دوست داشتن خود، به یکی از مهم ترین عناصر شخصیتی فرد، یعنی«خودپنداره مثبت» اشاره میکند. فراگیران آموزش می بینند که چگونه احساس و نگرش خود را نسبت به خویشتن بررسی کنند و اگر برداشت نادرست و منفی نسبت به شخصیت خود دارند آن را برطرف سازند. همچنین به آن ها توصیه می شود که لازم نیست کامل ترین فرد باشند تا خود را دوست داشته باشند.
پذیرش خود، اشاره به محدودیت ها و کمبود های فردی دارد. افراد آموزش می بینند که چگونه این محدودیت ها را برطرف سازند و در صورتی که برطرف شدنی نیستند، چگونه با آن ها کنار بیایند.
شناخت خود، فوردایس رابطه شناخت خود را با شادی این گونه شرح میدهد که وجود شادی در زندگی منوط به تصمیمات درست است. انسان زمانی میتواند درست تصمیم بگیرد که خود را بشناسد و مشخص کند که آیا توانایی لازم برای اجرای موفقیت آمیز آن تصمیم را دارد یا خیر.
کمک به خود، به مهارت های خودبسندگی[۵۸] و توانایی هایی که فرد را قادر میسازند به طور مستقل در زندگی موفق شوند، اشاره میکند. این مهارت ها عبارتند از: توانمندی و شایستگی[۵۹]، تسلط[۶۰]، کنترل سرنوشت[۶۱] و جهت گیری درونی[۶۲].
۱۰-۹-۲ اصل دهم: پرورش شخصیت اجتماعی و برون گرا
یکی از ویژگی های افراد شاد، برون گرایی و اجتماعی بودن است که پس از خوش بینی مهم ترین ویژگی افراد شاد میباشد. کسانی بیشتر شاد هستند که از یک زندگی فعال اجتماعی لذت میبرند. بنابرین فوردایس در برنامه شادی، هم در بعد شناختی و هم در بعد رفتاری بر برون گرایی و اجتماعی بودن تأکید میکند. در بعد شناختی به فراگیران آموزش داده مب شود که برون گرایی و اجتماعی بودن مهم ترین راه رسیدن به شادکامی است.
در بعد رفتاری تکنیک های ساد و متنوعی از جمله خندیدن بیشتر، قدردانی و سپاسگذاری از دیگران، آغاز کردن بحث و گفتگو و مطرح کردن عقاید و نظرات خود به شیوه مناسب و … به فراگیران توصیه می شود. به کار گرفتن این تکنیک های ساده به فراگیران کمک میکند تا ارتباطات اجتماعی خود را توسعه داده و در نتیجه به شادمانی آن ها افزوده شود.
۱۱-۹-۲ اصل یازدهم: خود بودن
تحقیقات بر روی افراد شاد نشان میدهد که آن ها تمایل دارند واقعاً خودشان باشند. از دیگر صفات افراد شاد که در ادبیات شادی دیده می شود، می توان به صفاتی از قبیل طبیعی بودن، خودانگیختگی، راحتی، قابل اعتماد، بی ریا، امین، با انصاف، بی آلایش، صمیمی و اقع گرا شاره کرد. خود بودن مزایای مختلفی دارد؛ یکی این که موجب راحتی و آسایش در زندگی روزانه فرد می شود و دیگر این که وقتی فرد خود را آن گونه که هست بپذیرد و صادقانه ابراز کند، کارها تا حدود زیادی مطابق میل او پیش میروند که این مورد به ویژه در عشق ورزی و دوست یابی بیشتر صدق میکند. معمولاً افرادی که رفتارشان ساختگی نیست و مصنوعی رفتار نمی کنند، دوستان زیادی دارند. فوردایس در برنامه خود مرتباً از فراگیران میخواهد که خود را آن گونه که هستند، نشان دهند و سعی در نشان دادن آن چیزی که نیستند نکنند.
۱۲-۹-۲ اصل دوازدهم: از بین بردن احساسات و مسائل منفی
بیشتر مطالبی که تاکنون ذکر شد مربوط به افراد عادی و کسانی است که از نظر روان شناختی مشکل خاصی ندارند اما برخی افراد که در جلسات گروه درمانی شادکامی شرکت میکنند، دارای مشکلات خاصی چون اعتیاد، اضطراب، مشکلات عاطفی و غیره هستند. بنابرین، این اصل توصیه می کندکه افرادی که دارای چنین مشکلاتی هستند را به طور انفرادی مشاوره نموده و سعی در رفع مشکل آن ها گردد.
۱۳-۹-۲ اصل سیزدهم: ارتباطات نزدیک و صمیمانه
بیشتر مردم بر این عقیده اند که ازدواج و پیوندهای خانوادگی صرف نظر از درآمد یا موقعیت اجتماعی و میزان شادکامی افراد نقش مهم و حیاتی دارد. در این مرحله از آموزش شادکامی، عمدتاًً از روش های شناختی استفاده می شود. موضوعات آموزشی بر اهمیت ارتباط نزدیک با دوستان، خانواده و پیوندهای رمانتیک متمرکز است. همچنین ویژگی های روابط سالم نیز برای فراگیران تبیین می شود.
۱۴-۹-۲ اصل چهاردهم: اولویت و ارزش دادن به شادی
این اصل اشاره دارد که شادی باید اولین اولویت فراگیران باشد. در این مرحله عملاً به فراگیران نشان داده می شود که افراد شادکام بیشتر از دیگران برای شادکامی ارزش قائل هستند و بسیاری از آن ها شاد بودن را مهم ترین چیز زندگی خود می دانند. علاوه بر این به نظر میرسد که افراد درباره چگونگی حفظ و ازدیاد شادی خود زیاد اندیشیده اند. آن ها شادی را به خوبی برای خود تعریف کردهاند و بینش عمیقی نسبت به منابع آن پیدا کردهاند و لذا به فراگیران تأکید می شود که دستیابی به شادکامی بستگی به این امر دارد که فرد
به چه میزان میخواهد شاد باشد و شاد بودن چقدر برای او اهمیت دارد(عابدی، ۱۳۸۳).
جدول(۱-۲) فرمت کلی جلسات گروه درمانی شادمانی فوردایس
شماره جلسه
شرح کلی مفاد هر جلسه
جلسه اول
آشنایی اعضاء گروه با هم، آشنایی با نحوه گروه درمانی، ارائه پیش آزمون، بحث در مورد تعریف شادمانی ار طرف همه اعضاء، عوامل مرتبط با شادی، و نظرخواهی در مورد سیر جلسه.
جلسه دوم
گرفتن بازخورد از جلسه قبل، ارائه فرمول شادمانی با تأکید بر عناصر شناختی- رفتاری آن، آموزش تکنیک افزایش فعالیت جسمانی، ارائه تکلیف، انجام تکنیک مذکور، گرفتن بازخورد
جلسه دوم
گرفتن بازخورد از جلسه قبل، ارائه فرمول شادمانی با تأکید بر عناصر شناختی- رفتاری آن، آموزش تکنیک افزایش فعالیت جسمانی، ارائه تکلیف، انجام تکنیک مذکور، گرفتن بازخورد
جلسه سوم
گرفتن بازخورد از جلسه قبل، بررسی تکالیف، بحث در مورد فرمول شادمانی و تکنیک افزایش روابط اجتماعی، ارائه تکلیف، انجام تکنیک های قبل، گرفتن بازخورد
جلسه چهارم
گرفتن بازخورد از جلسه قبل، بررسی تکالیف، بحث در مورد فرمول شادمانی، آموزش تکنیک های توسعه خوش بینی(تفکر مثبت) و خلاقیت، ارائه تکلیف، انجام تکنیک های مذکور، گرفتن بازخورد
جلسه پنجم
گرفتن بازخورد از جلسه قبل، بررسی تکالیف، بحث در مورد فرمول شادی، ارائه تکلیف گریز از نگرانی و کاهش انتظارات و بیان احساسات، ارائه تکلیف: انجام تکنیک های مذکور. گرفتن بازخورد.
جلسه ششم
گرفتن بازخورد از جلسه قبل، بررسی تکالیف، بحث در مورد فرمول شادی، آموزش تکنیک های افزایش روابط نزدیک (صمیمیت) و خود بودن، ارائه تکلیف: انجام تکنیک های مذکور، گرفتن بازخورد.
جلسه هفتم
گرفتن بازخورد از جلسه قبل، بررسی تکالیف، بحث در مورد فرمول شادی، بحث بر تکنیک های تمرکز بر زمان حال و برنامه ریزی، ارائه تکلیف: انجام تکنیک های مذکور، گرفتن بازخورد
جلسه هشتم
گرفتن بازخورد از جلسه قبل، بررسی تکالیف، بحث در مورد فرمول شادی، و گرفتن پس آزمون تعارض کار- خانواده.
۱۰-۲ تعارض کار-خانواده
آخرین نظرات