جدول ۴-۳۶
جدول ۴-۳۶
فرضیه ۳: استفاده از تامین مالی خارج از تراز نامه باعث تردیدی عمده در فرض تداوم فعالیت از طریق فزونی کل بدهی ها به کل دارایی ها می شود.
با توجه به نتایج بالا برای هر ۵ متغیر، فرضیه ۳ برای داده های این سال مورد پذیرش واقع گردیده است.
۴-۴ نتایج تحلیل داده ها - سال ۸۲
در این سال برای ۱۲ شرکت متغیرهای موردنیاز محاسبه شده اند. با توجه به نتایج حاصل، درستی هر سه فرضیه برای این سال نیز مشابه دو سال قبل مورد قبول واقع گردیده است.
فرضیه ۱: استفاده از تامین مالی خارج از تراز نامه باعث تغییر در نسبت های کلیدی شرکت ها می شود.
سه متغیر جاری، سریع و نقدینگی مورد بررسی قرار گرفته اند.
نسبت جاری:
نتایج نشان می دهند که مقادیر جاری قبل از احتساب به طور متوسط با مقادیر بعد از احتساب دارای اختلاف معناداری می باشند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که
تامین مالی اثر معناداری بر روی مقدار جاری شرکت ها می گذارد جداول (۴-۴۰)و(۴-۴۱)و
(۴-۴۲)و(۴-۴۳) پیوست.
نسبت سریع:
نتایج نسبت سریع مشابه نسبت جاری بدست آمده است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که تامین مالی اثر معناداری بر روی نسبت سریع شرکت ها نیز می گذارد. جـــداول (۴-۴۴)و(۴-۴۵)و
(۴-۴۶)و(۴-۴۷) پیوست
نسبت نقدینگی:
نتایج نشان می دهند که مقادیر نقدینگی قبل از احتساب به طور متوسط با مقادیر بعد از احتساب دارای اختلاف معناداری می باشند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که تامین مالی اثر معناداری بر روی نسبت نقد ینگی شرکت ها می گذارد جداول (۴-۴۸)و(۴-۴۹)و(۴-۵۰)و(۴-۵۱). پیوست
فرضیه ۲: استفاده از تامین مالی خارج از تراز نامه باعث تغییر در ساختار سرمایه از طریق قابلیت پرداخت دیون شرکت ها می شود.
همانطور که گفته شد برای آزمون این فرضیه کافی است دو متغیر کل بدهی و فزونی بدهی ها بر دارایی ها مورد بررسی قرار گیرند. خروجی های حاصل برای این دو متغیر همگی حاکی از این مطلب هستند که تامین مالی بر روی مقادیر کل بدهی و فزونی بدهی ها بر دارایی ها دارای اثر معـناداری می باشد جداول (۴-۵۲)و(۴-۵۳)و(۴-۵۴)و(۴-۵۵)و(۴-۵۶)و(۴-۵۷)و(۴-۵۸)و۴-۵۹). پیوست
نسبت کل بدهی:
فرضیه ۳: استفاده از تامین مالی خارج از تراز نامه باعث تردیدی عمده در فرض تداوم فعالیت از طریق فزونی کل بدهی ها به کل دارایی ها می شود.
همانطور که گفته شد برای بررسی نمودن این فرضیه، آزمون هر ۵ متغیر بررسی شده در دو قسمت قبل لازم می باشد. بنابراین با توجه به نتایج حاصل برای متغیرها نتیجه می گیریم که این فرضیه نیز پذیرفته شده است. یعنی احتساب تامین مالی اثر معناداری بر روی نسبتهای جاری، سریع، نقدینگی، کل بدهی و فزونی بدهی ها بر دارایی های شرکت ها می گذارد.
۵- ۴ نتایج تحلیل داده ها - سال ۸۳
داده ها شامل ۲۲ شرکت است. انجام مراحل تحلیل آماری مانند سال های قبل می باشد.
فرضیه ۱: استفاده از تامین مالی خارج از تراز نامه باعث تغییر در نسبت های کلیدی شرکت ها می شود.
از میان سه آزمون صفر بودن میانگین ها به جز صفر بودن میانگین نقدینگی، هر دو آزمون دیگر قویا رد شده اند. بنابراین با توجه به فرض مقابل (حداقل یکی از میانگین ها صفر شود)، ادعای مطرح شده (فرضیه ۱) قابل قبول می باشد. خروجی های متغیرهای مورد نیاز برای این فرضیه در جداول (۴-۶۰)و(۴-۶۱)و(۴-۶۲)و(۴-۶۳) پیوست و همچنین نمودار های (۴-۳۰)و(۴-۳۱) پیوست آورده شده اند .
نسبت جاری:
همانطور که مشاهده می شود فرض نرمالیته رد شده است. آزمون ویلکاکسون قویا فرض صفر بودن اختلاف میانگین ها را رد کرده است. همچنین همبستگی شدیدی نیز میان نسبت جاری قبل از احتساب و بعد از احتساب تامین مالی تخمین زده شده است. (۰٫۹۲۶) بنابراین می توان نتیجه گرفت که تامین مالی اثر معناداری بر روی نسبت جاری شرکت ها دارد.
نسبت سریع:
با توجه به خروجی ها در جداول (۴-۶۴)و(۴-۶۵)و(۴-۶۶)و(۴-۶۷) پیوست مشاهده می شود که تامین مالی نیز بر روی نسبت سریع شرکت ها اثر معناداری گذاشته است.
وجود یک رابطه خطی قوی میان نقدینگی قبل و بعد از احتساب تامین مالی مشاهده شده است. (۰٫۹۱) به عبارت دیگر اثر تامین مالی در نسبت نقدینگی شرکت ها اثر می گذارد. اما در عین حال مقادیر نقد ینگی قبل از احتساب به طور متوسط با مقادیر بعد از احتساب اختلاف معناداری را نشان نداده اند جداول (۴-۶۸)و۴-۶۹)و(۴-۷۰)و(۴-۷۱) پیوست.
فرضیه ۲: استفاده از تامین مالی خارج از تراز نامه باعث تغییر در ساختار سرمایه از طریق قابلیت پرداخت دیون شرکت ها می شود.
با توجه به نتایج آزمون ها این فرضیه نیز پذیرفته شده است.
نسبت کل بدهی:
اثر تامین مالی بر روی نسبت کل بدهی شرکت ها با توجه به آزمون همبستگی و ویلکاکسون مشهود است. شدت رابطه خطی ۰٫۹۶۵ برآورد شده است جداول (۴-۷۲)و(۴-۷۳)و(۴-۷۴)و(۴-۷۵) پیوست
نسبت فزونی بدهی ها بر دارایی ها:
نتایج نشان می دهند که احتساب تامین مالی بر نسبت فزونی بدهی ها بر دارایی های شرکت ها نیز تاثیر گذار است جداول (۴-۷۶)و(۴-۷۷)و۴-۷۸)و(۴-۷۹). پیوست
فرضیه ۳: استفاده از تامین مالی خارج از تراز نامه باعث تردیدی عمده در فرض تداوم فعالیت از طریق فزونی کل بدهی ها به کل دارایی ها می شود.
نتایج حاصل از دو فرضیه قبل به پذیرفتن این ادعا کمک می کند. در واقع با توجه به رد شدن فرض صفر بودن اختلاف میانگین های ۵ متغیر، این فرضیه نیز پذیرفته شده است. به عبارت دیگر احتساب تامین مالی اثر معناداری بر روی نسبتهای جاری، سریع، نقدینگی، کل بدهی و فزونی بدهی ها بر دارایی های شرکت ها می گذارد.
۶-۴ نتا یج تحلیل داده ها - سال ۸۴
این سال شامل مشاهدات مربوط به ۱۵ شرکت می باشد. با توجه به نتایج حاصل، هر سه فرضیه برای این سال نیز پذیرفته شده اند.
فرضیه ۱: استفاده از تامین مالی خارج از تراز نامه باعث تغییر در نسبت های کلیدی شرکت ها می شود.
همـــانطور که گفته شد سه متغیر جاری، سریع و نقدینگی برای بررسی کردن این ادعا لازم می باشند.
نسبت جاری:
فرض نرمالیته با اطمینان ۹۵% پذیرفته شده است. بنابراین آزمون t جدول (۴-۸۳) پیوست را جهت بررسی نمودن صفر بودن میانگین اختلاف ها بکار برده شده است. لازم به ذکر است که اگر سطح معناداری α را بزرگتر یا مساوی ۰٫۲ در نظر گرفته شود می توان نرمال بودن متغیر را با اطمینان حداکثر ۸۰% رد نمود. در واقع اگر سطح اطمینان کمتر فرض شود، آزمون ویلکاکسون مد نظر قرار خواهد گرفت.جدول (۴-۸۴) پیوست در نتیجه خروجی هر دو آزمون یعنی هم t و هم ویلکاکسون را آورده ایم. همانطور که مشاهده می شود نتایج هر دو آزمون یکسان می باشد. یعنی هر دو آزمون نشان می دهند که مقادیر جاری قبل از احتساب تامین مالی به همبستگی از آزمون پارامتری پیرسون استفاده شده است جدول (۴-۸۲) پیوست مقدار همبستگی پیرسون نیز ۰٫۹۹۸ برآورد شده است که این مقدار خود حاکی از وجود یک ارتباط خطی قوی میان مقادیر جاری می باشد.
نسبت سریع:
با توجه به خروجی ها مشاهده می شود که تامین مالی نیز بر روی نسبت سریع شرکت ها اثر معناداری گذاشته است جداول (۴-۸۵)و(۴-۸۶)و(۴-۸۷)و(۴-۸۸). پیوست
نسبت نقدینگی:
وجود یک رابطه خطی قوی میان نقدینگی قبل و بعد از احتساب تامین مالی مشاهده شده است. (۰٫۹۵۴) جدول (۴-۹۰) پیوست به عبارت دیگر اثر تامین مالی در نسبت نقد ینگی شرکت ها اثر می گذارد. اما در عین حال مقادیر نقدینگی قبل از احتساب به طور متوسط با مقادیر بعد از احتساب اختلاف معناداری را نشان نداده اند (آزمون ویلکاکسون در سطح معناداری ۹۵% رد شده است) جدول (۴-۹۲) پیوست.
فرضیه ۲: استفاده از تامین مالی خارج از تراز نامه باعث تغییر در ساختار سرمایه از طریق قابلیت پرداخت دیون شرکت ها می شود.
پیام تبریک و معرفی محصولات و خدمات
۱۰۳
۴/۴۶
۴۷
۴/۴۲
۴۰
۵/۴۵
جمع کل
۲۲۲
۱۰۰
۱۱۱
۱۰۰
۸۸
۱۰۰
۵٫۲٫۴٫ پیشنهادات اجرایی برای بانک
با توجه به افزایش رقابت بین بانکها و موسسات مالی در جذب و حفظ مشتریان بانکها میتوانند با توجه به اهمیت مناسبتها برای گروه های مختلف، جهت بهره برداری از پتانسیل موجود در مناسبتها اقدامات مناسبی را ارائه نمایند. نتایج استخرج شده از این پژوهش می تواند تا حد زیادی راهکاری برای بانکهای دولتی و خصوصی کشور و حتی موسسات مالی و اعتباری یا قرضالحسنه بویژه بانک کشاورزی به منظور جذب و حفظ مشتریان در ایام مناسبتها باشد. بنابراین پیشنهاد می شود که بانک کشاورزی برای جلب نظر مساعد مشتریان موجود و جذب مشتریان جدید اقدامات زیر را مد نظر قرار دهند:
- پیشنهادهای اختصاصی
- در مناسبتهای شخصی که برای زنان دارای بیشترین اهمیت است و در خوشه سه قرار دارند و با توجه به اینکه بیشترین هدیه رد و بدل شده در این مناسبتها گل، کادو و زیورالات برای آنها بوده پیشنهاد می شود که بانک برای این گروه از افراد گل و کادو با آرم بانک برای آنها ارسال نماید و برای مشتریان ویژه زیورالات در نظر بگیرد. در ایام این مناسبتها بانک کشاورزی می تواند از میان طرحهای چهارگانه به معرفی طرح ایران بانو بپردازد. برای این گروه از افراد که در میان مناسبتهای شخصی تفاوتی قائل نشدهاند بانک می تواند طرحها و محصولات و خدمات مرتبط و طرح بانک کودک و نوجوان را برای کودکان و نوجوانان ارائه نماید.
- در مناسبتهای ملی- باستانی (بویژه عید نوروز) که برای مردان میانسال به بالا دارای بیشترین اهمیت است و اکثراً در خوشه اول قرار دارند و اکثراً تمایل دارند از کادو بعنوان هدیه استفاده نمایند، پیشنهاد می شود که بانک با در نظر گرفتن اهمیت مشتریان برای آنها از کادوهای مختلف همراه با سررسید در سایز کوچک و متوسط که در آن محصولات و خدمات بانک معرفی شده باشد، استفاده نماید.
- در مناسبتهای خاص برای دانشجویان که بعد از مناسبتهای ملی- باستانی برای آنها دارای بیشترین اهمیت است و اکثراً در خوشه دو قرار دارند و هدیه مورد استفاده شده آنها پول نقد است، پیشنهاد می شود که بانک به مناسبت روز دانشجو و مناسبتهای مورد علاقه آنان به قید قرعه کارت هدیه بین آنها قرعهکشی نماید و یا برای مناسبت روز دانشجو یا روز دانش آموز به دانشجویان و دانش آموزان برتر به قید قرعه هدایائی را اهداء نماید. در ایام این مناسبتها بانک کشاورزی می تواند برای دختران دانشجو به معرفی طرح دختران آفتاب یا برای سایر دختران بالای هیجده طرح ایران دخت را معرفی نماید.
- با توجه به اینکه برای اکثر افراد مناسبتهای ملی- باستانی دارای اهمیت است بانک می تواند در عید نوروز که با اهمیتترین مناسبت ملی- باستانی است به برگزاری مراسم همگانی متناسب با این مناسبت اقدام نماید و در حین آن محصولات و خدمات بانکی را معرفی نماید. در این مناسبت بانک می تواند محصولات و خدماتی را برای این گروه از افراد طراحی و به آنان پیشنهاد نماید.
- برای مردان میانسال به بالا که بعد از مناسبتهای ملی- باستانی، مناسبتهای مذهبی برای آنها دارای بیشترین اهمیت است بانک می تواند در مناسبتهای تولد پیامبر اکرم (ص)، عید فطر و عید قربان که برای این گروه در اولویت هستند طرحها و محصولات و خدمات مرتبط با این افراد را در این ایام ارائه نماید.
- اکثر افراد تمایل دارند که در ایام مناسبتها بانک کشاورزی از طریق پیام کوتاه و پست الکترونیک با آنها ارتباط برقرار نماید. بنابراین با توجه به اینکه تلفن بعد از پیام کوتاه و پست الکترونیک در اولویت کانالهای ارتباطی قرار گرفته پیشنهاد می شود که در مناسبتهای شخصی از این کانال بیشتر از کانالهای دیگر استفاده شود و با توجه به اهمیت تلویزیون برای افراد مسن (استخراج شده از مصاحبه) از این کانال بیشتر از سایر کانالها برای ارتباط با این افراد استفاه نماید.
- با توجه به نتایج بدست آمده پیشنهاد می شود بانک در ایام مناسبتهای مذهبی برای همه افراد فقط پیام تبریک ارسال نماید. در مناسبتهای ملی- باستانی برای مردان و افراد جوان پیام تبریک و معرفی محصولات و خدمات را با هم ارسال نماید و برای زنان خانهدارِ میانسال فقط پیام تبریک ارسال نماید. در مناسبتهای خاص نیز همانند مناسبتهای ملی- باستانی برای مردان و افراد جوان پیام تبریک و معرفی محصولات خدمات را با هم ارسال نماید و برای زنان خانهدار و میانسال فقط پیام تبریک ارسال نماید. در مناسبتهای شخصی برای همه افراد پیام تبریک و معرفی محصولات و خدمات ارسال شود.
- طراحی سیستمی برای امتیاز دادن به افرادی که از بانک خدمات دریافت می کنند و به منظور انگیزش افراد، به افرادی که بیشترین امتیاز را کسب می کنند در مناسبتهای مورد علاقه آنان جوایز، یا خدماتی مانند وام و … اهداء شود.
- در مناسبتهای شخصی بویژه برای تولد فرزند، پس از برقراری تماس مستقیم با والدین این افراد برای آنها حساب افتتاح شود و طرح کودک و نوجوان که دارای خدماتی مانند باشگاه بازی و … است به آنان پیشنهاد شود.
- اکثر افراد برقراری ارتباط از طرف بانک با آنها حتی با ارسال یک پیام کوتاه در ایام مناسبتهای مورد علاقه آنان، این احساس را در آن بوجود میآورد که بانک کشاورزی بعنوان نهادی که همراه با سایر بانکها و موسسات خدمات مالی ارائه میدهد برای آنها ارزش و احترام قائل می شود (استخراج شده از مصاحبه).
- طراحی برنامههایی برای جذب افراد جوان در مناسبتهای مورد علاقه آنان (ارائه تسهیلات و وام های بلند مدت با بهره پایین برای جوانان به مناسبت روز جوان یا روز دانشجو یا در هنگام فارغ التحصیل شدن و …)
- پیشنهادهای کلی
- ارائه هدیههایی از قبیل تقویم و کیف با آرم بانک
- توزیع هدیههایی کوچک با آرم بانک در مناسبتهای عمومی
- برگزاری مراسم برای مناسبتهای عمومی مانند برگزاری مراسم برای جمعآوری کمک به کودکان بی سرپرست در روز جهانی کودک
- برگزاری قرعه کشی به اسم مناسبتها
۵٫۲٫۵٫ محدودیتهای تحقیق
شناسایی موانع و محدودیتهای پژوهش در واقع کمکی به پژوهشهای آتی است که در این زمینه انجام می شود تا بدین وسیله تحقیقاتی که در این زمینه انجام میگیرد نتایج بهتری را به دنبال داشته باشد. موانع و محدودیتهای این پژوهش عبارتنداز:
- عدم بررسی مناسبتها به تفکیک فرهنگها و خرده فرهنگهای مختلف
- عدم بررسی مناسبتهای مشتریان با توجه به نوع خدمات ارائه شده به آنها
- عدم بررسی مناسبتها و کانالهای ارتباطی در حوزه مشتریان حقوقی بانک کشاورزی
۵٫۲٫۶٫ پیشنهادهایی برای پژوهشهای آتی
- بررسی انواع مناسبتها به تفکیک فرهنگها و خردهفرهنگهای مختلف و مقایسه آنها با یکدیگر
۴-۴-۱- تحلیل واریانس……………………………………………………………………………………………………………۶۸
۴-۴-۱-۱- تحلیل واریانس مدل چند جمله ای مرتبه دوم……………………………………………………..۶۸
۴-۴-۱-۲- تحلیل واریانس مدل خطی…………………………………………………………………………………….۷۲
۴-۴-۲- تعیین بهترین رابطه…………………………………………………………………………………………………..۷۴
۴-۵- ترکیبات مختلف پارامتر ها در اهداف تعیین شده مجموعه آزمایش ها……………………….۷۹
۴-۶- تطبیق نتایج بدست آمده از آزمایش های پیوسته با مدل های تجربی………………………..۸۱
۵- نتیجه گیری و پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………….۸۵
۵-۱- نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………۸۵
۵-۲- پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………………۸۶
فهرست منابع……………………………………………………………………………………………………………………………..۸۸
فهرست جدولها
عنوان و شماره صفحه
جدول ۲-۱- خلاصه نتایج تحقیقات صورت گرفته بر روی حذف فلزات سنگین مختلف به کمک پوسته برنج (سعادت، ۱۳۹۱) ۱۰
جدول ۲-۲- ترکیب های مختلف کد شده پارامتر ها در طرح متشکل از ۳ پارامتر ۲۶
جدول ۲-۳- مقایسه بین جذب فیزیکی و شیمیایی ۲۸
جدول ۳-۱- پارامترهای مستقل طرح و سطوح مقادیر و کد های مربوطه ۴۰
جدول ۳-۲- پارامترهای مورد نظر در این مطالعات و ترکیبات مختلف آزمایشها ۴۱
جدول ۴-۱- مقدار غلظت تعادلی نیکل، بازدهی جذب و مقدار نیکل جذب شده در واحد جرم جاذب در آزمایش های غیرپیوسته ۴۷
جدول ۴-۲- نتایج آزمایش های انجام شده بر مبنای روش سطح پاسخ ۵۰
جدول ۴-۳- میزان غلظت خروجی نیکل را در زمان های مختلف از ستون با حداکثر بازدهی جذب نیکل ۵۲
جدول ۴-۴- نتایج آنالیز برنامه Design Expert جهت انتخاب مدل ریاضی ۶۰
جدول ۴-۵- تحلیل واریانس مدل چند جمله ای درجه دوم (نتایج آنالیز برنامه Design Expert) 69
عنوان و شماره صفحه
جدول ۴-۶- ضرایب ثابت، اثرات خطی، مربعی و متقابل پارامتر های مدل مرتبه دوم ۷۰
جدول ۴-۷- تحلیل واریانس مدل خطی (نتایج آنالیز برنامه Design Expert) 72
جدول ۴-۸- ضرایب ثابت و اثرات خطی پارامتر های مدل خطی ۷۴
جدول ۴-۹- نتایج مقایسه درصد حذف نیکل حاصل از کاربرد روابط مرتبه دوم و خطی ۷۵
جدول ۴-۱۰- ترکیبات مختلف پارامتر ها را در مدل مرتبه دوم برای بدست آوردن حداکثر راندمان ۸۰
جدول ۴-۱۱- پارامتر های مدل Adam-Bohart 82
جدول ۴-۱۲- پارامتر های مدل توماس ۸۳
فهرست شکلها
عنوان و شماره صفحه
شکل ۲-۱- طرح مرکب مرکزی (CCD) 24
شکل ۲-۲- ایزوترم جذب ۲۸
شکل ۳-۱- شمای شماتیک سیستم پیوسته ۳۸
شکل ۳-۲- سیستم پیوسته به هنگام انجام آزمایش ها ۳۹
شکل ۳-۳- شمای شماتیک نمودار جذب ۴۲
شکل ۴-۱- نمودار ایزوترم جذب نیکل در آزمایش های غیر پیوسته ۴۸
شکل ۴-۲- نمودار مطابقت ایزوترم جذب با مدل لانگمویر ۴۸
شکل ۴-۳- نمودار مطابقت ایزوترم جذب با مدل فروندلیچ ۴۹
شکل ۴-۴- نمودار شکست آزمایش شماره ۴ با راندمان حداکثر برابر با ۸/۶۹ % ۵۱
شکل ۴-۵- نمودار نرمال باقیمانده ها در مدل های مرتبه دوم و خطی ۵۵
شکل ۴-۶- نمودار باقیمانده ها در مقابل مقادیر پیش بینی شده ۵۶
شکل ۴-۷- نمودار باقیمانده ها در برابر ترتیب اجرای آزمایش ۵۷
شکل ۴-۸- نمودار پریشیدگی پارامتر های مختلف در پارامتر ها ۵۸
عنوان و شماره صفحه
شکل ۴-۹- نمودار اثر ارتفاع جاذب بر میزان جذب فلز سنگین در دو مدل مرتبه دوم و خطی ۶۲
شکل ۴-۱۰- نمودار اثر دبی بر میزان جذب فلز سنگین در دو مدل مرتبه دوم و خطی ۶۳
شکل ۴-۱۱- نمودار اثر غلظت اولیه نیکل بر میزان جذب فلز سنگین در دو مدل مرتبه دوم و خطی ۶۴
شکل ۴-۱۲- نمودار خطوط پاسخ اثر تغییرات ارتفاع جاذب و دبی ورودی بر بازدهی جذب ۶۵
شکل ۴-۱۳- نمودار اثر توامان ارتفاع جاذب و دبی بر راندمان جذب ۶۶
شکل ۴-۱۴- نمودار سه بعدی اثر توامان ارتفاع جاذب و دبی بر راندمان جذب ۶۷
شکل ۴-۱۵- نمودار مقایسه نتایج روابط شماره ۴-۳ و ۴-۵ با نتایج واقعی بازدهی حاصل از انجام آزمایشها ۷۷
شکل ۴-۱۶- اختلاف نتیجه بازدهی بر اساس روابط ۴-۳ و ۴-۵ با مقدار واقعی بازدهی از آزمایشها ۷۸
در این فصل به بررسی نظری( شامل تعاریف ها، دیدگا ها) و بررسی تجربی( شامل مروی بر مقالات داخلی و خارجی انجام شده) برای هریک از متغیرهای پژوهش شامل هوش هیجانی، سبک های دلبستگی و دشواریهای تنظیم هیجانی پرداخته شده است.
۲-۱ هوش هیجانی[۴]
هوش هیجانی و جنبه های جذاب و گستردۀ آن در دهه های اخیر علاوه بر روان شناسان و روان پزشکان ، توجه عموم را به خود جلب کرده است . دانیل گلمن معتقد است، هوش عاطفی بالا تبیین میکند که چرا افرادی با ضریب هوشی (IQ) متوسط موفق تر از کسانی هستند که نمرههای IQ بسیار بالاتری دارند. ضریب هوشی(IQ) نمیتواند بخوبی از عهده توضیح سرنوشت متفاوت افرادی بر آید که فرصتها، شرایط تحصیلی و چشم اندازهای مشابهی دارند. وقتی نود و پنج دانشجوی دانشگاه هاروارد را در دهه ۱۹۴۰ - یعنی دورانی که دانشجویان دانشگاههای شرق آمریکا را افرادی با هوشبهرهای متنوع تر از امروز تشکیل میدادند - تا سنین میانسالی مورد بررسی قرار دادند، چنین دیدند که افرادی که بالاترین نمرههای تحصیلی را داشتند از نظر میزان حقوق دریافتی، بهرهوری و موفقیت شغلی از همدوره ایهای ضعیف تر خود موفق تر نبودند. آنان حتی از نظر میزان رضایت از زندگی شخصی یا رضایت از روابط دوستانه، خانوادگی و عشقی نیز وضعیتی برتر نداشتند(گلمن، ۱۹۹۵). با ظهور عصر اطلاعات و ارتقای ارزشمندی ارتباطات انسانی و هم چنین بروز موقعیتهای استراتژیک سازمانی، نظریه هوش عاطفی رشد چشم گیری یافته و از مباحث پرطرفدار سازمانی شدهاست. هوش هیجانی، اصطلاح فراگیری است که مجموعه گستردهای از مهارتها و خصوصیات فردی را در برگرفته و به طور معمول به آن دسته مهارتهای درون فردی و بین فردی اطلاق میگردد که فراتر از حوزه مشخصی از دانشهای پیشین، چون هوشبهر و مهارتهای فنی یا حرفهای است. هوش هیجانی از آخرین مباحث متخصصین در خصوص درک تمایز بین منطق و هیجان بوده و برخلاف مباحث اولیه در این جا، فکر و هیجان به عنوان موضوعاتی برای سازگاری و هوشمندی تلقی شده است
واژه هیجان اولین بار در سال ۱۹۹۰ توسط دو روانشناس به نام های میر و سالووی وارد ادبیات روانشناسی گردید. از نظرآنان واژه هیجان دارای سه معنی بود: درک افراد از آنچه که احساس می کنند و در عین حال درک دیگران؛ درک آن چه که ما را خوشحال و ناراحت می کند؛ آگاهی هیجانی، مهارتهای مدیریتی و حساسیت نسبت به طولانی تر کردن شادی و بقاء. هوش هیجانی را می توان توانایی یادگیری و تغییر احساسات دانست. افرادی که دارای هوش هیجانی بالایی هستند می توانند به راحتی احساسات خود را بیان کنند و ویژگی های احساسی و تجربیات خود را در یک رابطه دو طرفه بین آنها درک نمایند. این افراد همچنین قاردند هیجانات خود را به نحو قابل توجهی بیان کرده و به طریق مناسب هیجانات خود را سازمان دهد. پژوهش های نشان داده اند که هوش هیجانی دارای مزایای اجتماعی، شناختی و زیست شناختی می باشد به همین دلیل افراد دارای هوش هیجانی بالا سطوح پایین تری از هورمون های استرس و دیگر نشانه های برانگیختگی هیجانی را دارند(گلمن، ۱۹۹۵ به نقل از مافی و آصف زاده ، ۱۳۹۲).
۲-۱-۱ مغز هیجانی
برای درک تسلط مقتدرانه هیجانها بر ذهن خرد ورز، و اینکه چرا احساسات و منطق تا این حد با هم در میافتند نحوه تکامل مغز را بررسی میکنیم. اندازه مغز انسان که از حدود ۱۳۵۰ گرم یاخته عصبی و مایع سلولی تشکیل میشود، تقریباً سه برابر مغز بستگان نزدیک او در زنجیره تکامل، یعنی نخستینهای غیر انسان است. در طول میلیونها سال تکامل، مغز از پایین به سمت بالا تکامل یافته و مراکز بالاتر آن از بسط و تفصیل قسمتهای پایینتر و کهن تر به وجود آمدهاند(رشد مغز در جنین انسان تقریباً همین مسیر تکاملی را طی میکند). ابتدایی ترین بخش مغز در تمام گونهای عصبی شان، سیستمی حداقلی نیست، ساقه مغز است که قسمت فوقانی نخاع شوکی را احاطه کرده است. این ریشه مغز، اعمال حیاتی ابتدایی مانند تنفس و سوخت و ساز اندامهای دیگر بدن را تنظیم میکند و کنترل واکنشها و حرکات قالبی را بر عهده دارد. نمیتوان گفت که این مغز ابتدایی، فکر میکند یاقدرت یادگیری دارد، بلکه بیشتر مجموعهای از تنظیم کنندهای از قبل برنامه ریزی شده است که بدن را آن گونه که باید به حرکت وا میدارد و به گونهای واکنش نشان میدهد که ادامه حیات را ممکن سازد. در عصر خزندگان این مغز حاکمیت داشت. ماری را مجسم کنید که به نشانه تهدید به حمله، فش فش میکند. مراکز هیجانی از ابتدایی ترین ساختارهای مغز، یعنی ساقه مغز، سر بر آوردند. میلیونها سال بعد در طول دوران تکامل، از این قسمتهای هیجانی، مغز متفکر یا قشر تازه مخ پدید آمد، یعنی پوسته بزرگی که متشکل از بافتهایی در هم پیچیده که لایههای فوقانی مغز را تشکیل میدهند. این واقعیت که مغز متفکر از مغز هیجانی به وجود آمده است، رابطه میان فکر و احساسات را آشکار تر میسازد، به این صورت که خیلی پیش از آنکه مغز منطقی پدید آید، مغز هیجانی وجود داشته است. تکامل مراکز قدیمی هیجانی از قطعه بویایی شروع شد و این مراکز در نهایت به قدری بزرگ شدند که قسمت فوقانی ساقه مغز را احاطه کردند. در مراحل اولیه، مرکز بویایی از لایههای عصبی باریکی تشکیل میشد که برای تجزیه و تحلیل بو به کار برده میشدند. یک لایه از این یاختهها، آنچه را که فرد بوییده بود میگرفت و به دستهه ای مختلف طبقهبندی میکرد. خوردنی یا سمی، جفت جنسی، دشمن یا طعمه. لایه دوم یاختهها از طریق سیستم عصبی، پیامهای بازتابی را ارسال میکرد تا به بدن دستور لازم را بدهد: گاز گرفتن، از دهان بیرون ریختن، نزدیک شدن، گریختن، تعقیب کردن و شکار. با پدید آمدن اولین پستانداران، لایههای جدید و اصلی مغز هیجانی به وجود آمدند، این لایهها که ساقه مغز را در بر گرفتهاند به نانی حلقوی شباهت دارند که ته آن را گاز زده باشند، یعنی جایی که ساقه مغز میان آن قرار گرفته است. از انجا که این قسمت مغز به دور ساقه مغز حلقه زده و آن را در میان گرفته است، به آن دستگاه لیمبیک[۵] (دستگاه کناری) میگویند که ریشه لغوی آن به معنای حلقه است. این محدوده عصبی جدید، هیجانهای مناسب را به مجموعه مغز اضافه کرد. در مواقعی که اسیر اشتیاق یا غضب، یا سراپا غرق عشق یا ترس و وحشت میشویم، در واقع دستگاه لیمبیک است که مارا در چنگال خود دارد. «آمیگدال» یا بادامه ساختاری است که در دستگاه کناری قرار گرفته است و مرکز آگاهی هیجانرفتاری در سطح نیمهخودآگاه است. بادامه وضعیت جاری هرکس را در ارتباط با محیط اطراف و افکار به دستگاه کناری میفرستد و براساس ارتباطی که با هیپوتالاموس دارد، قادر است پاسخهای هیجانرفتاری مناسب را در ما به وجود آورد مانند راست شدن موها در زمان ترس، گشاد شدن مردمک چشم در زمان شادی، افزایش ضربان قلب در زمان خشم، بههمین دلیل بادامه را بخش اصلی نظام پاداشدهنده و تنبیهکننده و مرکز تنظیمی در هوش هیجانی مینامند که در اصطلاح به آن مغز هیجانی گفته میشود(امیری نیا، ۱۳۹۳).
۲-۱-۲ تعاریف هوش هیجانی
وازه هوش هیجانی برای اولین بار توسط واین پاین در رساله دکترا به کار برده شد. ولی مایر و سالووی در سال ۱۹۹۰ معنای این واژه را توسعه دادند. آنها هوش هیجانی را نوعی هوش اجتماعی و مشتمل بر توانایی کنترل هیجان های خود و دیگران و تمایز بین آن ها و استفاده از این اطلاعات برای عملکرد مؤثر در محیط و رو به رو شدن با مقتضیات زندگی دانسته و آن را متشکل از مؤلفه های درون فردی و میان فردی گاردنر دانستند. آنها هوش هیجانی را در پنج حیطه تقسیم بندی کردند( گلمن، ۱۹۹۵؛ به نقل از پارسا، ۱۳۸۹):
-
-
-
- خود آگاهی : آگاهی از خویشتن، توانایی خودنگری و تشخیص دادن احساسات خود به همان گونه که وجود دارند.
-
- اداره هیجان ها : کنترل هیجان ها و احساسات به شیوه مطلوب و تشخیص منشاء این احساسات و یافتن راه های اداره و کنترل ترسها، هیجان ها، عصبانیت ها، و ….
-
- خود انگیزی : جهت دادن و هدایت عواطف و هیجانها به سمت و سوی هدف، خویشتن هیجانی و به تأخیر انداختن خواسته ها و بازداری تلاشها
-
- هم حسی : حساسیت نسبت به علایق و احساسات دیگران و تحمل دیدگاه های آنان و بها دادن به تفاوتهای موجود بین مردم در رابطه با احساسات خود نسبت به اشیاء و امور
-
- تنظیم روابط : که شامل اداره هیجانات دیگران و برخورداری از مهارتهای اجتماعی است
-
-
هوش هیجانی را شامل توانایی هایی مانند برانگیختن فرد، استقامت در برابر استیصال، کنترل تکانه، تعدیل خلق و خو، و پرهیز از از استرس های مخرب به منظور جلوگیری از اختلالات فکری است. به عبارت دیگر هوش هیجانی را توانایی فرد در شناسایی و ابراز هیجان های خود و دیگران به طور مثبت می دانند(بار- اون، ۱۹۹۷؛ به نقل از سپهریان آذر، ۱۳۹۰). هوش هیجانی مجموعه ای از قابلیت های غیر شناختی و مهارتهایی است که به فرد امکان می دهد تا بتواند دربرابر خواسته ها و فشارهای محیطی از عهده آن ها برآید(گاردنر، ۱۹۸۳؛ به نقل از شاره، ۱۳۸۵). از نظر مایر و سالووی(۱۹۹۸؛ به نقل از سپهریان، ۱۳۸۶) توانایی فرد برای سازگاری با زندگی به کارکردهای یکپارچه توانمندی های هیجانی و عقلانی او بستگی دارد و هوش هیجانی باید به هر حال ترکیب دو حالت از سه حالت ذهن یعنی شناخت و عاطفه یا هوش و هیجان باشد. آنها هوش هیجانی را بدین گونه تعریف کرده اند: هوش هیجانی توانایی درک هیجانات و عواطف به منظور دستیابی و ایجاد هیجاناتی است که به تفکر بهتر، رویارویی مؤثرتر با مقتضیات زندگی منجرمیشود. در این میان هماهنگی لازم بین عواطف و احساسات و در نتیجه ارتقاء عاطفی و هوشی، برای شخص فراهم می گردد. افراد دارای هوش هیجانی بالا، در روابط بین شخصی خود پیام ها را بهتر درک می کنند و دارای مهارت گوش دادن بهتری و بیشتری هستند و همچنین نسبت به دیگران از بینش بیشتری برخوردارند و در روابط خود قاطعیت بیشتری نشان می دهند(مافی، ۱۳۹۳)
هوش هیجانی را می توان قابلیت استفاده از احساس و عاطفه خود و دیگران در رفتار فردی و گروهی درجهت کسب حداکثر نتایج با حداکثر رضایتمندی از روابط، تعریف کرد(خائف الهی و دوستار، ۱۳۸۲). دانیل گلمن(۱۹۹۵) کسی بود که توانست هوش هیجانی را بر سر زبان ها بیاورد و در سطح جهان مطرح کند و از نظریه به کاربرد نزدیک سازد. گلمن با تغییراتی در تعاریف مایر و سالووی، هوش هیجانی را جنبه دیگری از هوش معرفی کرد که شامل آگاهی از احساس ها و استفاده از آن ها برای اتخاذ تصمیم های مناسب در زندگی و توانایی تحمل ضربه های روانی و مهار آشفتگی های روانی است. به اعتقاد او، هوش هیجانی نوعی از مهارت زندگی است. وی با تهیه لیستی بلند؛ خویشتن داری، پشتکار، توانایی مهار تکانه ها، به تأخیر انداختن ارضای نیازها، تنظیم خلق، مهار اضطراب ها به منظور تسهیل در اندیشیدن، و تفکر درباره احساسها ی خود و دیگران را از جمله توانایی های موجود در هوش هیجانی برشمرد. هوش هیجانی عبارت از توانایی نظارت بر احساسات و هیجان های خود و دیگران، توانایی تشخیص و تفکیک احساسات خود و دیگران، و استفاده از دانش هیجانی در جهت هدایت تفکر و ارتباطات خود و دیگران می باشد( مایر و سالووی، ۱۹۹۰).
هوش هیجانی نوعی از هوش غیر شناختی است که شامل مجموعه ای از تواناییها و مهارتهای هیجانی و اجتماعی میشود و این مهارتها، توانایی موفقیت فرد را در مقابله با فشارها و اقتضاهای محیطی افزایش میدهد(بار- آن، ۱۹۹۹).
۲-۱-۳- ابعاد هوش هیجانی
جان مایر و پیتر سالووی ابعاد چهارگانه هوش هیجانی را به شرح زیر بیان کرده اند(بلیز، مویر، بار-آن، و پارکر و بایاتزیس، ۲۰۰۲؛به نقل از محمدی، فرنام و محبوبی ۱۳۹۰).
-
- خود آگاهی : ضروری ترین توانایی مرتبط با هوش هیجانی این است که فرد از هیجانات و احساسات خود آگاه باشد. توانایی خودآگاهی به افراد اجازه می دهد تا نقاط قوت و محدودیتهای خود را بشناسند وبه ارزش خود اعتماد پیدا کنند. مدیران و رهبران خودآگاه برای آزمون دقیق روحیات خود از خودآگاهی استفاده کرده و به طور شهودی، از راه درکمستقیم می دانند که چگونه دیگران را تحتتأثیر قرار دهند.
-
- آگاهی اجتماعی: شامل توانایی مهم همدلی و بینش سازمانی است. مدیرانی که دارای آگاهی اجتماعی هستند؛ هیجانات، عواطفو احساساتدیگران را بیشتر عملی می سازند تا این که آن ها را حس کنند. آنان نشان می دهند که مراقب اوضاع بوده و همچنین در زمینه شناخت روند سیاست های اداری تخصص دارند. بنابراین رهبران برخوردار از آگاهی اجتماعی دقیقاً می دانند که گفتار و کردارشان بر دیگران تأثیر می گذارد و آن قدر حساسیت دارند که اگر کلام و رفتارشان تأثیر منفی داشته باشد، آن را تغییر دهند.
-
- مدیریت روابط: توانایی مرتبط با هوش هیجانی شامل توانایی برقراری ارتباطات و مراودات آشکار و قانع کننده، فرونشاندن اختلافات و ایجاد پیوندهای قوی بین افراد است. رهبرانی که از توانایی مدیریت روابط برخوردارند، از این مهارت در جهت گسترش شور و اشتیاق خود و حل اختلافات از طریق مزاح وشوخی و ابراز مهربانی استفاده می کنند. رهبری توأم با برخورداری از توانایی مدیریت روابط اگر چه کارآمد است، کاربرد محدودی دارد.
-
- خودکنترلی: عبارت است از توانایی کنترل هیجانات، عواطف، رفتار صادقانه و درست به شیوه های معتبر و تطبیق پذیر. رهبران خودکنترل اجازه نمی دهند بدخلقی هایی به صورت گاه و بی گاه در طول روز از آنان سر بزند. آنان از توانایی خودکنترلی به این منظور استفاده می کنند که بدخلقی و روحیه بد را به محیط کاری و اداره نکشانند و یا منشأ و علت بروز آن را به شیوهای منطقی برای مردم توضیح دهند. بنابراین آنان می دانند که منشأ این بدخلقی ها کجاست و چه مدت ممکن است به طول انجامد.
۲-۱-۴- دیدگاه های هوش هیجانی
در حال حاضر دو دیدگاه عمده در زمینه ی هوش هیجانی مطرح است که تعاریف و مدلهای هوش هیجانی در حوزه ی این دو دیدگاه ضابطه بندی شده اند. این دیدگاه ها عبارتند از:
-
- دیدگاه اولیه از هوش هیجانی که آن را به عنوان نوعی از هوش تعریف میکند، مبتنی بر مهارتهایی است که در برگیرنده عاطفه و هیجان میباشد.
-
- دیدگاه دوم که به دیدگاه مختلط مشهور است، هوش هیجانی را با دیگر توانمندی ها و ویژگیهای شخصیتی مانند انگیزش و حالت های هشیاری و … ترکیب می کند( مایر، ۲۰۰۱).
دیدگاه توانمندی (پردازش اطلاعات)
اصطلاح هوش هیجانی برای اولین بار از سوی سالوی و مایر در سال ۱۹۹۰ به عنوان شکلی از هوش اجتماعی مطرح شد. الگوی اولیه آنها از هوش هیجانی شامل سه حیطه یا گستره از توانایی ها میشد که عبارت بودند از:
-
- ارزیابی و ابراز هیجان : ارزیابی و بیان هیجان در خود توسط دو بعد کلامی و غیرکلامی تعیین گردیده و همچنین ارزیابی هیجان در دیگران توسط ابعاد فرعی ادراک غیرکلامی و همدلی مشخص میشود.
-
- تنظیم هیجان در خود و دیگران: تنظیم هیجان در خود به این معناست که فرد تجربه فراخلقی، کنترل، ارزیابی و عمل به خلق خویش را دارد و تنظیم هیجان در دیگران به این معناست که فرد تعامل مؤثر با سایرین دارد (برای مثال آرام کردن هیجاناتی که دیگران را دچار مشکل می کند).
-
- استفاده از هیجان:منظور استفاده از اطلاعات هیجانی در تفکر، عمل و حل مسئله است.
۲-۱-۵- دیدگاه مختلط
۵-۲ سابقه و ضرورت انجام تحقیق
نیکو و همکاران (۱۳۸۸)، با بهره گرفتن از دو نوع مدل شبکه عصبی مصنوعی اقدام به روندیابی رودخانه کارون نمودند. برای تعیین تعداد و تاخیر زمانی موثر داده های ورودی در مدلهای شبکه عصبی مصنوعی از روش همبستگی عرضی سریهای زمانی استفاده شد. نتایج نشان می دهد که روش همبستگی عرضی به خوبی تعداد و تاخیر زمانی موثر دادههای ورودی را تعیین می نماید.
یگانه فرد و ذهبیون (۱۳۸۹)، برای پیش بینی سیلاب با بهره گرفتن از روش آماری اقدام به تدقیق شبکه عصبی مصنوعی نمودند. در این مطالعه از مشاهدههای روزانه در رودخانه خرسان (یکی از سرشاخههای اصلی رود کارون) در ایستگاه بارز و استفاده از داده های ۲۵ ساله به منظور آموزش شبکه و ۵ سال باقی مانده برای تعیین قابلیت تعمیم پذیری شبکه و به عبارتی آزمایش شبکه ها در نظر گرفته شده است. در این تحقیق از شبکه های عصبی تغذیه پیشرفتی و الگوریتم انتشار برگشتی خطا که از متداولترین انواع شبکه های عصبی مصنوعی و روش های آموزشی هستند استفاده شد. چولگی در داده ها با بهره گرفتن از تبدیل ویلسون- هیلفرتی کاهش داده شدند تا نوسانات در داده ها کمتر شود و علاوه بر داده های اولیه، دادههای تبدیل یافته نیز برای آموزش شبکهها استفاده شدند.
زارع ابیانه و بیات ورکشی (۱۳۸۹)، مطالعه موردی بر روی رود زاینده رود به منظور پیش بینی سیلاب با بهره گرفتن از شبکه عصبی مصنوعی و با بهره گرفتن از داده های سه ایستگاه پل زمان خان، قلعه شاهرخ و سد زاینده رود را انجام دادند.در این مطالعه با ورود دادهای اولیه متوسط میانگین بارش سالانه، متوسط دمای هوا و همچنین دمای حداقل و حداکثر شبکه آموزش داده می شود. این روش با روش تجربی دی سوزا مقایسه گردید که اختلاف اندکی بین نتایج بدست آمد. همچنین این پژوهش نشان داد با کاهش متغیرهای ورودی از ۴ پارامتر به یک پارامتر بارش، خطای مدلسازی به حداکثر خود (MPE=7% MPE=16%) میرسد.
حاجی مشهدی و همکاران (۱۳۹۰)، به منظور پیشبینی حداکثر جریان سیلاب در مطالعه موردی رودخانه زیارت که با بهره گرفتن از آمار متوسط شدت بارندگی در طی ۲۷ سال صورت گرفته است از مدل یک بعدی موج سینماتیک استفاده نمودند. در این مطالعه با بهره گرفتن از سیستم معادلات سنت-ونانت اقدام به مدلسازی هیدروگراف خروجی در ایستگاه ناهارخوران (با زمان تداوم.۲۵ تا ۲۴ ساعت) شده است.
نگارش و همکاران (۱۳۹۰) ، هدف از این پژوهش پیش بینی سیلاب رودخانه ی سرباز با شبکه مصنوعی می باشد.در این مطالعه از سه روش شبکه مصنوعی پرسپترون پند لایه،پس انتشار و Radial Basisi برای این منظور از داده های روزانه اقلیمی و هیدرولوژکیسه ایستگاه سرباز، ایرانشهر و پیردان طی یک دوره ۲۸ سالهاستفاده شده است.پس از بررسی آماری داده ها شبکه یاد شده با همبستگی .۹۷ در مرحله آموزش و .۷۱ در مرحله آزمایش و خطای کمتر نسبت به سایر روش ها بعنوان بهترین شبکه معرفی شد.
کریمی فرد و محمدولی (۱۳۹۱)، شاخهای جدید از روش روندیابی ماسکینگام برای رودخانه چند شاخهای ارائه کردند. در این مطالعه روندیابی هیدروگراف چند شاخهای تنها با محاسبه دو پارامتر مجهول و بدون نیاز به محاسبه هیدروگرافهای هر شاخه و با داشتن هیدروگراف ورودی شاخههای بالادست صورت گرفته است.
زارع و ذاکر مشفق (۱۳۹۱)، با بهره گرفتن از روش داده محور درخت تصمیم اقدام به پیشبینی سیلاب نمودند در این روش، دادههای آزمون با حرکت از ریشه درخت آموزش یافته با دادههای آموزشی انجام میپذیرد. در این پژوهش ابتدا تحلیل هیدرگراف سیل به
کمک درخت تصمیم گیری و متغیرهای مستقل صورت گرفته و همچنین عملکرد آن در صورت حذف متغیرهای مستقل کم اهمیت شناسایی شده و در مرحله تحلیل حساسیت مورد ارزیابی قرار می گیرد.
ظهیری و همکاران (۱۳۹۱) به بهینه سازی روش روندیابی هیدرولوژیکی ماسکینگام پرداختند. در این مطالعه با در نظر گرفتن اثرات جریان های عرضی در دشت های سیلابی (کانالهای با مقاطع مرکب) و استفاده از شبکه عصبی ، تخمین دقیقی از پارامترهای موثر در حل معادلات روندیابی سیلاب صورت گرفت.
ترابی و همکاران (۱۳۹۲)، برای استفاده کاربردی و آسان و بدون نیاز به دانش بالا در پیشبینی سیلاب اقدام به استخراج کدهای ارتفاعی در بالا دست به منظور اعلام هشدار در پاییندست نمودند. روند پیش بینی بصورت هیدرودینامیکی با بهره گرفتن از برنامه
نرمافزاری HEC-RAS میباشد.
آیشم و همکاران (۱۳۹۲)، به بررسی مدلهای گوناگون شبکههای عصبی مصنوعی برای مدلسازی بارش-رواناب که بصورت مطالعه موردی بر روی رودخانه تورکی صورت گرفت پرداختند. پس از بررسی روشهای مختلف با توجه به شاخص های آماری بکار گرفته شده، منطق فازی قادر به تخمین دقیق مقادیر جریان می باشد.
Kerth و Lee (2006) با مدل شبکه عصبی اقدام به ایجاد هیدروگراف پایین دست نمودند آنها مدل خود را با بهره گرفتن از ضرایب آماری ریشه دوم میانگین توانهای دوم ، ضریب اثر، خطای دبی اوج و زمان رسیدن به اوج، مدل خود را با روش ماسکینگام مقایسه کردند ونشان دادند روش یاد شده از دقت مناسبی برخوردار می باشد. همچنین در این مدل توسعه یافته آنها اقدام به آموزش شبکه به منظور تاثیر ضرایب جغرافیایی در پیش بلند مدت نمودند که نتایج بدست آمده نشان داد که ضرایب جغرافیایی تاثیر کم و الته مثبتی در پیش بینس خواهد داشت.
Chuan Wong و همکاران (۲۰۰۹) با بهره گرفتن از پارمترهای آماری اقدام به بررسی پیش بینی هایی باروش های ,GP, ANN, ANFIS و SVM پرداختند آنها با مطالعه موردی بر روی رودخانه Lancanjiang واقع در تبت صحت سنجی روش های فوق الذکر را انجام دادندکه روش SVM بهترین نتیجه را ارائه نمود .
Mukesh و همکاران (۲۰۱۰) مدل ترکیبی با عنوان (wavelet_bootstrap_ANN)WBANN اراده نمودند که منتج به پیش بینی دبی خروجی رودخانهMahandi هندوستان به صورت ساعتی(دبی رودخانه در هر یک ساعت) گردید.آنها با بهره گرفتن از روش wavelet اقدام به تجزیه معادلات سری زمانی به مولفه های اولیه کردند و با بهره گرفتن از روش های bootstrap و ANN اقدام به ایجاد ساختار مدل پیشنهادی خود کردند.
Shiri و Kish (2010) با بررسی روش neuro_fuzzy_پیش بینی های روزانه، ماهانه و سالانه را انجام دادند.آنها در قسمت اول تحقیق خود اقدام به بسط مدل NFبا استفاده از مقادیر ثبت شده ۳۱ سال گذشته رودخانه Filyos(ترکیه) نمودند که نتایج بدست آمده مدل صحیح نبودند.سپس به منظور بهبود مدل یاد شده به ارائه مدل پیشنهادی WNF نمودند که این مدل با ورودی های اصلی رودخانه فوق الذکر شده آموزش داده شد.
۵-۳ هدف ها
با توجه به ضرورت توسعه سیستمهای هشدار سیلاب و تدوین دستورالعملهای عملکرد اضطراری و نیز مدیریت سیستم مخازن سدها، بکارگیری و انتخاب یک مدل پیشبینی سیلاب مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است. لذا هدف اصلی تحقیق پیش رو مقایسه روشهای متداول پیشبینی سیلاب و در نهایت انتخاب مناسبترین روش میباشد.
۵-۴ فرضیه ها
در انجام این تحقیق فرایند بارش به صورت قطعی در نظر گرفته میشود و از عدم قطعیتهای موجود در این پدیده صرفنظر میگردد.
۵-۵ چه کاربردهایی از انجام این تحقیق متصور است؟
توسعه سیستمهای هشدار سیلاب، تدوین دستورالعملهای عملکرد اضطراری و نیز مدیریت سیستم مخازن سدها حین سیلاب.
۵-۶ استفاده کنندگان از نتایج پایان نامه
نتایج این تحقیق میتواند مورد استفاده سازمان هایی نظیر وزارت نیرو و شرکتهای وابسته به آن، وزارت جهاد و کشاورزی، ستاد مبارزه با بحران و …
۵-۷ نوآوری طرح در چیست؟
در تحقیقات صورت گرفته پیرامون موضوع پیشبینی سیلاب و تعیین هیدروگراف سیلاب، بررسی و مقایسه روشهای متداول
پیشبینی و انتخاب یک روش کارآمد که بتواند پیشبینی دقیقتری ارائه نماید کمتر مورد توجه قرار گرفته است که دستیابی به این
مهم، نقطه تمرکز در این تحقیق خواهد بود. بدین ترتیب و در صورت تحقّق اهداف تحقیق، دستیابی به یکی از مهمترین اجزای یک سامانه هشدار سیلاب که در نهایت میتواند در طراحی سیستمهای کنترل سیلاب و کاهش خسارات جانی و مالی ناشی از سیلاب مورد استفاده قرار گیرد، میسر میگردد.
آخرین نظرات