

**۷۲/۰

**۷۰/۰

**۸۰/۰

**۶۳/۰

**۷۰/۰

۱

۰۱/۰>P** 05/0>P*
۴-۲-۶-سوال شش :آیا شایستگی عاطفی –اجتماعی اعضای هیأت علمی پیش بینی
کننده معنادار کیفیت عملکرد آموزشی اعضای هیات علمی می باشد؟
برای پاسخ به این سوال از مدل معادله ساختاری استفاده گردید. نتایج بدست آمده در شکل (۴-۸ ) آمده است . بر اساس یافته های شکل (۴-۸) شایستگی عاطفی - اجتماعی اعضای هیأت علمی (۰۱/۰>P،۷۳/۰=β) پیش بینی کننده مثبت و معنادار کیفیت عملکرد آموزشی اعضای هیات علمی می باشد. با توجه به یافته های به دست آمده در شایستگی عاطفی و اجتماعی اعضای هیات علمی مدیریت روابط با (با بار عاملی ۹۳/.)، خود مدیریتی (با بار عاملی ۸۸/.)، آگاهی اجتماعی(با بار عاملی ۸۱/.) و خود آگاهی (با بار عاملی ۷۹/.) تبیین کننده معنادار این شایستگی هستند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

همچنین در کیفیت عملکرد آموزشی اعضای هیات علمی، تدریس و هدایت (با بار عاملی ۸۸/.)، کیفیت بازخورد(با بار عاملی۸۷/.)، مدیریت ارائه دروس(بابار عاملی ۸۶/.)، نظارت و تضمین کیفیت تدریس (با بار عاملی ۸۵/.)، نقش حرفه ای، ارتباطات و شایستگی فرهنگی (با بار عاملی ۸۲/.)، مدیریت کلاس( با بار عاملی ۷۶/.) و تکالیف (با بار عاملی ۶۲/.) تبیین کننده معنادار کیفیت عملکرد آموزشی اعضای هیات علمی هستند.
به منظور بدست آوردن برازش مدل بهترین شاخص تقسیم خی دو بر درجه آزادی می باشد که هرچه کوچکتر از ۳ باشد مدل دارای برازش (تناسب) بهتری است . این مقدار در مدل نهایی آماری این پژوهش ۷۵/۲ به دست آمده است. که نشان دهنده برازش مطلوب مدل می باشد.

شکل شماره ۴-۱- مدل معادله ساختاری شایستگی عاطفی اجتماعی اعضای
هیئت علمی و کیفیت عملکرد آموزشی
برای تعیین برازش مدل، با بهره گرفتن از نرم افزار۸٫۵۴ lisREL، مقادیر مختلف برازش محاسبه شد(جدول شماره،..). طبق جدول می توان دریافت که با توجه به بالا بودن شاخص های برازش NFI(شاخص برازش هنجار شده)، CFI (شاخص برازش تطبیقی)، IFI(شاخص برازش افزایش)، RMR(باقی مانده میانگین ریشه)،GFI (شاخص نیکویی برازش) و پایین بودن خطای SRMR (خطای مجذور میانگین ریشه استاندارد شده)می توان دریافت که مدل مذکوراز برازش قابل قبول (مطلوب) برخوردار است.
جدول شماره ۴-۹- برازش نهایی

مقدار

شاخص

۹۹/۰

NFI

۹۹/۰

CFI

۹۲/۰

GFI

۹۹/۰

IFI

۰۳۴/۰

*در مورد مقايسه سطح رضايتمندي مشتريان عادي و اعتباري از خدمات بانك ملت، يافته ها نشان مي دهد كه هر دو گروه از سطح رضايتمندي تقريباً يكساني برخوردارند. همچنين در مورد رضايتمندي از عوامل پنج گانه نيز مشتريان عادي و اعتباري، سطح رضايت يكساني دارند.
٥-4- پيشنهادهاي كاربردي
*با توجه به اينكه نتايج تحليل رگرسيون حاكي از نقش ويژگي هاي انطباق پذيري و مأموريت در معادله رگرسيون رضايتمندي مي باشد، لذا با تقويت اين ويژگي ها و انجام اصلاحات لازم در اين خصوص مي توان سطح رضايتمندي مشتريان را به ميزان قابل توجهي افزايش داد. بدين منظور فرهنگ سازمان بايد مبتني بر عوامل ذيل باشد:
توانمندسازي كاركنان، انجام فعاليتها از طريق تأكيد بر كار گروهي، توسعه قابليتهاي منابع انساني در همه سطوح، افزايش مشاركت كاركنان در تصميم گيريها، ايجاد حس مالكيت، تعهد و پاسخگويي در كاركنان، استقرار فرآيندها و سيستم هاي سازماني كه منجر به بهبود واقعي و كارآيي بيشتر كاركنان گردد و همچنين وجود مجموعه اي از اصول مديريتي مشترك كه روشهاي درست و غلط انجام كارها را مشخص كرده و موجب هماهنگي و يكپارچگي بيشتر در كل سازمان گردد (في و دنيسون، ٢٠٠٣).
*بر اساس نتايج آزمون ميانگين، وضعيت فرهنگ سازماني بانك ملت در چهار ويژگي مشاركت، سازگاری ، انطباق پذيري و مأموريت، بالاتر از حد متوسط مي باشد. با توجه به رويكرد سيستمي مدل كه سازمان را به عنوان يك كل (سيستم) در نظر مي گيرد (دنيسون، ١٩٩٠) و سازمان اثربخش را سازماني مي داند كه در همه ابعاد فرهنگ سازماني (مشاركت، سازگاري، انطباق پذيري، مأموريت) از امتياز بالايي برخوردار باشد (دنيسون، ٢٠٠٦)، از اين رو لازم است كه بانك ملت توجه بيشتري به افزايش ظرفيت سازمان در ايجاد تغييرات داخلي به منظور پاسخگويي به شرايط محيط خارجي داشته (دنيسون و ميشرا، ١٩٩٥) و با درك مشتريان و توجه به نيازهاي آنها و ايجاد فرصت هايي جهت تشويق خلاقيت و توسعه توانايي هاي كاركنان (نادلر، ١٩٩٨؛ في و دنيسون، ٢٠٠٣) بعد انطباق پذيري سازمان را تقويت نموده و از سوي ديگر با ايجاد درك روشن از اهداف استراتژيك و ترسيم چشم انداز سازمان براي كاركنان، فعاليت هاي سازمان را حول مأموريت سازمان (دنيسون و ميشرا، ١٩٩٥) متمركز نمايد، تا بتواند به اثربخشي لازم و افزايش رضايتمندي مشتريان دست يابد.
*نتايج آماري مربوط به رضايتمندي مشتريان از عوامل پنجگانه رضايتمندي نشان دهنده آن است كه به استثناء ويژگي كيفيت خدمات از ساير عوامل رضايت داشته اند . لذا بانك ملت با توجه به ميزان ضعف در ويژگي خدمات مي بايست با ارتقاء شاخص های زيرمجموعه اين ويژگي شامل “شواهد فیزیکی و ملموس خدمات"، “اعتبار خدمات"، “پاسخگویی به مشتریان"، “اطمینان خاطر داشتن مشتریان” و “همدل بودن بانک و کارکنان بانک با مشتریان” در جهت بهبود وضعيت ويژگي مذكور اقدام نمايد. در مورد ويژگي شواهد فيزيكي و ملموس خدمات مي توان از طريق بالابردن درجه جذابیت تسهیلات، تجهیزات و وسایلی که بوسیله بانک و در محيط بانك بکار می رود به همراه پاکیزگی و آراستگی ظاهر کارکنان اين شاخص را ارتقاء داد.
در مورد ويژگي اعتبار خدمات بانك مي تواند به محض درخواست مشتریان، خدمات مورد درخواست را در موعد مقرر و بدون کوچکترین خطا و اشتباهی ارائه دهد.
در مورد ويژگي پاسخگویی به مشتریان نيز کارکنان بانک كه در کمک به مشتریان مشتاق هستند، مي بايست همواره به تقاضاهای آنها پاسخ دهند، آنها را از زمان فراهم شدن خدمات مطلع می سازند و خدمات خود را با سرعت زیادی به مشتریان ارائه می دهند.
در مورد ويژگي اطمینان خاطر داشتن مشتریان رفتار کارکنان به مشتریان بانک بايد اين اطمینان خاطر بدهد تا مشتریان در بانک احساس امنیت کنند، کارکنان همواره بايد مودبانه با مشتریان برخورد كرده و از دانش لازم برای پاسخ گویی به سوالهای مشتریان برخوردار باشند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در ارتباط با ويژگي همدل بودن بانک و کارکنان بانک با مشتریان، بانک همواره بايد مشکلات مشتریان را درک کند و باتوجه به بهترین علایق مشتریان عمل کند و دارای ساعات کاری راحت و مطلوب جهت استفاده مشتريان باشد و از مراقبت و توجهات فردی آنها را بهره مند گرداند. همه موارد فوق مي تواند در جهت ارتقاء و رفع نقصيه ويژگي كيفيت خدمات كه از سطح پاييني برخوردار بوده گردد.
*در واقع نتايج تحقيق حاضر نشان دهنده آن است كه علاوه بر مشخصه هاي تكنيكي يا فني (نظير بهره گيري از تكنولوژي روز و …) كه منجر به رضايتمندي مشتري و موفقيت سازمـان مي شوند، ويژگي هاي فرهنگي نيز مي توانند به بقا سازمان در بازار رقابتي كمك نموده و منجر به پيشرفت و سوددهي پيوسته آن گردد (فكيكووا، ٢٠٠٤). به عبارت ديگر فرهنگ سازماني مي تواند اهرمي كليدي در ايجاد اثربخشي بلند مدت بانك ملت باشد و ايجاد تغييرات مناسب در آن، زمينه را جهت بهبود عملكرد سازمان (بازگشت سرمايه، دارايي، سود و رضايتمندي مشتريان) فراهم مي سازد.
در نهایت چند پیشنهاد بطور کلی برای استفاده در جهت پیشبرد استراتژی مشتری مداری و حفظ مشتریان در بانک ارائه می گردد :

• وجود یک مرکز یا ستاد مشاوره و ایجاد تیم های ارزیابی رضایت مشتریان در بانک ضروری به نظر می رسد.

• عوامل رضایت مشتریان از دید کارکنان بانک نیز ارزیابی گردد چه بسا که در بهتر شدن و راضی نگه داشتن مشتریان عوامل رسوخ کنند که کلید اصلی برخی مشکلات حل نشدنی اند.

کیفیت و کمیت کار کارکنان مورد ارزیابی قرار گیرد.
الگوبرداری از موسسات بین المللی که در عرصه خدمات و رضایت مشتری حرف اول را می زنند بسیار حیاتی و الزامی و می تواند خود عامل پر کردن شکاف ها باشد.
٥-5- محدودیت های پژوهش
این پژوهش نیز همانند سایر پژوهش ها و مطالعات ، با محدودیت هایی مواجه بوده است. از جمله این محدودیت ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• برخی از پاسخ دهندگان اعتقاد چندانی به این گونه تحقیقات نداشته و از این رو جلب همکاری آنها تا حدی دشوار بود.

• تعداد زیاد پرسشنامه ها، لزوم توزیع آنها در بین کارکنان و مشتریان شعب وحجم بالای کار شعب توزیع و جمع آوری پرسشنامه ها را با دشواری مواجه ساخته بود.

• محدودیت در دسترسی به کتب و مقالات مرجع خارجی

• نتایج این پژوهش مختص بانک ملت بوده وسایر سازمانها بایستی با احتیاط کامل و با توجه به حوزه فعالیت خود از نتایج ان استفاده کنند.

٥-6- پيشنهادهايي براي پژوهش هاي آتي
انجام تحقيق در حوزه هاي زير پيشنهاد مي گردد:

• انجام تحقيقي در خصوص بررسي ارتباط بين فرهنگ سازماني با رضايتمندي مشتريان داخلي (كاركنان سازمان)

• بررسي مقايسه اي ارتباط فرهنگ سازماني با رضايتمندي مشتريان در بين بانك هاي خصوصي و دولتي، به منظور مقايسه هر چه بهتر ارتباط فرهنگ سازماني بر روي رضايتمندي

• بررسي فرهنگ سازماني بانك ملت در حوزه هاي ستادي بر اساس مدل دنيسون

پیوست ها
پيوست الف : پرسشنامه فرهنگ سازماني
بسمه تعالي
همكار گرامي
با سلام ، پرسشنامه پيوست به منظور آگاهي از فرهنگ سازماني بانك ملت طراحي گرديده است. موجب امتنان خواهد بود اگر با صرف دقايقي از اوقات با ارزش خود و تكميل آن ، ما را در جهت انجام اين تحقيق مساعدت فرمائيد.
با تشكر
محمد مصطفي قادري
الف ) سوالهاي جمعيت شناختي

و ترغیب ذهنی است .
و مؤلفه های تشکیل دهنده رهبری تبادلی عبارتند از :
پاداش مشروط
مدیریت بر مبنای استثناء فعال
و مدیریت بر مبنای استثناء منفعل
به منظور بررسی رابطه میان این متغییرها مدل پیشنهادی تحقیق در قالب شکل ۲۰-۲ ارائه گردیده است.
سبک های رهبری
رهبری تبادلی
- مدیریت بر مبنای استثنا
- پاداش مشروط
رهبری تحول آفرین
- نفوذ آرمانی
- انگیزش الهام بخش
- ترغیب ذهنی
- ملاحظات فردی
رهبری عدم مداخله گر
تعیین اهداف دانشی
ارزیابی و بازخور
نگهداری و استفاده از دانش
توسعه و تسهیم دانش
شناسایی و کسب دانش
شکل ۲۰-۲: مدل اولیه پیشنهادی تحقیق، با اقتباس از مدل سبک های رهبری باس و مدل سنگ بنای مدیریت دانش
خلاصه فصل دوم
در این فصل ادبیات و پیشینه ی نظری تحقیق به طور خلاصه، به صورت مجموعه ای از نظرات دانشمندان و پژوهشگرانی که در این زمینه فعالیت داشته اند، ارائه گردید. در ابتدای فصل به بیان تعاریفی از مدیریت دانش، تاریخچه، مدل ها و نظریه های مربوط به آن پرداخته شد و در ادامه به تعاریف رهبری، سیر مکاتب رهبری پرداخته شد و رابطه بین رهبری و مدیریت دانش که دو متغییر اصلی پژوهش حاضر هستند مورد بررسی قرار گرفت و همچنین به طور مختصر تاریخچه و اهم وظایف و فعالیت های صندوق ضمانت صادرات ایران، که جامعه آماری این تحقیق می باشد شرح داده شد و در نهایت بر اساس مدل های انتخابی و بررسی های انجام شده بر روی اجزاء و مؤلفه های تشکیل دهنده آن ها، مدل اولیه پیشنهادی تحقیق ارائه گردید.
فصل سوم
روش تحقیق
اهداف فصل:
معرفی مراحل انجام تحقیق و قلمرو مکانی و زمانی تحقیق
معرفی جامعه آماری و روش نمونه گیری
بررسی ابزارها و روش های گردآوری داده ها
تعیین روش های بررسی روایی و پایایی ابزارهای گردآوری اطلاعات
تبیین روش های تجزیه و تحلیل داده ها
پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:أَعلَمُ النّاسِ مَن جَمَعَ عِلمَ النّاسِ إِلى عِلمِهِ؛
داناترین مردم کسى است که دانش دیگران را به دانش خود بیفزاید.کنزالعمال، ج۱۰، ص۱۴۳، ح۲۸۷۳۱
۱-۳ مقدمه
محقق با اتخاذ روش پژوهش مناسب به نتایج ارزنده و قابل اتکایی دست می یابد. تجربه نشان داده است، روش و فرایند تحقیق، چراغ راهنمای محقق بوده و نقش اساسی و محوری را در موفقیت وی ایفا می کند. چرا که، اتخاذ و کاربرد روش تحقیق صحیح که با ماهیت و ویژگی های پژوهش مطابقت داشته باشد، می تواند زحمات و تلاش های تیم پژوهشی را به نتیجه برساند. مبرهن است، روش و فرایند تحقیق نامناسب، منجر به نتیجه گیری غیرواقعی می گردد. از نظیر لاکتوش و پوپر، روش شناسی به خودی خود برای پژوهشگران کتاب حل قواعد و مسائل علمی را پدید نمی آورد، بلکه با منطق و فلسفه ارزیابی، مجموعه ای غیر مکانیکی برای نظریه های کاملاً منسجم، فراهم می سازد (بلاگ ، ۱۳۸۰)

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

همان گونه که در نقشه راه ارائه شده در فصل یک بیان شد، پس از بررسی مدل ها، نظریه ها و متغییرهای تشکیل دهنده ی تحقیق، اجزاء و مؤلفه های تشکیل دهنده ی آن ها که در فصل دوم صورت پذیرفت، ضروی است تا روشی مناسب برای پاسخگویی به سؤالات و بررسی و ارزیابی فرضیات تحقیق اتخاذ گردد، چرا که بدون مشخص نمودن روش تحقیق مناسب نمی توان به نتایج واقعی و قابل اطمینان دست یافت، لذا در این فصل به بررسی مبانی روش شناختی تحقیق پرداخته خواهد شد و موضوعاتی از جمله روش های گردآوری اطلاعات، روش های نمونه گیری، ابزارهای گردآوری داده ها و سنجش پایایی و روایی آن ها، روش های آماری تجزیه و تحلیل داده ها تشریح خواهد شد.
۲-۳ هدف تحقیق
هدف این تحقیق، بررسی مؤلفه های مدیریت دانش در صندوق ضمانت صادرات ایران و همچنین بررسی اثر سبک رهبری بر اقدامات مدیریت دانش و در نهایت اولویت بندی اثر سبک های رهبری بر مدیریت دانش در صندوق ضمانت صادرات ایران است.
۳-۳ نوع تحقیق
تحقیقات علمی بر اساس دو مبنا یعنی هدف و ماهیت تقسیم بندی می شوند. تحقیقات علمی بر اساس هدف شامل تحقیقات بنیادی، کاربردی و عملی هستند و بر اساس ماهیت و روش شامل تحقیقات تاریخی، توصیفی، همبستگی، تجربی و علّی هستند( حافظ نیا،۱۳۸۷).
تحقیق حاضر بر اساس هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش از نوع تحقیقات توصیفی و همبستگی است.
۴-۳ روش تحقیق
در این تحقیق با توجه به اینکه هدف بررسی رابطه میان متغییرهای مستقل (سبک های رهبری) و متغییر وابسته(مدیریت دانش) است و تحقیق از نوع تحقیقات همبستگی محسوب می شود، از تحلیل رگرسیون استفاده می گردد،که یکی از انواع تحلیل های همبستگی است. تحلیل رگرسیون این امکان را به ما می دهد تا تغییرات متغییر وابسته را از طریق متغییرهای مستقل پیش بینی و سهم هر یک از متغییرهای مستقل را در تبیین متغییر وابسته تعیین نماییم(غیاثوند،۱۳۹۰). برای انجام تحلیل روی داده ها و به منظور استفاده از آزمون های پارامتریک لازم است که نرمال بودن توزیع متغییرها مورد آزمون قرار گیرد که یکی از روش های انجام این کار آزمون کولموگروف اسمیرنوف است، که در این تحقیق از آن بهره برده می شود. علاوه بر این با توجه به تعدد متغییر های مدل و روابط پیچیده میان آن ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری مبتنی بر واریانس یا روش حداقل مربعات جزئی^[۲۲۳] به منظور ارزیابی کلی مدل، بررسی بارهای عاملی، ضرایب مسیر و معناداری روابط میان متغییرها بهره گرفته می شود.
۵-۳ جامعه و نمونه آماری
جامعه آماری این پژوهش مدیران و کارشناسان صندوق ضمانت صادرات ایران در سال ۱۳۹۲، که مجموعاً ۱۱۰ نفر می باشند و با توجه به حجم جامعه بر اساس جدول نمونه گیری مورگان حجم نمونه ۸۶ نفر برآورد گردید.
۶-۳ روش گردآوری اطلاعات
روش های گردآوری اطلاعات را به طور کلی به دو طبقه می توان تقسیم کرد؛ روش های کتابخانه ای و روش های میدانی. که در این تحقیق هر دو روش به کار گرفته شدند، نحوه ی به کار گیری این دو روش به شرح زیر است.
۱-۶-۳ منابع اولیه
روش میدانی (پیمایشی): جمع آوری داده های اولیه با بهره گرفتن از ابزارهای پیمایش مانند مصاحبه، توزیع پرسشنامه در میان اعضای جامعه آماری انجام شد.
۲-۶-۳ منابع ثانویه
روش کتابخانه ای: در این مرحله گردآوری داده های ثانویه از منابعی مانند کتاب ها، مقالات و مجله ها، پایان نامه ها، اینترنت، اسناد و متون دیجیتال صورت پذیرفت.
۷-۳ ابزار گردآوری اطلاعات
در این تحقیق جهت ارزیابی سبک های رهبری، پرسشنامه چند عاملی رهبری MLQ ^[۲۲۴]به کار گرفته می شود ، این پرسشنامه توسط باس و آوولیو^[۲۲۵] (۱۹۹۴) تهیه شده و تا کنون چند بار ویرایش شده است که در این پژوهش از ویرایش دوم آن که در سال ۲۰۰۰ تهیه شده استفاده می شود. در زمینه مدیریت دانش نیز پرسشنامه محقق ساخته بر اساس متغییرهای مدل سنگ بنای مدیریت دانش مورد استفاده قرار می گیرد.