شکل ۲-۶: مدل مفهومی تحقیق

فصل سوم

روش شناسی تحقیق

روش شناسی تحقیق

مقدمه

علم از آن نقطه و زمان آغاز شد که بشر به فکر حل مسائل مختلف زندگی افتاد. به عبارت دیگر، تاریخ تولد علم مصادف با تاریخ تولد بشر است. انسان از زمان تولد نسبت به محیط زندگی خویش کنجکاو بوده و تلاش ‌کرده‌است که پدیده‌های پیچیده و بغرنج زندگی خود را حل کند. اما انسان برای جستجو و برای پیدا کردن حقیقت پدیدارهای جهان، پیش از خود شناخت به روش شناخت محتاج است. نقاط عطف تحول علمی در اثر تحول در روش­شناسی به وجود آمده است و بدون تحول روش­شناسی، شناخت متحول نخواهد شد. روش­شناسی، کاربرد مجموعه­ها یا ترکیبی از روش­ها برای نیل به اهداف بالاتر و پیچیده­تر ‌می‌باشد (میرزایی اهرنجانی، ۱۳۸۵، ۱۰). روش یک یا چند عمل معین نیست، بلکه فرآیندی از فعالیت­های منظم و متوالی برای رسیدن به هدفی از پیش تعیین شده است.

روش و فرایند تحقیق

پژوهش فرآیندی است که از طریق آن می توان درباره ناشناخته به جستجو پرداخت و نسبت به آن شناخت لازم را کسب کرد. در این فرایند از چگونگی گردآوری شواهد و تبدیل آن ها به یافته ها، تحت عنوان «روش شناسی» یاد می شود (بازرگان و دیگران، ۱۳۸۴).

از نظر دسته‌بندی تحقیقات بر حسب هدف، کاربردی می‌باشد. چراکه هدف از تحقیقات کاربردی، توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است. به عبارت دیگر تحقیقات کاربردی به سمت علمی دانش هدایت می‌شود. همچنان که نتایج این تحقیق که بررسی تاثیر پذیری توسعه محصول جدید از دانش و یادگیری سازمانی است می‌تواند در سایر پروژه های مشابه، به کار برده شود.

همچنین این تحقیق به لحاظ نحوه گردآوری داده ها در زمره تحقیقات توصیفی قرار می‌گیرد. تحقیق توصیفی شامل مجموعه روش‌هایی است که هدف آن‌ ها توصیف کردن شرایط یا پدیده‌های مورد بررسی است. اجرای تحقیق توصیفی می‌تواند صرفاً برای شناخت بیشتر شرایط موجود یا یاری دادن به فرایند تصمیم‌گیری باشد. لازم به ذکر است که با توجه به تقسیم‌بندی انجام شده در خصوص تحقیقات توصیفی می‌توان بیان نمود که این تحقیق از نوع همبستگی است. پژوهش به روش غیرآزمایشی بوده، چون برخلاف پژوهش‌های آزمایشی، پژوهشگر به دستکاری متغیر مستقل و مشاهده اثر آن بر متغیر وابسته نمی‌پردازد. همچنین پیمایش است چون پژوهشگر در تحقیق پیمایشی با انتخاب نمونه‌ای با حجم وسیع و معرف از جامعه درباره تعدادی از متغیرها به بررسی می‌پردازد، عمل نمی‌کند.

متغیرهای تحقیق

در تحقیق حاضر که به بررسی تاثیر پذیری توسعه محصول جدید از دانش و یادگیری سازمانی پرداخته می‌شود از چارچوب ارائه شده توسط Islam et al,2009 , Kim et al,2013 استفاده می شود. مدل حاضر نشان می‌دهد مدل از ۳ مفهوم یادگیری تیمی، نوع دانش و توسعه محصول تشکیل شده است که مفهوم یادگیری تیمی شامل ۴متغیر بوده و مفهوم نوع دانش نیز شامل ۲ متغیر است که عنوان متغیرهای مستقل شناخته می‌شوند. مفهوم توسعه محصول جدید نیز از طریق یکسری از سوال‌ها سنجیده می شود که به عنوان متغیر وابسته در این در تحقیق شناخته می شود. قابل ذکر متغیرهای مذکور از طریق پرسشنامه سنجیده و اندازه گیری خواهند شد.

نمودار شماره ۱:فرایند تحقیق

مطالعات نظری

یادداشت برداری

بررسی تحقیقات انجام شده

طراحی مدل مفهومی تحقیق(اولیه)

مطالعه می‌دانی وجمع آوری اطلاعات

پردازش وتحلیل داده ها

طراحی مدل پیشنهادی تحقیق

نتیجه گیری و پیشنهادها

شناخت

طراحی

جامعه آماری

جامعه آماری به کل افرادی گفته می شود که از جهات خاص مربوط به نقطه نظرهای تحقیق دارای صفات مشترک بوده و مشمول نتایج پژوهش مورد نظر باشند. محقق باید قبل از آغاز کار پژوهش، چارچوب جامعه آماری آن تحقیق را مشخص و روشن کند تا هم تکلیف خودش معلوم باشد و هم بتواند آن را به سادگی به دیگران معرفی نماید. جامعه آماری را جامعه هدف نیز می‌گویند (ذوالریاستین،۱۳۸۰). جامعه آماری مورد نظر این پژوهش، شرکت‌های تولید صنایع غذایی که از بیشترین توسعه دهندگان محصول جدید محسوب می‌ شوند و مزیت رقابتی زیادی نبست به بقیه صنایع در کشور دارند.

روش نمونه گیری

روش نمونه گیری روشی است که واحد های نمونه می باید بدان روش انتخاب گردند. پنج گزینه پایه‌ای را باید در تصمیم گیری روی یک روش نمونه گیری به عمل آورد:

• • نمونه‌گیری احتمالی در برابر غیر احتمالی

• • روش نمونه‌گیری تک واحد در برابر خوشه واحد ها

• • نمونه‌گیری طبقه‌ای ^[۱۰۲] در برابر بدون طبقه بندی

• • نمونه‌گیری احتمال واحد برابر در مقابل احتمال واحدنابرابر

• نمونه‌گیری تک مرحله‌ای ^[۱۰۳] در برابر چند مرحله ای(صالح اردستانی، سعدی،۱۳۸۸،ص ۶۹۳).

روش نمونه گیری انتخاب شده در این تحقیق ، انتخاب افراد به صورت تصادفی ساده بوده و از تمامی کارکنان آشنا و درگیر در مباحث استراتژیک سازمانی و توسعه محصول جدید و همچنین کارشناسان می‌توانند به پرسشنامه^[۱۰۴] (ابزار جمع‌ آوری داده ها) محقق پاسخ دهند.

نمونه آماری و حجم نمونه

نمونه و نمونه گیری از مهم ترین مباحث در آمار علوم انسانی است. چه از طرفی با توجه به وسعت جمعیت یا موضوعات مورد مطالعه، محقق ناچار است به نمونه گیری بپردازد. از طرفی دیگر، اعتماد به یافته های یک تحقیق با صحت نمونه گیری آن سنجیده می شود. (ساروخانی، ۱۳۸۱). به طوری که با مطالعه گروه نمونه و فهمیدن خصوصیات یا ویژگی‏های آزمودنی‏های گروه نمونه قادر خواهیم بود این خصوصیات یا ویژگی ها را به اعضای جامعه آماری تعمیم دهیم(سکاران، ۱۳۸۱: ۲۹۶). برای تعیین نمونه مورد نظر از فرمول آماری زیر استفاده گردید که در آن سطح اطمینان ۹۵% و خطای برآوردی ۸% لحاظ گردیده است(آذر و مومنی، ۱۳۸۰، ص ۷۱).

جامعه آماری تحقیق شرکت‌های صنایع غذایی تهران خواهد بود و روش نمونه گیری برای انجام این پژوهش به صورت نمونه گیری تصادفی ساده می‌باشد . حجم نمونه از فرمول زیر به دست آمده است:

n=

رو شهای گرد آوری داده ها

یکی از مهم ترین مراحل تحقیق، گرد آوری اطلاعات است. اطلاعات مورد نیاز برای انجام تحقیق را به طرق مختلف می توان جمع‌ آوری نمود. ابزارهای گوناگونی مانند مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه، اسناد، مدارک و غیره برای به دست آوردن داده ها وجود دارد. هر یک از این ابزارها معایب و مزایایی دارند که هنگام استفاده از آن ها باید مورد توجه قرار گیرند تا اعتبار پژوهش دچار خدشه نشود و از طرفی نقاط قوت ابزار تقویت گردد. هر پژوهشگر باید با توجه به ماهیت مسأله و فرضیه های طراحی شده یک یا چند ابزار را انتخاب نماید و پس از کسب شرایط لازم ‌در مورد اعتبار این ابزارها، از آن ها در جهت جمع‌ آوری داده ها بهره جوید تا در نهایت از طریق پردازش و تحلیل این داده ها، بتواند ‌در مورد فرضیه‌ها قضاوت نماید. انتخاب ابزارها باید به گونه ای باشد که پژوهشگر بتواند از نحوه انتخاب ابزار خود دفاع کند و از این طریق دستاوردهای پژوهش خود را معتبر سازد. (خاکی، ۱۳۷۹) مهمترین روش های گردآوری داده ها در این تحقیق بدین شرح است :