۲-۱-۱۱٫ دامنه اجرایی طرح هوشمند سازی مدارس در کشور
در این مدل جایگاه، ارکان و مؤلفه های اصلی مدل توسعه مدارس هوشمند و همچنین برنامه ها و طرح های اجرایی به منظور شفافیت بهتر کل طرح ارائه شده است.
شکل۲-۷٫ ابعاد طرح هوشمند سازی مدارس در آموزش و پرورش (شیوه نامه هوشمند سازی مدارس، ۱۳۹۰)
فناوری اطلاعات و ارتباطات در سال‌های اخیر نقش و اهمیت ویژه ای در آموزش و پرورش یافته است. از آنجایی که فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش و پرورش زمینه ساز ایجاد انگیزه، یادگیری، تجربه و نوآوری است. بنابرین کاربرد آن در آموزش و پرورش یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. (ضامنی، کاردان ،۱۳۸۹).
با ورود فن آوری های نوین آموزشی و به خصوص دسترسی به اینترنت در بین جامعه فراگیر در مدارس و تأثیرپذیری آن ها از فرهنگ های جهانی غیربومی موقعیتی به وجود آمده است که آموزش و پرورش ناگزیر است تا کارکردهای نوینی را متناسب با نیازهای زمان برای خود برگزیند. گزینش و دستیابی به کارکردهای نو مستلزم نگاهی نو به نظام آموزش و پرورش است. فن آوری اطلاعات و ارتباطات در کلیه فعالیتهای اجتماعی بویژه آموزش و پرورش گام نهاده و نظام های آموزشی و محیط های تحصیلی را تحت تاثیر قرار داده است. آموزش و پرورش مهم ترین نقش و وظیفه را در این مسیر برعهده دارد. یعنی اگر بستر مناسب در مدارس و محیط های آموزشی برای پرورش روحیه پژوهشگری فراهم و زمینه تبادل اندیشه ها ، آرا و افکار مهیا شود فضای آموزشی به جای انتقال یک‌طرفه اطلاعات، به روش های دو سویه کسب اطلاعات و دانش هدایت گردد نقش معلمان بر تسهیل فرایند یاددهی – یادگیری متمرکز شود، زمینه مساعدی برای رشد و تعالی کشور فراهم خواهد شد (حیدری ، وزیری ، عدلی،۱۳۹۲).
مطالعات انجام شده در ارتباط با برنامه های توسعه ی اغلب کشورها، نشان دهنده ی محوری بودن نقش فنآوری اطلاعات و ارتباطات در اینگونه برنامه هاست. شواهد نشان میدهد که سیاستهای سرمایه گذاری در سراسر جهان سبب افزایش چشمگیر رایانه در مدارس شده و امکان دسترسی معلمان و دانش آموزان را به شبکه جهانی افزایش داده است. فن آوری اطلاعات و ارتباطات را می توان به عنوان ابزاری نیرومند و قوی برای ارتقای کیفیت و کارایی آموزش مورد استفاده قرار داد ، به گونه ای که شیوه های سنتی آموزش را دستخوش تغییر قرار دهد. (کیا، ۱۳۸۸)
تحقیقات علمی بر افزایش سطح بهره وری آموزش از طریق غنی سازی محیط های آموزشی با بهره گرفتن از فن آوری های جدید تأکید می کند. لازم به ذکر است که فن آوری آموزشی که بتواند تاثیر زیادی در مدارس و دانش آموزان و معلمان داشته باشد ، صرفا سخت افزار نیست بلکه شامل فرایند طراحی آموزش مؤثر است که در آن فناوری رایانه و رسانه های دیگر نیز به درستی به کار برده می‌شوند. فن آوری شامل ابزارهایی است که از آن ها برای ارائه محتوا و اجرای فعالیتهای آموزشی و یادگیری به روش های بهتر استفاده می‌گردد (حیدری، وزیری، عدلی،۱۳۹۲).
فناوری اطلاعات و ارتباطات با حمایتی که از فعالیتهای دانش آموزان و معلمان بعمل می‌آورد و با مرتبط ساختن آنان به یکدیگر و به هزاران انسان و منابع اطلاعاتی گوناگون موجود در جهان ، این نوآوری ها را ممکن می‌سازد.
جامعه اطلاعاتی آینده نیازمند افرادی است که بتوانند فن آوری اطلاعات را خلاقانه در جهت رشد و توسعه به کار برند (افضل خانی، قدس،۱۳۹۰). بنابرین دانش آموزان در اینگونه مدارس باید یاد بگیرند که چگونه از فناوری اطلاعات استفاده کنند، لذا تمرکز اصلی بر ساختار کلاس درس می‌باشد، این ساختار باید به نحوی طراحی شود که دانش آموزان مهارت هایی نظیر چگونگی جستجو در مراکز اطلاعاتی، چگونگی دسترسی به منابع و نحوه ارزیابی آن ها برای حل مسائل خود پیدا کنند. بنابرین باید تمرکز بر این موضوع باشد که چگونه فناوری را با برنامه درسی تلفیق کنیم؟ بر این اساس برنامه درسی هدف است نه فناوری، در این مفهوم فناوری ابزاری مؤثر برای دستیابی به نتایج بهتر در فرایند یاددهی- یادگیری است (صیف، بیرانوند، زودآیند)
از دلایل کاربرد فن آوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش و پرورش کمک به پیشبرد کیفیت آموزش می‌باشد که این کار از طریق افزایش انگیزه فراگیران جهت یادگیری با بهره گرفتن از نرم افزارهای جند رسانه ای که متن ، صدا و تصاویر متحرک را ادعام می‌کنند صورت می پذیرد. این نرم افزارها می‌توانند مضمونی معتبر ایجاد کنند و با دخالت دادن دانش آموز در فرایند آموزش، موجبات تسهیل یادگیری را فراهم نمایند.
در روش تدریس مبتنی بر فناوری اطلاعات، تدریس همراه با تصاویر زیبا صورت می‌گیرد و چون دانش آموز در یادگیری نقش دارد باعث علاقه و تعمیق یادگیری وی می‌گردد. و از آنجا که بخش اعظم یادگیری و به خاطر سپاری از طریق بینایی صورت می‌گیرد. فن آوری اطلاعات و ارتباطات ابزاری جهت درگیر ساختن حس بینایی و شنوایی فراگیر است موجب تعمیق یادگیری در دانش آموزان می‌گردد. فن آوری اطلاعات و ارتباطات ابزاری جهت تفکر و عمل بوده و بر قدرت استدلال و خلاقیت دانش آموزان می افزاید و موجب توسعه دسترسی به آموزش کیفی می‌گردد (ضامنی ، کاردان ،۱۳۸۹).
استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات، بخشی از حرکت به سوی استفاده بهتر از تکنولوژی آموزشی در مدارس مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات است. برای استفاده از فناوری اطلاعات وارتباطات در دروس ، می توان از اینترنت یا سیدی ها به عنوان منابع اطلاعاتی برای جمع آوری اطلاعات علمی استفاده کرد. از دوربین های دیجیتال عکاسی و فیلم برداری به منظور ثبت وقایع بهره گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها می توان از صفحه های گسترده و ابزارهای گرافیکی استفاده کرد.
با توجه به نقش و اهمیت انیمیشن در یادگیری می توان در برنامه ی پاورپوینت، برای فهم بهتر مطالب درسی از انیمیشن استفاده کرد .انیمیشن ها و محیط های مجازی، ابزارهای خوبی برای شبیه سازی و مدل سازی هستند. ایمیل، وسایل قابل حمل مثل لپ تاپ ، فناوری های ارائه ی مطالب مثل دیتا پروژکتورها، تابلوهای هوشمند، ابزارهای مفیدی برای تدریس و یادگیری محسوب می‌شوند.
فناوری اطلاعات و ارتباطات می‌تواند یادگیری علوم را جالب تر، صحیح تر و مناسب تر سازد، امکان بیشتری برای مشاهده، بحث و تجزیه و تحلیل فراهم آورد، فرصتهای بیشتری را برای برقراری ارتباط و همکاری مهیا سازد، به عنوان ابزار، استقلال بیشتری در تحقیقات علمی به دانش آموزان بدهد و تأثیر مثبتی روی تدریس و یادگیری دروس بگذارد.
آموزش مبتنی بر فن آوری اطلاعات به خاطر داشتن تعامل پویا، مقدار زیادی از اطلاعات را از طریق تعاملات گوناگونی که باعث ایجاد یک محیط اکتشافی برای فراگیران می شود، ارائه میدهد، همچنین فرصتهای زیادی را برای فراگیران فراهم می کند تا به کشف و یافتن حقایق بپردازند و چیزهایی را بر اساس نیازهای خود یاد بگیرند. همچنین فراگیران می توانند برای رسیدن به اهداف مورد نظرشان، مسیرهای یادگیری انفرادی ایجاد کنند، مطابق با سرعت خود پیش بروند. در واقع آموزش سنتی، تبدیل به کشف اطلاعات شده است.
آخرین نظرات