تحریک طلبی

تهییج، تازگی و چالش در زندگی

متهور، زندگی متنوع و مهیج

ارگانیزم

خودرهنموددهی

فکر و عمل مستقل، انتخابگر، خلاق، کاوشگر

خلاقیت، آزادی، استقلال

ارگانیزم، تعامل

جهان شمول­نگری

تفاهم، قدر شناسی، اغماض و حفاظت از رفاه همه انسان ها و حفاظت از طبیعت.

دارای وسعت نظر، خرد، عدالت اجتماعی

گروه، ارگانیزم

خیرخواهی

حفظ و گسترش رفاه افرادی که با فرد تماس شخصی مداوم دارند.

یاریگر، صادق، بخشنده

ارگانیزم، تعامل، گروه.

سنت­گرایی

احترام، تعهد و پذیرش آداب و رسوم و عقایدی که فرهنگ سنتی یا مذهب بر فرد تکلیف می­ کند.

متواضع، پذیرش سهم خود از زندگی، مومن

گروه

همنوایی

خودداری از اعمال، تمایلات و برانگیختگی­هایی که احتمال دارد دیگران را آزار دهند و ناقض انتظارات و هنجارهای اجتماعی باشند.

فرمانبرداری، ادب، خودانضباطی

تعامل، گروه

امنیت

توازن و ثبات جامعه، ارتباط ها و خود.

امنیت خانوادگی، امنیت ملی، نظم اجتماعی

ارگانیزم، تعامل، گروه

نوآوری دیگر نظریه شوارتز (۱۹۹۲) در کنار استخراج مجموعه جامع ریخت­های ارزشی، مشخص کردن روابط پویشی بین ریخت­هاست که امکان می­دهد ارزش­ها را به گونه ­ای توحیدیافته با متغیرهای دیگر مرتبط ساخت. روابط پویشی تعارضی و توافقی بین ریخت­های ارزشی به شکل الگوی دورانی در شکل ۲-۱ آمده است.

شکل ۲-۱: الگوی نظری شوارتز. الگوی روابط بین ریخت­های انگیزشی ارزش­ها، ریخت­های ارزشی بالاتر و ابعاد ارزشی دوقطبی (نقل از شوارتز و ساگی، ۲۰۰۰).
فرض منطقی این است که ریخت­های ارزشی که هدف­های انگیزشی موافقی دارند، بیشترین همبستگی مثبت را با یکدیگر دارند. این ریخت­ها دارای استلزام­های رفتاری مشابهی­اند، متقابلاً از یکدیگر حمایت می­ کنند و در ساختار دورانی به صورت ریخت­های همجوار ظاهر می­شوند. ریخت­هایی که مبین هدف­های انگیزشی متعارضی­اند، کمترین همبستگی مثبت را با یکدیگر دارند یا حتی همبستگی منفی دارند. این ریخت­ها واحد استلزام­های رفتاری متعارضی هستند و در ساختار دورانی در جهت­های مخالف یکدیگر دارند. به این ترتیب، فاصله رو به تزاید در ترتیب دورانی نشان دهنده توافق رو به کاهش و تعارض رو به افزایش است. ملاحظه می­ شود که اگرچه نظریه ارزش ده ریخت ارزشی را متمایز می­ کند، در ترازی بنیادی تر فرض می­ شود که ارزش­ها پیوستاری از انگیزش­های مرتبط را تشکیل می­ دهند؛ ساختار دورانی معرف این پیوستار است. تضاد ریخت­های ارزشی رقیب، ساختاری دو بعدی را نیز به وجود می­آورند (شکل ۲-۱). این ابعاد دو بعدی عمود بر هم، مرکب از ریخت­های ارزشی مرتبه بالاتری اند که ریخت های معیار را ترکیب می­ کنند. شوارتز معتقد است که ارزش زمانی به عنوان یک نوع ارزش معرفی می­ شود که رفتار نشان دهنده آن ارزش باشد یا منجر به حصول بهتر اهداف مرکزی آن نوع شود. رفتاری که نمایانگر یک ارزش است دارای پیامدهای اجتماعی، عملی و روان شناختی است که ممکن است با رفتارهای نشات گرفته از سایر ارزش­ها تعارض یا همخوانی داشته باشد. بر اساس نظر شوارتز تعارض و ناهمخوانی میان همه انواع ارزش­ها یک رفتار در هم تنیده از ارزش-ها ایجاد می­ کند که این ساختار در دو بعد ناهمبسته زیر خلاصه می­ شود:

• • • آمادگی برای تغییر^[۹۵]در مقابل محافظه ­کاری^[۹۶]: در این بعد ارزش­هایی را که بر فکر و عمل مستقل خویش و طرفداری از تغییر تاکید می­ کنند (ریخت­های خودرهنموددهی و تحریک­طلبی) در تضاد با ارزش­هایی قرار می­دهد که بر خود محدودکنندگی تبعیت­جویانه، حراست از رسوم سنتی و حفظ ثبات تاکید می­ کنند (امنیت، همنوایی و سنت گرایی). بخش اول بر استقلال عمل، تفکر و همدلی و آمادگی برای تجربیات جدید تاکید دارد در حالی که انواع ارزش­های بعدی بر خود، نظم و مقاومت در مقابل تغییر تاکید دارد. لذت­گرایی از هر دو نوع خودافزایی و آمادگی برای تغییر سهم برده است.

  ( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

• گسترش (تقویت) خود^[۹۷]در مقابل تعالی خود^[۹۸]: در این بعد ارزش­هایی را که بر پذیرش دیگران به منزله افراد برابر با خود و علاقه ­مندی به رفاه آن­ها تاکید دارند (جهان­شمول­نگری و خیرخواهی) در تضاد با ارزش­هایی قرار می­دهد که بر پیگیری موفقیت شخصی خویش و سلطه بر دیگران تاکید می­ورزند (قدرت و پیشرفت). ارزش­های نوع اول به آسایش و علاقه به دیگران تاکید می­ کنند و ارزش­های بعدی بر علاقه به خود تاکید دارند. ریخت لذت­جویی نیز شامل عناصری از آمادگی برای تغییر و گسترش خود است (شوارتز و ساگیو، ۱۹۹۵، به نقل از دلخموش و احمدی مبارکه ، ۱۳۹۰).