فرضیه فرعی ۷-۴: نسبت کل بدهی به سرمایه در شرکت­هایی که در مرحله رکود قرار دارند نسبت به شرکت­هایی که در مرحله افول قرار دارند کمتر است.

فرضیه اصلی ۸: نسبت بدهی تعدیل شده به سرمایه تعدیل شده در مراحل مختلف چرخه عمر مدل الگوی جریان­های نقدی با یکدیگر متفاوت است.

فرضیه فرعی ۸-۱: نسبت بدهی تعدیل شده به سرمایه تعدیل شده در شرکت­هایی که در مرحله ظهور قرار دارند نسبت به شرکت­هایی که در مرحله رشد قرار دارند بیشتر است.

فرضیه فرعی ۸-۲: نسبت بدهی تعدیل شده به سرمایه تعدیل شده در شرکت­هایی که در مرحله رشد قرار دارند نسبت به شرکت­هایی که در مرحله بلوغ قرار دارند بیشتر است.

فرضیه فرعی ۸-۳: نسبت بدهی تعدیل شده به سرمایه تعدیل شده در شرکت­هایی که در مرحله بلوغ قرار دارند نسبت به شرکت­هایی که در مرحله رکود قرار دارند کمتر است.

فرضیه فرعی ۸-۴: نسبت بدهی تعدیل شده به سرمایه تعدیل شده در شرکت­هایی که در مرحله رکود قرار دارند نسبت به شرکت­هایی که در مرحله افول قرار دارند کمتر است.

ج) فرضیه ­های مرتبط با مقایسه رابطه چرخه عمر و ساختار سرمایه در دو مدل

فرضیه اصلی ۹: رابطه نسبت کل بدهی به کل دارایی­ ها با مراحل چرخه عمر منتج شده از روش الگوی جریان­های نقدی قوی­تر از رابطه آن با مراحل چرخه عمر منتج شده از روش آنتونی و رامش است.

فرضیه اصلی ۱۰: رابطه نسبت کل بدهی بلند مدت به کل دارایی­ ها با مراحل چرخه عمر منتج شده از روش الگوی جریان­های نقدی قوی­تر از رابطه آن با مراحل چرخه عمر منتج شده از روش آنتونی و رامش است.

فرضیه اصلی ۱۱: رابطه نسبت کل بدهی به سرمایه با مراحل چرخه عمر منتج شده از روش الگوی جریان­های نقدی قوی­تر از رابطه آن با مراحل چرخه عمر منتج شده از روش آنتونی و رامش است.

فرضیه اصلی ۱۲: رابطه نسبت بدهی تعدیل شده به سرمایه تعدیل شده با مراحل چرخه عمر منتج شده از روش الگوی جریان­های نقدی قوی­تر از رابطه آن با مراحل چرخه عمر منتج شده از روش آنتونی و رامش است.

۱-۷٫ روش تحقیق و مراحل انجام آن

این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش از نوع تحقیقات همبستگی است که مبتنی بر تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع ­آوری شده از جامعه آماری مورد نظر است. جهت انجام تحقیق جاری، ابتدا با بهره گرفتن از روش کتابخانه ­ای مبانی نظری مرتبط با موضوع تحقیق از منابع داخلی و خارجی استخراج شده است، که شامل شناسایی متغیر وابسته، متغیرهای مستقل و متغیرهای کنترلی و پیشینه تحقیق است. آنگاه با بهره گرفتن از تحلیل­های آماری مناسب به آزمون فرضیه ­های تحقیق پرداخته شده است. تحلیل آماری مورد استفاده جهت آزمون فرضیه‌ها آزمون رگرسیون چند گانه است. جهت انجام فرایند فوق از نرم افزارهای SPSS 19و Eviews 8 استفاده شده است.

مراحل انجام این تحقیق عبارتند از :

1. 1. تعیین مراحل چرخه عمر شرکت­ها در هر یک از روش­های آنتونی و رامش و روش الگوی جریان­های نقدی

1. 1. تعیین ساختار سرمایه شرکت­ها با بهره گرفتن از هر یک از ۴ نسبت اهرم مالی به عنوان معیار اندازه ­گیری ساختار سرمایه

1. 1. تعیین رابطه بین چرخه عمر شرکت­ها و ساختار سرمایه آن­ها در هر یک از دو روش چرخه عمر، با بهره گرفتن از هر یک از نسبت­های اهرمی تعریف شده به عنوان معیار ساختار سرمایه

   

1. و درآخر بررسی میزان قدرت رابطه بین ساختار سرمایه شرکت­ها و چرخه عمر آن­ها در دو مدل چرخه عمر

۱-۸٫ متغیرهای تحقیق

در این تحقیق متغیرهای مورد استفاده به سه دسته تقسیم می­شوند:

۱-۸-۱٫ متغیر مستقل

متغیر مستقل این تحقیق، چرخه عمر شرکت ‌می‌باشد که از دو روش آنتونی و رامش(۱۹۹۲) و روش الگوی جریان­های نقدی(دیکنسون،۲۰۱۱) برای تعیین آن استفاده می­ شود.

۱-۸-۲٫ متغیرهای وابسته

متغیرهای وابسته این تحقیق ساختار سرمایه شرکت­ها ‌می‌باشد که از نسبت­های اهرمی زیر برای اندازه ­گیری آن استفاده می­ شود:

TDTA=

LTDTA=

TDTC=

= نسبت بدهی تعدیل شده به سرمایه تعدیل شده

۱-۸-۳٫ متغیرهای کنترل

متغیرهای کنترلی این تحقیق نیز عبارتند از: اندازه شرکت، رشد شرکت، سودآوری و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار شرکت.

۱-۹٫ قلمرو تحقیق

۱-۹-۱٫ قلمرو موضوعی تحقیق

قلمرو موضوعی این پژوهش بررسی رابطه ساختار سرمایه و چرخه عمر شرکت­ها در دو مدل مختلف چرخه عمر ‌می‌باشد.

۱-۹-۲٫ قلمرو مکانی تحقیق

قلمرو مکانی این پژوهش شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد.

۱-۹-۳٫ قلمرو زمانی تحقیق

قلمرو زمانی تحقیق دوره ۷ ساله از سال ۱۳۸۵ تا سال ۱۳۹۱ می‌باشد.

۱-۱۰٫ روش­های گردآوری اطلاعات

در این پژوهش بخشی از داده ­ها که عمدتاً جهت بررسی مبانی نظری و پیشینه پژوهش مورد استفاده قرار خواهند گرفت، به روش کتابخانه ­ای جمع ­آوری خواهند شد. بخش دیگری از داده ­های مورد نیاز که در ارتباط با متغیرهای مطرح شده در فرضیه ­های پژوهش می­باشند، و به عنوان داده مورد تجزیه و تحلیل قرار می­ گیرند به روش می‌دانی گردآوری خواهند شد. این دسته از اطلاعات جهت آزمون فرضیه ­های تحقیق، اطلاعات خام شرکت­های بورس اوراق بهادار تهران می­باشند. که در این تحقیق اطلاعات مالی از:

– نرم افزار ره‌آورد نوین،

– پایگاه ­های اطلاعاتی مانند سایت کدال، سایت سازمان بورس اوراق بهادار، سایت شرکت بورس اوراق بهادار و سایر بانک­های اطلاعاتی مرتبط جهت محاسبه متغیرها و لوح­های فشرده منتشره از سوی سازمان بورس اوراق بهادار تهران جمع ­آوری خواهند شد.

۱-۱۱٫ نوآوری

با وجود اینکه مطالعات فراوانی در خصوص چرخه عمر شرکت­ها و ساختار سرمایه آن­هانه به صورت جداگانه صورت گرفته است، اما رابطه بین این دو متغیر در تحقیقات ایرانی به شکل جامع بررسی نشده است. لذا در این پایان نامه به بررسی رابطه بین چرخه عمر شرکت­ها و ساختار سرمایه آن­ها پرداخته می­ شود تا ضمن بررسی آن، تطابق رفتار شرکت­های ایرانی در تامین مالی با تئوری سلسله مراتبی نیز مورد بررسی قرار گیرد. از این رو، با توجه به اینکه در رابطه با تعیین مراحل چرخه عمر شرکت دو روش(روش آنتونی و رامش و نیز روش الگوی جریان­های نقدی) تعریف شده است، در نتیجه رابطه چرخه عمر شرکت­ها و ساختار سرمایه آن­ها در هر دو روش مورد بررسی قرار خواهد گرفت. از طرف دیگر، با توجه به اینکه برای اندازه ­گیری ساختار سرمایه از چند نسبت اهرمی استفاده می­ شود، در نتیجه در این تحقیق، رابطه هر یک از نسبت­های اهرم مالی به طور جداگانه با مراحل چرخه عمر مورد آزمون قرار ‌می‌گیرد تا یک بررسی همه جانبه در زمینه رابطه چرخه عمر شرکت­ها و ساختار سرمایه آن­ها انجام گیرد. در آخر نیز میزان معناداری و قدرت توضیحی رابطه­ هر یک از نسبت­های اهرمی با مراحل چرخه عمر شرکت در هر یک از مدل­ها با یکدیگر مقایسه می­گردد تا درنهایت مدل­های مناسب­تر جهت بررسی رابطه چرخه عمر و ساختار سرمایه معرفی گردد.

۱-۱۲٫ تعریف واژه­ های کلیدی

واژه­ های کلیدی این تحقیق عبارتند از: ساختار سرمایه، چرخه عمر، روش آنتونی و رامش، الگوی جریان­های نقدی.

الف-شاخص‌های برازش مطلق :

این شاخص‌ها بر مبنای تفاوت واریانس‌ها و کوواریانس‌های مشاهده شده از یک طرف و واریانس و کوواریانس‌های پیش‌بینی شده بر مبنای پارامترهای مدل تدوین شده از طرف دیگر قرار می گیرند. معنی قابل قبول بودن شاخص‌ها ‌به این معنا است که واریانس‌ها و کواریانس‌های مشاهده شده و باز تولید شده به وسیله مدل برابر هستند. مهمترین شاخص برازش مطلق x2/df می‌باشد. اگر اندازه این شاخص کمتر از ۵ باشد مدل از برازش قابل قبولی برخوردار است. شاخص مهم دیگر در این بخشGFI می‌باشد، چنانچه اندازه این شاخص از ۸۰ بیشتر باشد، نمایانگر رابطه قابل قبولی بین واریانس‌های مشاهده شده و واریانس‌های پیش‌بینی شده در سیستم می‌باشد.

ب-شاخص‌های برازش تطبیقی:

این شاخص‌ها مدل نظری تدوین شده را با مدل بازسازی شده مورد مقایسه قرار می‌دهند، تا معلوم شود که آیا مدل اصلاح شده به لحاظ آماری قابل قبول تر است، ضعیف تر است و یا اینکه تفاوتی با آن ندارد. در اغلب موارد شاخص‌های برازش تطبیقی نشان می‌دهند که مدل تدوین شده تا چه اندازه توانسته است از یک مدل استقلال (مدلی که در آن هیچ مسیری به هم رسم نشده باشد) فاصله بگیرد. هر چه این فاصله بیشتر باشد برازش مدل مطلوب تر تلقی می شود.مهمترین شاخص‌های تطبیقی عبارتند از: IFI, CFI, NFI, TLI شاخص برازش هنجار شده بنتلر- بونت یا NFI شاخصی جهت مشخص کردن نیکو برازشی در تحلیل ساختارهای کوواریانس متغیرها می‌باشد.

شاخص TLI (توکسر- لویس) این شاخص معنی دار بودن ضرایب همبستگی بین متغیرها در مدل را نشان می‌دهد.

شاخص CFI نیز معنی دار بودن ضرایب همبستگی بین متغیرها را در مدل نشان می‌دهد و مقادیر بالاتر از ۹۰/۰ همبستگی بالای متغیرهای مدل را نشان می‌دهد.
شاخص برازش افزایشی یا IFI یکی دیگر از شاخص ها می‌باشد که میزان برازش مدل مشاهده شده را با مدل استقلال ارزیابی می‌کند. هرچه قدر اندازه این شاخص به ۹۰/۰ نزدیکتر باشد مدل از برازندگی مطلوبتری برخوردار می‌باشد.

ج-شاخص‌های برازش مقتصد:

مبنای اصلی در این گروه از شاخص‌های برازش آن است که به ازای هر پارامتری (مسیری) که به مدل اضافه می شود این شاخص‌ها جریمه می‌شوند، در واقع این شاخص‌ها این اصل را می سنجند که آیا هزینه پرداخت شده (از دست دادن یک درجه آزادی به ازای آزاد گذاردن یک پارامتر برای برآورد) ارزش منفعت به دست آمده (بهبودی در شاخص های برازش مطلق) را دارد یا خیر؟

مدل گرافیکی ارائه شده در شکل۳-۵ چگونگی ارتباط بین عامل اساس و متغیر‌های تعریف شده را نشان می‌دهد. اعداد قرار گرفته روی فلش‌های یک طرفه مقدار بار‌عاملی هر متغیر را که در حقیقت معرف میزان همبستگی آن با عامل اساس (توسعه کشاورزی) می‌باشد نشان می‌دهد. این ارتباط به صورت شفاف تر درجدول ۳-۷ ارائه گردیده است. لازم به ذکر می‌باشد هر چه مقدار بار عاملی بزرگتر باشد این رابطه از سطح معنی‌داری بالاتری برخوردار می‌باشد و چنانچه مقدار بار عاملی از ۳/۰کمتر باشد سطح معنی‌داری آن قابل قبول نخواهد بود.

فلش‌های دو طرفه در شکل ۳-۵ مسیرهای کوواریانس را نشان می‌دهد که مقادیر مربوطه روی آن ها لحاظ گردیده. به عبارتی این فلش‌ها چگونگی روابط متقابل بین متغیر‌های تحقیق را نمایش می‌دهند

شکل ۳-۵ مدل تحلیل‌عاملی‌تاییدی در پژوهش حاضر

جدول ۳-۷بارهای عاملی تحلیل عاملی شاخص‌های اندازه گیری

عامل‌های نهفته

(متغیرهای مکنون)

شاخص‌های اندازه گیری

( متغیرهای مشاهده شده)

بارهای عاملی

توسعه کشاورزی

آب سطحیsw

۶۷/۰

آب زیر زمینیgw

۵۲/۰

پوشش گیاه v

۷۹/۰

خاکs

۶۲/۰

تولید کشاورزی ap

۹۴/۰

تولید دامیip

۸۵/۰

آفات وبیماریها pd

۵۶/۰

سبد غذایی fb

۵۹/۰

منابع آب وزمین iwr

۳۷/۰

جمعیت p

۸۳/۰

۳-۲-۴- محاسبه حجم جامعه نمونه :

به منظور تعیین روستاهای هدف در منطقه شاخص هایی را با توجه به اهداف تحقیق به شرح زیر تعریف نمودیم.

1. 1. شدت تأثیر فرایند فرسایش بادی بر شرایط زیستی در گذشته

1. 1. سابقه فعالیت های بیابان زدائی در اطراف روستا به مدت حداقل ۵ سال

1. 1. وجود جمعیت ساکن در منطقه

1. 1. اشتغال به کشاورزی و دامداری به عنوان معیشت غالب

1. میزان مشارکت مردم در اجرای فعالیت های بیابان زدائی

پس از بررسی سوابق، گفتگو با کارشناسان و دست اندرکاران فعالیت های بیابان‌زدائی این بخش و بازدید از منطقه، نهایتاًً ۴ روستای حجت‌آباد – ده‌سیف – دهنو و امیرآباد با داشتن بیشترین شرایط مورد نظر به عنوان روستاهای هدف در این مطالعه تعیین گردیدند.مجموع جمعیت روستاهای فوق ۶۶۲ نفر می‌باشد. حجم جامعه نمونه با بهره گرفتن از فرمول کوکران^[۸] با محاسبه خطای ۵% حدود ۲۴۰ نفر تعیین گردید، که ‌بر اساس روش نمونه­برداری تصادفی طبقه ­بندی شده، متناسب با جمعیت هر روستا به شرح جدول زیر تخصیص داده شد.

جدول ۳-۸ تعداد نمونه به تفکیک روستاهای هدف

نام روستا

جمعیت (نفر)

تعداد نمونه

دهنو

۲۸۴

۱۰۳

حجت آباد

۱۷۰

۶۲

ده سیف

۹۸

۳۶

امیرآباد

۱۱۰

۳۹

جمع کل

۶۶۲

۲۴۰

۳-۲-۵- توزیع پرسشنامه :

با توجه به سابقه مشارکت اهالی روستاهای هدف در فعالیت‌های منابع طبیعی،‌ پیش‌بینی می‌شد که در این زمینه به راحتی همکاری نمایند. اما از آنجایی که زمان مراجعه به روستاها درست در اوج فعالیت‌های کشاورزی بود‌، جمع‌ آوری اهالی بسیار سخت و بیشتر محدود به زمان نماز مغرب و عشا می‌شد.

نظر به اینکه در زمان تکمیل پرسشنامه تشریح و توضیح برخی موارد ضرورت داشت، ‌بنابرین‏ حضورمصاحبه کننده در منطقه اجتناب ناپذیر بود. در هر حال بر اساس هماهنگی‌هایی که با دهیاران محترم روستاهای موردنظر صورت گرفت، بخش قابل توجهی از پرسشنامه‌ها در مساجد پس از برگزاری نماز جماعت بین روستائیان توزیع و تکمیل گردید.

شرایط ایجاد رابطه

برای فراهم آوردن این شرایط رعایت چند نکته ضروری است:

۱) به وجود آمدن آزادی کامل درابراز احساسات ورفتار.

۲) ارتباط یافتن گفتارورفتارمراجعان با احساسات ورفتارمشاور.

۳) تشخیص صحیح احساسات ‌و ادراک به وسیله مراجعان.

۴) برمراجعان معلوم می شود که مشکل او ناشی ازناهماهنگی موجود بین تجارب ومفهوم خود است.

۵) به مفهوم خود سازمان مجددی می‌دهند وآن را با تجارب خویش هماهنگ می‌کند که در نتیجه حالت‌های دفاعی و مقدماتی درهم شکسته می شود.

۶) توجه مثبت وغیرشرطی را تجربه می‌کند ومی آموزد که نسبت به خودش توجه مثبت غیرشرطی را نیز اعمال کند.

۷) خود رامرکزومحورارزشیابی خویشتنی قرار می‌دهد ‌و کمتر ‌بر اساس فرایند ارزش گذاری ارگانیزمی ارزشیابی می‌کند و عکس العمل نشان می‌دهد. (شفیع آبادی ۱۳۷۵)

۸) تغییر شخصیت، تحول از حالت عدم انعطاف به سیلان واز ایستایی به پویایی است درجریان درمان ودرفرایند تغییرشخصیت، هفت بخش رفتاری را می توان در مراجعان مشاهده کرد. (شفیع آبادی ۱۳۸۱)

مراحل مشاوره گروهی مراجع محوری

مرحله اول : گفتگو تقریباً سطحی وظاهری است ویک نوع عدم تمایل به انتقال اطلاعات در مراجع دیده می شود. مراجع در این مرحله تمایای به ارتباط با خود ندارد وارتباطش فقط در حدعوامل خارجی انجام می پذیرد. مراجع احساسات و عوامل شخصی را به خودش اسناد نمی دهد وخود را مالک آن ها نمی داند.

در این مرحله هیچ مشکل ویا ایرادی تصور نمی شود. درتمایل به تغییر وجود ندارد و در این مرحله داوطلب ادامه درمان نیست.

مرحله دوم : اگر در مرحله اول شریکی فراهم آوریم که مراجع آماده پذیرش درمان شود ‌و همکاری را آغاز کند، در این صورت بیان موضوعات درباره عوامل خارجی از«خود» آغاز می شود. مشکلات به منابع وعوامل خارجی اسناد داده نمی شودعمل تجربیدن درگذشته انجام می شود وبه رفتارواحساسات به مقدارکمی معنی ومفهوم شخص داده می شود ممکن است مراجع درچنین سطحی خودش داوطلبانه برای تغییر مراجعه کند. ولی معمولاً آن را ادامه نمی دهد ویا پیشرفت کمی درجریان درمان حاصل می‌آید.

مرحله سوم : مقاومت کاهش می‌یابد ومراجع درباره خود وتجربیات وابسته به بحث می پردازد.احساسات، معانی ومفاهیم شخصی اظهار می‌شوند ومسئولیت بسیارکمی برای آن ها ‌از طرف‌ مراجع پذیرفته می شود اکثر درمانها ‌از چنین مرحله ای ‌آغاز می شوند.

مرحله چهارم : اعمال پذیرش، درک وهمدلی نسبت به مراجع درمرحله سوم موجب می شود که مراجع به مرحله چهارم برسد واحساسات خود رابیان کند وبا اندکی اکراه، ترس وعدم اعتماد آن ها را بپذیرد. مراجع به کشفیاتی راجع به خودش نا ئل می

آید ومحبت ‌و کارایی برخی ازفعالیت هایش را مورد سؤال قرار می‌دهد.

تمایزاحساسات به مقداربیشتری انجام می‌گیرد وتضادها بررسی می‌شوند. مراجع خود را نیز درایجاد مشکلات مسئول می پندارد وبا مشاور روابطی ‌بر اساس احساسات برقرار می‌کند.

مرحله پنجم : در این مرحله احساسات آزادانه ودرعین حال با تعجب بیان می‌شوند اگرچه عدم اعتماد وترس هنوز تا اندازه ای وجود دارد ولی احساسات تقریباً به طور کامل ارائه و بیان می‌شوند. احساسات،معانی ومفهوم با دقت بیشتری از یکدیگر متمایز می‌شوند.فرد احساساتش را می پذیرد وآنها را متعلق به خودش می‌داند، تجربیدن را ‌آغاز می کند ومستقیماً با تضادها مواجه می شود .مراجع مسئولیت مشکلش را می پذیرد وبه هستی ارگانیزمی خود نزدیکتر می شود.

مرحله ششم : این مرحله کاملاً مشخص است. احساساتی که قبلاً در درون افراد بود حال به طورآنی به تجربه درمی آید ومراجع نتایج آن را به خوبی می بینند فرد با احساس و با تجربه خودش آن طوری که هست نه آن گونه که وحشتزا وترس آور بود مواجه می شود. بدین معنی که مراجع مهم اکنون با تجربه واحساسش زندگی می‌کند وآنگونه که آن را احساس می‌کند. در نتیجه همگانی با تجربیات که می‌خواهد به کارمی بندد، مراجع تغییرات احساسات را می پذیرد، آن ها را متعلق به خودش می‌داند، به فرایند کلی ارگانیزمی خویش اعتماد می‌کند وبه راحتی با مسائل درونی وبیرونی مواجه می شود.

روش­های آماری تحلیل داده ­ها

بعد از پایان یافتن کار جمع ­آوری اطلاعات و حذف پرسشنامه ­های ناقص و بی­جواب، سرانجام کار توصیف و تحلیل آماری بر روی٣٢ نسخه پرسشنامه (١۶پرسشنامه در مرحله پیش آزمون و ١۶ پرسشنامه در مرحله پس آزمون ) انجام گرفت. بر این اساس، پرسشنامه­ ها مجدداً شماره­گذاری شده و اطلاعات هر کدام از آن­ها کدگذاری گردید .کد های داده شده به سؤالات پرسشنامه‌ها وارد کامپیوتر شده و با بهره گرفتن از بسته ی نرم­افزار کامپیوتری معروف به (SPSS) در محیط ویندوز تحلیل شده است. در تحلیل داده ­ها، ابتدا ویژگی های فردی آزمودنی ها و هم چنین خودپنداره بین دو گروه آزمایش و گواه با بهره گرفتن از روش های آمار توصیفی مانند جداول یک و دو بعدی توزیع فراوانی مطلق ، درصد فراوانی ، میانگین و انحراف استاندارد بررسی و توصیف شده اند سپس فرضیات تحقیق با بهره گرفتن از روش های آمار استنباطی مانند آزمون تی و ضرایب همبستگی (پیرسون و اسپیرمن ) بررسی شده اند.

فصل چهارم

یافته های تحقیق وتجزیه وتحلیل آن ها

در این فصل داده های جمع‌ آوری شده در دو بخش مورد تحلیل قرار می‌گیرند، در بخش نخست با بهره گرفتن از تکنیک‌های آمار توصیفی ویژگی‌های جمعیت مورد مطالعه بررسی خواهد شد.در بخش دوم با بهره گرفتن از تکنیک‌های آمار استنباطی هر یک از فرضیات پژوهش مورد بررسی قرار می‌گیرد.

۴-١- بررسی ویژگی‌های جمعیت مورد مطالعه بر اساس آمار توصیفی

قبل از تحلیل داده ها، جهت شناخت بیشتر جامعه مورد مطالعه به توصیف هر یک از متغیرها با بهره گرفتن از تکنیک‌های آمار توصیفی مانند جداول یک و دو بعدی توزیع

فراوانی مطلق ، درصد فراوانی ، میانگین و انحراف استاندارد به ترتیب زیر می‌پردازیم:

۴-١-١- توزیع فراوانی آزمودنی ها برحسب سن آن ها

جدول ۴-١ بیانگر توزیع فراوانی آزمودنی ها بر حسب سن آن ها می‌باشد. بر اساس داده های جدول زیر می توان گفت که سن ٨/١٨درصد از کل پاسخگویان ١٣سال ، ٣/۶درصد ١۴سال ٨/١٨درصد ١۵سال ، ٣/۶درصد ١۶سال و ۵٠درصد ١٧سال می‌باشد. میانگین و انحراف استاندارد سن آزمودنی ها به ترتیب ۶/١۵و ۶/١سال می‌باشد.

جدول ۴-١: توزیع فراوانی آزمودنی ها بر حسب سن آن ها

سن
فراوانی (تعداد)
درصد
١٣سال
٣
٪٨/١۸
١۴سال
١
٪٣/۶
١۵سال
٣
٪٨/١٨
١۶سال
١
٪٣/۶
١٧سال
٨
٪۵٠
جمع
١۶
٪١٠٠
میانگین
۶/١۵سال
انحراف استاندارد
۶/١سال

۴-١-٢- توزیع فراوانی آزمودنی ها برحسب میزان تحصیلات آن ها

جدول ۴-٢توزیع فراوانی پاسخ‌گویان را بر حسب میزان تحصیلات آن ها نشان می

همکاری یا مشارکت جنایی صور گوناگونی دارد. گاه در وضعی خاص شماری از افراد بر اثر شور و هیجان ناگهانی بدون آنکه توافقی میان آن ها باشد دست به ارتکاب جرایمی می‌زنند که در حالت ازدحام، اتفاق می‌افتد که امیال خفته و سرکش آن ها، به ناگاه بیدار گردد و عرصه را برای سرکشی و جولان مناسب بیند جرایمی نظیر نهب و غارت، تخریب و آتش سوزی به هنگام انقلابها و شورش‌های مردمی عموماً نتیجه تأثیر و تاثّر رفتارها و در پی آن تقویت روحیه انسان‌هایی است که ممکن است تا آن هنگام هیچ گاه مرتکب جرم نشده باشند، نمونه این قبیل جرایم در اصطلاح جرم توده ها^[۳۸۵] نامیده می‌شود. مادّه ۶۸۳ ق .م .ا ‌به این شرح است: «هر نوع نهب و غارت و اتلاف اموال و اجناس و امتعه یا محصولات که از طرف جماعتی بیش از سه نفر به نحو قهر و غلبه واقع شود چنانچه محارب شناخته نشوند به حبس از دو تا ۵ سال محکوم خواهند شد»

بر طبق این مادّه هر یک از مرتکبان برای جرایم متعدّد تحت تعقیب کیفری قرار خواهند گرفت و حالت جمعی آن ها در ارتکاب جرم، مسئولیت شدید‌تری برای یکایک ایجاد خواهد کرد.^[۳۸۶]

‌در مورد مشارکت در این ماده نکاتی به نظر می‌رسد :

اول: باید مرتکبین به خشونت و عنف متوسل شوند.

دوم:برای تحقق این جرم باید حداقل چهار نفر در ارتکاب آن مباشرت داشته باشد.^[۳۸۷]

سوم: بنا بر نظر یکی از مؤلفین باید بین مرتکبین تبانی جهت نهب و غارت وجود داشته باشد و این تبانی نه تنها نباید در حد معاونت در جرم متوقّف شود بلکه هر یک از چهار نفر می‌بایست شخصاً در عمل مادی تخریب و سرقت دخالت کرده باشند به نحوی که جرم مستند به عمل آن ها شناخته شود.^[۳۸۸]

‌در مورد موارد دیگر مجازات شرکت در جرم تخریب باید به مادّه ۴۲ قانون ق.م .ا . توجّه کرد که اشعار می‌دارد مجازات شریک در جرم « مجازات فاعل مستقل آن جرم خواهد بود» از مادّه مذکور چنین مستفاد می‌گردد که:

نخست، هر یک از شرکا به همان کیفری که شریک دیگر محکوم شده است محکوم خواهد شد. این کیفر برای هر یک از جرایم تعزیری و یا جرایم مستلزم مجازات ‌های بازدارنده همانی است که قانوناً برای جرایم مذکور مقرّر شده است.

دوّم، قطع نظر از میزان همکاری هر یک از شرکا و تأثیر عمل آن ها در وقوع جرم، شریک در جرم فاعل مستقل محسوب می‌‌‌شود و مانند آن است که جرم را به تنهایی مرتکب شده است.

سوّم، اصل کلّی، تساوی مجازات شرکت و مباشرت در جرم واحد است به عبارت دیگر تعدّد مرتکبان جرم واحد در تعیین میزان کیفر آن‌ ها بی‌تأثیر است. در حالی که عموماً عقیده بر این است که اجتماع چندین تن در ارتکاب جرم واحد سبب تسهیل وقوع آن می شود و این امر مقتضی تشدید مجازات است.

چهارم، بر طبق تبصره مادّه ۴۲ ق . م . ا که مقرّر می‌دارد ( اگر تأثیر مداخله و مباشرت شریکی در حصول جرم ضعیف باشد دادگاه مجازات او را به تناسب تأثیر عمل او تخفیف می‌دهد)، هرگاه فعل یکی از شرکای به تنهایی برای وقوع جرم کافی نباشد از تخفیف قانونی مجازات مستفیذ خواهد شد. تعیین میزان تأثیر عمل شریک جنبه موضوعی دارد و با دادگاه است.^[۳۸۹]

حال بعد از پایان مقوله شرکت در جرم به معاونت در جرم می‌پردازیم تا قبل از تصویب کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی در خرداد ۱۳۷۵ مجازات معاون جرم بر طبق مادّه ۴۳ ق. م. ا در اختیار قاضی محکمه بود که با توجّه به شرایط و امکانات خاطی و دفعات و مراتب جرم و تأدیب از وعظ و تهدید و درجات تعزیر میزان آن را تعیین می‌کرد. در مواردی هم که قانون‌گذار خود نوع و مقدار مجازات را در این قانون و قوانین خاص دیگر تعیین و تصریح کرده بود، دادگاه ها در حدود مقرّرات به صدور حکم مجازات مبادرت می‌کردند با وضع مادّه ۷۲۶ قانون مجازات اسلامی میزان مجازات معاون در جرایم تعزیری، حداقل مجازات مقرّر در قانون برای همان جرم تصویب گردید که دادگاه ها هم اکنون در تعیین مجازات معاون در جرایم مستلزم تعزیر که مجازات معاون صراحتاً تعیین نشده است تابع حکم قانون اخیر هستند.^[۳۹۰]

قانون گذار درماده ۷۲۶ ق.م.ا اشعار می‌دارد (هرکس ‌در جرائم تعزیری معاونت نماید حسب مورد به حداقل مجازات مقرر درقانون برای همان جرم محکوم می‌شود)پس با توجّه به مطالب مذکور و از آنجایی که جرم تخریب از جمله جرایم تعزیری می‌باشد باید مجازات معاون در جرم تخریب را در مادّه ۷۲۶ قانون مجازات اسلامی، یافت که بیان داشته میزان مجازات در جرایم تعزیری، حداقل مجازات مقرّر در قانون برای همان جرم است.

به طور مثال اگر شخصی مرتکب جرم تخریب موضوع ماده ۶۷۵ ق.م.ا شود این شخص به دو تا پنج سال حبس محکوم خواهد شد و معاون در این عمل بر اساس ماده ۷۲۶ ق.م.ا به دو سال حبس محکوم خواهد شد.

در پایان بحث راجع به مجازات معاون در جرم تخریب لازم است به بحث راجع به معاونت در تبصره (۱) ماده ۶۷۵ و تبصره (۱) ماده ۶۸۷ و همین طور ماده ۶۸۳پرداخته شود. سوال این است که مجازات شخصی که معاونت به ارتکاب جرم حدی در مواد مذکور می کند چیست؟

به نظر می‌رسد جواب این سوال در ماده ۱۸۷ ق.م.ا باشد که بیان داشته «کسانی که با آگاهی و اختیار امکانات مالی مؤثر و یا وسایل و اسباب کار و سلاح در اختیار آن ها بگذارند محارب و مفسد فی الارض می‌باشند» پس با توجّه ‌به این ماده معاونت در تبصره‌های (۱) مواد ۶۷۵ و۶۸۷ ق.م.ا و ماده ۶۸۳ موجب محاربه خواهد بود و به مجازات یکی از موارد ماده ۱۹۰ق.م.ا این شخص خواهد رسید.

فصل دوّم – واکنش های کیفری مخفّفه و ارفاقی

در این فصل به بررسی واکنش‌های کیفری مخففه و ارفاقی و نیز مفهوم آن ها و شرایط وقوع آن ها و نیز تقسیم بندی‌هایی که برای این موارد وجود دارد خواهیم پرداخت.

مبحث اوّل: واکنش های کیفری مخفّفه

سبب‌های تخفیف مجازات موجباتی است که هر‌گاه با اوضاع و احوال وقوع جرم قرین گردد مجازات بزهکار تخفیف می‌یابد.تخفیف مجازات از این حیث که در قانون وعده داده شده است (هرچند میزان آن گاه معیّن نیست) و قاضی تکلیف به آن دارد عذرهای مخفّف (قانونی) نام دارد. لیکن اعطای تخفیف از این حیث که در اختیار قاضی است (هر چند جهات آن در قانون تصریح شده است) کیفیات مخفّف (قضایی) گفته می شود.

گفتار اوّل: کیفیات مخفّفه قانونی

از ویژگی‌های عذرهای تخفیف دهنده فقدان جنبه کلی و انحصار آن به جرایمی است که در قانون پیش‌بینی شده است. تخفیف مجازات از میزان تقصیر و مسئولیت بزهکار هیچ گاه نمی‌کاهد، بلکه این تخفیف پاداش مساعدت بزهکار در کشف جرم و یا جبران کوشش بزهکار در ترمیم آثار زیان بار و صدمات احتمالی ناشی از جرم است. گاه قانون گذار به لحاظ عواطف و احساسات مهر آمیز بزهکار در ارتکاب جرم او را معذور و مستحق تخفیف می‌شناسد. همه جهات مذکور و موجباتی که احصا آن ها چندان هم آسان نیست در تقلیل میزان مجازات مؤثرند و هر یک مصلحتی را تأمین می‌کنند.^[۳۹۱]در این معاذیر آنچه مورد توجّه قرار می‌گیرد این است که قاضی می‌بایست در برخورد با آن ها و به مجرد حصول یقین در اعمال آن ها اقدام کند به عبارت دیگر صدور حکم با توجّه ‌به این کیفیات اجباری است.^[۳۹۲]

(مقدمه، بیان مسئله، سؤالات تحقیق،

فرضیه‌ها، روش و ضرورت تحقیق)

مقـدمه ۱

۱٫ بیان مسئله تحقیق ۵

الف) سوال اصلی ۶

ب) سؤالات فرعی: ۶

۳٫ فرضیه های تحقیق ۷

الف) فرضیه اوّل ۷

ب) فرضیه دوّم ۸

۴٫پیشینه‌ای تحقیق ۸

۵٫ روش تحقیق ۹

۶٫ ضرورت تحقیق ۹

بخش اول

مفاهیم، کلیات و ریشه‌های فکری

۱-۲٫ فصل اوّل: مفاهیم، کلیات و اصول اساسی ۱۲

۱-۱-۱٫ گفتاراول: مفاهیم ۱۳

۱-۲-۱-۲٫ جبرگرایی بزهکارانه ۱۳

۱-۱-۱-۲٫ پرونده شخصیت ۱۳

۱-۱-۱-۳٫ حالت‌خطرناکی ۱۴

۱-۱-۱-۴٫ سزاگرایی ۱۴

۱-۱-۱-۵٫ مسئولیت اخلاقی ۱۵

۱-۱-۱-۶٫ مسئولیت اجتماعی ۱۵

۱-۱-۱-۷٫ اقدامات‌تامینی ۱۶

۱-۱-۱-۸٫ دفاع اجتماعی ۱۶

۱-۱-۱-۹٫ اصلاح و درمان ۱۷

۱-۱-۱-۱۰٫ بازپروری اجتماعی ۱۸

۱-۱-۱-۱۱٫ بازدارندگی ۱۸

۱-۱-۱-۱۲٫ پیشگیری ۱۹

۱-۱-۲٫ گفتار دوم: کلیات ۲۰

۱-۱-۲-۱٫ پیشینه ای تاریخی اصل فردی‌کردن ۲۰

الف) دوره انتقام خصوصی ۲۰

ب) دوره ای دادگستری عمومی ۲۱

ج) دوره قصاص و اصل شخصی شدن جرایم و مجازات‌ها ۲۴

د) دوره پیشرفت علوم و اصل فردی‌کردن مجازات‌ها ۲۷

۱-۱-۲-۲٫ انواع فردی‌کردن ۳۱

الف) فردی‌کردن معطوف به واکنش های تبعیض آمیز ۳۱

ب) فردی‌کردن معطوف به مجازات عادلانه ۳۲

ج) فردی‌کردن معطوف به اصلاح، درمان و بازپروری اجتماعی ۳۳

۱-۱-۳٫ گفتارسوم: اصل فردی‌کردن و اصول دیگرحقوق‌جزا ۳۵

۱-۱-۳-۱٫ رابطه اصل فردی‌کردن با اصول عام حقوق‌جزا ۳۵

الف) اصل قانونی بودن و نسبت آن با اصل فردی‌کردن مجازات‌ها ۳۶

ب) اصل شخصی شدن و نسبت آن با اصل فردی‌کردن ۴۰

ج) اصل عدم تبعیض و رابطه آن با اصل فردی‌کردن ۴۲

۱-۱-۳-۲٫ اصول ناظر بر محاکمه مجرمان و اصل فردی‌کردن ۴۵

الف) اصل مستند و مستدل بودن و اصل فردی‌کردن ۴۶

ب) اصل صلاحیت انحصاری مراجع قضایی و اصل فردی‌کردن ۵۱

ج) اصل قضامندی مجازات‌ها و نسبت آن با اصل فردی‌کردن ۵۶

خلاصه و نتیجه گیری فصل اول ۵۹

۱-۳٫ فصل دوّم: ریشه‌های فکری اصل فردی‌کردن ۶۲

۱-۲-۱٫ گفتار اوّل: مکتب‌تحققی (اثباتی) ۶۳

۱-۲-۱-۱٫ معرفی بنیانگذاران مکتب‌تحققی ۶۳

الف) سزارلمبروزو ۶۴

ب) آنریکوفری ۶۵

ج) گاروفالو ۶۷

۱-۲-۱-۲٫ اصول بنیادین ۶۹

الف) جبری بودن بزهکاری ۶۹

ب) عدم مسئولیت اخلاقی مجرم ۷۱

۱-۲-۱-۳٫ ملاک واکنش علیه پدیده‌ای مجرمانه ۷۳

۱-۲-۱-۴٫ دست آوردها ۸۰

الف) دسته بندی(فردی‌کردن)مجرمان و مجازات آن‌ ها ۸۰

ب) جانشین‌های کیفری(اقدامات‌تامینی) ۸۲

ج) اقدامات پیشگیرانه ۸۵

۱-۲-۱-۵٫ انتقادات علیه مکتب‌تحققی ۸۷

الف) فرض مجرم مادرزاد ۸۸

ب) فقدان اراده ای آزاد مجرم در ارتکاب جرم ۹۰

ج) مجازات‌های نامعین ۹۱

د) امنیت محوری و نقض آزادی های فردی و کرامت انسانی ۹۴

۱-۲-۲٫ گفتار دوم: مکتب دفاع اجتماعی (جنبش دفاع اجتماعی) ۹۶

۱-۲-۲-۱٫ نگاه کلّی ‌در مورد جنبش دفاع اجتماعی ۹۶

۱-۲-۲-۲٫ اصول عام مکتب دفاع اجتماعی ۱۰۰

۱-۲-۲-۳٫ شاخه های فکری ۱۰۱

الف) نظریه آدولف پرینس ۱۰۱

ب) نظریه های فیلیپو گراماتیکا و مارک آنسل ۱۰۴

۱-۲-۲-۴٫ دست آوردها ۱۰۵

خلاصه و نتیجه گیری فصل دوم ۱۰۸

بخـش دوّم

اصل فردی‌کردن در فرایند دادرسی و اجراء

۲-۱٫ فصل اوّل: شخصیت بزهکارانه،حالت‌خطرناکی و پرونده شخصیت ۱۱۲

۲-۱-۱٫ گفتاراول: شخصیت بزهکارانه ۱۱۳

۲-۱-۱-۱٫ عوامل تاثیرگذار بر شخصیت بزهکار ۱۱۳

الف) عوامل زیستی ۱۱۳

ب) عوامل روانی ۱۱۶

ج) عوامل اجتماعی و محیطی ۱۱۹

۲-۱-۱-۲٫ حالت‌خطرناکی و شخصیت (نظریه کین برگ) ۱۲۲

الف) هسته ای سرشتی ۱۲۲

ب) متغیرهای آسیب شناختی ۱۲۳

ج) وظیفه ای اخلاقی ۱۲۴

۲-۱-۱-۳٫ شیوه های ابتدایی واکنش روانی(نظریه دوگرف) ۱۲۷

الف) تحمل احساس بی عدالتی ۱۲۷

ب) تحریف در نحوه ای وابستگی به محیط ۱۲۸

ح‌) انگیزش جرایم(نظریه میرای لوپز) ۱۲۹

۲-۱-۲٫ گفتار دوم: حالت‌خطرناکی و پرونده شخصیت ۱۳۱

۲-۱-۲-۱٫ حالت‌خطرناکی و مراتب آن ۱۳۱

الف) حالت‌خطرناکی فوق العاده (وخیم ترین نوع حالت‌خطرناکی) ۱۳۱

ب) حالت متوسط (بالنسبه)خطرناکی ۱۳۲

ج) حالت‌خطرناکی ضعیف ۱۳۳

۲-۱-۲-۲٫ پرونده شخصیت ۱۳۵

الف) مفهوم پرونده شخصیت ۱۳۸

ب) جوانب پرونده شخصیت ۱۴۰

ج) اهداف پرونده شخصیت ۱۴۲

خ‌) پرونده شخصیت در نظام دادرسی اطفال بزهکار ۱۴۳

خلاصه و نتیجه گیری فصل اول ۱۴۸

۲-۲٫ فصل دوم: اصل فردی‌کردن در فرایند اجرایی شدن ۱۵۱

۲-۲-۱٫ گفتاراول: مجازات و اقدامات‌تامینی ۱۵۲

۲-۲-۱-۱٫ مبانی مسئولیت جزایی کلاسیک‌ها ۱۵۳

الف) آزادی اراده مجرم در ارتکاب جرم ۱۵۳

ب) مسئولیت اخلاقی مجرم ۱۵۵

۲-۲-۱-۲٫ مجازات؛ اقدامات‌تامینی و حقوق‌جزای افغانستان ۱۵۷

الف) نقد چند مورد از قانون‌جزای افغانستان ۱۵۹

ب) مجازات‌ها در رویارویی با اقدامات‌تامینی ۱۶۳

ج) زمینه‌های اقدامات‌تامینی در حقوق‌جزای افغانستان ۱۶۶

۲-۲-۲٫ گفتار دوم: فردی‌کردن، اقدامات‌تامینی و حقوق‌جزای افغانستان ۱۷۰

۲-۲-۲-۱٫ اقدامات‌تامینی بدنی ۱۷۱

الف) اقدامات درمانی پزشکی ۱۷۱

ب) اقدامات روان درمانی ۱۷۳

۲-۲-۲-۲٫ اقدامات‌تامینی محدود کننده‌ای آزادی ۱۷۵

الف) ممنوعیت از اشتغال به کسب، شغل و یا حرفه ای معین ۱۷۵

ب) اخراج بیگانه‌ها از کشور ۱۷۷

ج) ممنوعیت اقامت در محل معین ۱۷۷

۲-۲-۲-۳٫ اقدامات سلب کننده‌ای آزادی ۱۷۸

الف) اقدامات حمایتی ۱۷۸

۱٫ نگهداری اطفال به خانه ۱۷۹

۲٫ نگهداری بیکاران و ولگردان درکارگاه های صنعتی ۱۸۲

ب) اقدامات تربیتی و کانون اصلاح و تربیت برای کودکان ۱۸۵

۱٫ محیط آزاد(باز) ۱۸۶

الف) حبس در منزل ۱۸۷

ب) اشتغال به کارهای عام المنفعه ۱۸۸

۲٫ محیط نیمه باز ۱۹۱

۳٫ محیط بسته ۱۹۲

ج) اقدامات بازدارنده(تبعید و تیمارستان) ۱۹۳

۱٫ مجرمین به عادت و تبعید ۱۹۳

۲٫ مجرمان مادرزادی ۱۹۴

۳٫ مجرمان مختل المشاعر(دیوانه) ۱۹۵

۲-۲-۲-۳٫ اقدامات‌تامینی مراقبتی ۱۹۶

الف) آزادی مشروط ۱۹۷

ب) تعلیق مجازات ۱۹۹

خلاصه و نتیجه گیری فصل دوم ۲۰۱

۲-۲-۳٫ نتیجه گیری نهایی ۲۰۶

۲-۲-۳-۱٫ پیشنهادات ۲۱۰

الف) پیشنهادات پیشگیرانه ۲۱۰

ب) پیشنهادات مبارزه با جرایم ۲۱۱

۱٫ درحوزه‌ای‌ عدلی قضایی: ۲۱۱

۱٫ در حوزه قانونگذاری: ۲۱۳

منابع وماخذ ۲۱۶

الف) کتابها ۲۱۶

ب) مقاله ها ۲۱۷

ج)قوانین ۲۲۰

کلیات تحقیق

(مقدمه، بیان مسئله، سؤالات تحقیق،

فرضیه‌ها، روش و ضرورت تحقیق)