نظارت و راهنمایی:

کوشش های مسئولان منتخب مدرسه برای راهنمایی و هدایت معلمان و دیگر کارکنان آموزشی در اصلاح وضع آموزش و روش های تدریس که مستلزم تحریک رشد و پیشرفت حرفه ای معلمان،انتخاب هدف های آموزشی و تجدید نظر در آن ها،مواد آموزشی و روش های تدریس و ارزشیابی آن ها‌ است.(نیکنامی،۷:۱۳۸۹)

تعریف عملیاتی ارزشیابی توصیفی:

فرایند جمع‌ آوری ،تجزیه و تحلیل و تفسیر اطلاعات حاصل از به کارگیری ابزارهای مختلف (آزمون ها،ثبت مشاهدات ،بررسی تکالیف،فعالیت ها،پوشه کار و …)است که موجب تصمیم گیری مناسب و ارائه باز خوردهای توصیفی مفید و مؤثر که موجب هدایت جریان یادگیری دانش آموزان می شود.

تعریف عملیاتی روش های نظارت بر فرایند ارزشیابی پیشرفت تحصیلی توصیفی:

روش هایی هستند که در آنهاکمیته ارزیابی ارزشیابی پیشرفت تحصیلی توصیفی در ادارات آموزش و پرورش به کمک ابزارهایی از قبیل( چک لیست،مصاحبه،مشاهده) فرایند ارزشیابی پیشرفت تحصیلی توصیفی را ارزیابی می‌کنند و بازخوردهای مؤثر و مفید را به مجریان طرح ارزشیابی پیشرفت تحصیلی توصیفی می‌دهند.

فصل دوم:

مبانی نظری و پیشینه تحقیق

الف)مبانی نظری

۱-۲بخش اول:ارزشیابی آموزشی

۱-۱-۲ مفاهیم:ارزشیابی،اندازه گیری وسنجش

ارزشیابی

از نظر لغوی،واژه «ارزیابی»به معنای معین کردن ارزش چیزی می‌باشد.از نظر مفهومی و در ادبیات رشته ارزیابی آموزشی،درباره ی این واژه توافق وجود ندارد.از یک دیدگاه ارزیابی و ارزشیابی مترادف می‌باشند از دیدگاهی دیگر ارزیابی متمرکز بر عملکرد فراگیران و ارزشیابی متمرکز بر برنامه و دوره آموزشی و درسی است(میرزامحمدی،۱۳۸۷: ۶۸).

تعریف هر چیز باید جامع و مانع باشد.اندازه گیری و ارزشیابی فعالیت هایی هستند مرتبط با ارزشیابی و اندازه گیری اغلب و گاهی اوقات به جای یکدیگر استعمال می شود.به همین دلیل ممکن است فردی به طور اشتباهی آن ها را دو واژه مترادف بداند در صورتی که چنین نیست و این دو با هم تفاوت دارند(نادری و نراقی،۱۹:۱۳۸۶).

ورتن و ساندرز^[۱] می‌گویند دو اصطلاح سنجش و ارزشیابی وجوه اشتراک زیادی با اندازه گیری و آزمون دارند اما نمی توان آن ها را همانند یکدیگر دانست.

‌بنابرین‏ ارزشیابی شامل داوری ارزشی درباره ی مطلوب بودن یا مطلوب نبودن ویژگی یا موضوع مورد ارزشیابی است.اما در اندازه گیری هیچ گونه داوری یا قضاوتی درباره نتایج حاصل انجام نمی گیرد.با وجود این اندازه گیری پایه و اساس ارزشیابی درست را می‌سازد زیرا بدون در دست داشتن نتایج یک اندازه گیری دقیق از ویژگی یا محصول مورد نظر نمی توان ارزشیابی درستی از آن به عمل آورد(سیف،۱۳۷۵ :۳۳-۳۲).

اولین تعریف رسمی ارزشیابی به نام رالف تایلر^[۲] ثبت شده است وی ارزشیابی را وسیله ای جهت تعیین میزان موفقیت برنامه در رسیدن به هدف های آموزشی مطلوب مورد نظر می‌داند ( کوهستانی،امینیان، ۱۳۸۰ : ۲۱).

کرانباخ^[۳] ارزشیابی را جمع‌ آوری و استفاده از اطلاعات جهت تصمیم گیری ‌در مورد یک برنامه آموزشی می‌داند. منظور کرانباخ از «برنامه آموزشی»طیف وسیعی است که از مجموعه ای مواد و فعالیت های آموزشی توزیع شده در سطح کشور (موقعیت های یاددهی)تا تجارب آموزشی یک فراگیرواحد را در بر می‌گیرد (کوهستانی،امینیان، ۱۳۸۰ : ۲۱).

بی بای ^[۴]درتعریف ارزشیابی می نویسد ارزشیابی فرایند جمع‌ آوری و تفسیر نظام دار شواهدی است که در نهایت به قضاوت ارزشی با چشمداشت به اقدامی معین بینجامد . در این تعریف منظور از عبارت چشمداشت به اقدامی معین ، بیانگر این مسئله است که ارزشیابی تصمیم مدار است (کوهستانی،امینیان، ۱۳۸۰ : ۲۴-۲۳).

از نظر ملکم پرووس ارزیابی عبارت است از فراگرد :

توافق در باره ی استانداردهای برنامه.تعیین اینکه آیا تفاوتی میان بعضی از جنبه‌های برنامه و استانداردهای مورد نظر برای آن ها وجود دارد. استفاده از اطلاعات یاد شده مربوط به تفاوت های مذکور برای مشخص کردن نارسایی های برنامه( بولا ،۱۳۶۲ : ۸).

اسکریون^[۵] ارزشیابی را «سنجش نظام دار ارزش یا شایستگی چیز ها می‌داند» و تأکید می‌کند که عامل ارزشیابی باید بتواند به نوعی «قضاوت ارزشی» برسد که قابل دفاع باشد ( کوهستانی،امینیان، ۱۳۸۰ : ۲۶).

بولا^[۶] در تعریف ارزشیابی آموزشی می نویسد : به نظر ما ارزیابی عبارت است از فراگرد استفاده از تجربه های گذشته برای طراحی اقدامات بهتر در آینده ( بولا، ۱۳۶۲: ۴).

بازرگان ضمن تعریف ارزیابی آموزشی آن را پاسخ گویی به چهار سئوال می‌داند و می نویسد ارزیابی آموزشی عبارت از انعکاس فعالیت های یک واحد یا پدیده ی آموزشی در جهت بهبود و پیشرفت برنامه ها و فعالیت ها برای نیل به بازده و برون داد مورد نظر ارزیابی آموزشی می‌تواند به چهار سئوال زیر پاسخ دهد .

مطلوبیت هدف آموزشی چه میزان است ؟مطلوبیت طرح برنامه هایی که باید به هدف ها تحقق بخشند ، چقدر است ؟ مطلوبیت ساز و کار اجرایی هر یک از برنامه های پیش‌بینی شده چه میزان است ؟مطلوبیت عملکرد برنامه ها چقدر است ؟ ( بازرگان، ۱۳۸۹ : ۱۷).

اندازه گیری

عبارت است از اختصاص دادن اعداد به افراد به شیوه ای منظم ،برای نشان دادن ویژگی های آنان که به صورت بسیار دقیق و قابل تکرار به افراد تخصیص داده می شود.با این تعریف ،قد ،وزن ،ضربان قلب و سرعت دویدن را به سادگی می توان اندازه گیری کرد(رادمنش،۱۶:۱۳۸۹).نیتکو^[۷] اندازه گیری آموزشی را به نحو زیر تعریف ‌کرده‌است:”شیوه نسبت دادن یک عدد که معمولا به آن نمره می‌گویند به یک صفت یا ویژگی معین یک شخص به گونه ای که آن عدد درجه ای از آن صفت یا ویژگی را که آن شخص دارا می‌باشد نشان دهد( نیتکو،۲۰۰۱).

آزمون

آزمون وسیله ای عینی و محاسبه شده ای است که برای اندازه گیری نمونه ای از حالات و رفتار معین فرد یا افرادی خاص به کار می رود.مراد از اصطلاح ((عینی))در این تعریف آن است که نتیجه اندازه گیری به وسیله آزمون یا به عبارت دیگر،نمره دادن به سوالات آزمون،مستقل از قضاوت و نظرهای شخصی آزمایش کننده است.

اصطلاح «محاسبه شده»در این تعریف اشاره ‌به این است که سوالات آزمون در مراحل تهیه ی آن بر نمونه های آماری همخوان با هدف های آزمون اجراشده است.به عبارت دیگر،آزمون دارای شرایط و ضوابط آماری معینی است که قبلا محاسبه شده است(نراقی و نادری،۱۳۸۶ :۲۶-۲۵).

آزمودن

وقتی که برای اندازه گیری یکی از ویژگی های روانی یا تربیتی یک فرد یا گروهی از افراد از آزمون استفاده می‌کنیم این فعالیت آزمودن نام دارد( سیف، ۱۳۸۳ : ۲۰۲). کوهن و سوردلیک^[۸] معتقدند اندازه گیری متغیرهای روانشناختی به وسیله تدابیری که به منظور کسب نمونه هایی از رفتار طراحی شده اند،آزمودن روانی نام دارند. از آن جا که آزمون یک وسیله ی اندازه گیری است ،هروقت آزمودن صورت می پذیرد،یعنی آزمونی به کار می رود،نوعی اندازه گیری انجام می شود،اما هر نوع اندازه گیری الزاماً آزمون نیست.اندازه گیری از آزمودن مفهوم گسترده تری است؛زیرا آزمودن نوع خاصی از اندازه گیری است( سیف، ۱۳۸۳ : ۲۰۲).

سنجش

زمانی که دراندازه گیری به جای آزمون یا علاوه بر آن،وسایل دیگری به کار می رود به آن سنجش می‌گویند.در واقع سنجش،نوعی تحلیل بالینی و پیش‌بینی عملکرد فرداست.همچنین سنجش به معنای قضاوت ‌در مورد حدود آموخته های دانش آموز است(رادمنش،۱۳۸۹ :۱۷).

۲-۱-۲ ویژگی های ارزشیابی آموزشی:

۴ – سوالات و فرضیه های تحقیق:

سوالات تحقیق

1. 1. آیا اصل رازداری بانکی واقعاً رازداری است یا نهانکاری؟

1. 1. مرز اصلی بین رازداری بانکی و نهانکاری بانکی چیست؟

1. 1. تاثیرات منفی اصل رازداری بانکی در اجرای قوانین پولشویی تا چه حد است؟

   

1. چگونه می توان به راه حلی رسید که هم حریم خصوصی افراد حفظ گردد و هم مرتکبین به جرم پولشویی از این قاعده برای پیشبرد اهداف خود به راحتی استفاده ننمایند؟

فرضیه های تحقیق

1. 1. به نظر می‌رسد رازداری بانکی، وقتی که تابع هیچگونه ضابطه و قانونی نباشد و صرفاً بانک ها بخاطر جذب مشتری بیش تر تنها به حفظ منافع آنان پرداخته و مصالح مشتری را بر مصالح اجتماع ترجیح دهند عنوان نهانکاری بر کار آن ها دور از واقع نخواهد بود.

1. 1. به نظرمی رسد در تعیین مرز رازداری بانکی و نهانکاری بانکی در شرایط و قوانین کشورها تفاوتهایی می‌باشد و کشورها ی مختلف برای این منظور قوانین و مقررات خاصی در نظر گرفته باشند.

1. 1. با بررسی قوانین و مقررات بین‌المللی می توان از اهمیت نقش رازداری بانک ها در انجام جرم پولشویی پی برد در حقیقت به نظر می‌رسد این دو رابطه معکوسی باهم دارند . هر چقدر رازداری بانکی بالاتر باشد شرایطی بهتر برای تحقق بزه پولشویی فراهم می‌گردد.

1. به نظر می‌رسد با توجه به شرایط خاص جرم پولشویی و افزایش روزافزون آن و تغییرات راهکارهای انجام این جرم به نحو سریع و حرفه ای می بایست به وضع قوانین و مقرراتی پرداخت تا بتوان با انجام آن هم شرایط بهتری برای مشتریان صادق و خوب بانک مهیا نمود و هم کلیه معاملات مشکوک و حساب های افرادی که درپی استفاده از خدمات بانک در جهت انجام بزه خود می‌باشند نظارت و پیگیری دقیق و خاصی مطرح باشد.

۵ – متغیرها و واژه های کلیدی

رازداری بانکی- پولشویی- نهانکاری بانکی و مالی- بهشت مالیاتی.

۶ – روش تحقیق

توصیفی- تحلیلی- کتابخانه ای – از طریق مطالعه کتب، مقالات و فیش برداری.

۷ – محدودیت‌ها و مشکلات تحقیق

با توجه به اینکه نزدیک دو دهه از ورود پولشویی به ادبیات حقوقی در قوانین و مقررات جهانی می گذرد ولیکن هنوز این جرم جدید و نو بوده و به همین دلیل قوانین و مستندات مربوط به آن و منابع پژوهشی به راحتی در دسترس محققین و پژوهشگران نبوده است. بالاخص در خصوص بررسی نقش رازداری بانکی در تحقق این بزه ، لذا با توجه به محدودیتهای منابع و تخصصی بودن این امر و روشن نبود قواعد و مقررات حاکم و مدون در خصوص این اصل بررسی و تحقیق جامع و کامل را با مشکل مواجه ساخته است.

۸ – ساختار تحقیق :

این پژوهش به علت شناخت مفاهیم و کلیات جرم پولشویی و اصل رازداری بانکی و همچنین آشنایی با منابع و الزامات حقوقی دو مقوله فوق و در نهایت نقش و تاثیر اصل رازداری بانکی در تحقق بزه پولشویی با چهارچوب نظری ذیل به نگارش در آمده است.

بخش اول: کلیات که مشتمل بر دو فصل است.

در فصل اول به مفاهیم کلی رازداری پرداخته می شود.

در فصل دوم به مفاهیم کلی پولشویی پرداخته می شود.

بخش دوم: به الزامات و منابع مربوط به جرم پولشویی و اصل رازداری بانکی پرداخته می شود. که آن نیز در ۲ فصل به نگارش درآمده است .

در فصل اول شیوه های قانونگذاری و منابع حقوقی رازداری بانکی بحث گردیده است .

در فصل دوم به بررسی جرم پولشویی در اسناد بین‌المللی و داخلی پرداخته شده است.

بخش سوم: به نقش نظام مالی و بانکی در روند جرم پولشویی توجه شده و در ۳ فصل به مباحث ۱- روش های پولشویی ۲- نقش سیستم بانکی در تحقق بزه پولشویی ۳- بررسی رازداری بانکی و تفاوت آن با نهانکاری مالی و بانک و در آخر تدابیر پیشگیرانه همچنین ارائه راهکارهای لازم و ضروری به بانک ها و مؤسسات مالی و اعتباری به منظور مقابله ‌با جرم پولشویی که منافات با اصل رازداری بانکی نداشته باشد به طوری که حریم خصوصی افراد نیز حفظ گردد پرداخته شده است.

بخش اول :

کلیات و مفاهیم

فصل اول : مفاهیم کلی رازداری

از قدیم الایام، همواره تجسس در زندگی دیگران امری نکوهیده و مذموم بوده که مردم از آن نهی می‌شدند. در قرآن کریم، منبع اساسی حقوق اسلامی، منع تجسس در امور شخصی و حریم خصوصی افراد تصریح شده است. در سنت نیز سرچشمه های فقه اسلامی «معصومین» رازداری، و حفظ اسرار دیگران را ستوده، و افشای اسرار مردم را مذموم دانسته اند. اهمیت این دستور تا حدی است که گاهی ریختن آبروی مؤمنان همسنگ گرفتن جان آنان تلقی شده است. «حرمه مومن کحرمه دمه» لزوم احترام به حریم خصوصی افراد، حق مصون ماندن قلمرو زندگی فردی از مداخله و تعرض دیگران، و منع سایرین از آگاهی بر اطلاعات حیات فردی اشخاص از دیر باز مورد توجه علمای حقوق بوده است .

حقوق ‌دانان برای توجیه و بیان مبنای نظری لزوم رعایت حریم خصوصی افراد، از نظریه «حقوق فطری»، «قرارداد اجتماعی»، «نظریه اخلاقی» و مانند آن استفاده کرده‌اند. «افشای اسرار، تجاوز به آزادی شخص و حقوق مربوط به آن تعبیر می شود. به همین دلیل قانونگذاران «التزام به حفظ اسرار بانکی» را به عنوان ابزاری برای ترغیب فعالیت‌های بانکی دانسته­­ اند که عموماً به شکوفایی اقتصادی منجر شده و در جهت مصالح اقتصاد بین‌المللی است.»^[۱]

مبحث اول : مفهوم و تعریف رازداری

در مفهوم رازداری می توان به موارد ذیل اشاره نمود :

اول: حفظ اسرار دیگران؛ خصوصاًً اگر کسی انسان را امین خود قرار داده و رازی را نزد او به امانت بگذارد. امانت همیشه یک شیء مالی و مادی نیست، مطلبی که در یک مجلس بیان شود هم امانت است.

دوم: در روایات می‌خوانیم حفظ آبروی مومن به اندازه خون او احترام دارد و ارزشمند است. به همین دلیل، ما هم باید حرمت دیگران را رعایت کنیم و هم باید حرمتی را که خداوند برای ما قرار داده ضایع نکنیم.

با مدعی مگویید اسرار عشق و مستی تا بی‌خبر بمیرد در درد خودپرستی

دیدگاه قرآن و بزرگان دین

«عالم الغیب فلا یظهر علی غیبه احدا: دانای غیب، اوست و هیچ کس را بر اسرار غیبش آگاه نمی‌سازد.»^[۲]

خداوند متعال، از همه‌ اسرار مطلع است و از تمام اتفاقات، آگاه؛ اما با این وجود، هیچ کس از اسرار غیب او آگاه نیست. خداوند متعال خود، رازهای بندگانش را می‌پوشاند و به همین دلیل بر رازداری تأکید دارد.

امام علی علیه السلام: «کسی که در نگهداشتن راز خود ناتوان باشد، در حفظ راز دیگران توانا نباشد.»^[۳] و یا «راز تو در بند توست. اگر آن را فاش کنی تو در بندش خواهی شد.»^[۴] و یا « سینه‌ خردمند، صندوق راز اوست.»^[۵] و یا «نسبت به دوست خویش هر مهربانی و هر خیرخواهی را می‌توانی، انجام بده؛ اما در یک امر محتاط باش: در نهایت اطمینان و اعتماد، اسرارت را به او نگو.»^[۶]

1. به حداکثر رسانیدن ارزش شرکت: مؤسسه‌ سرمایه در گردش را به همان منظوری نگهداری می‌کند که هر دارایی دیگر را، یعنی کمک در به حداکثر رسانیدن ارزش فعلی سهام عای و ارزش شرکت. سرمایه گذاری وجوه بلا استفاده، به حداقل رسانیدن موجودی ها، وصول سریع مطالبات وحذف تامین های مالی کوتاه مدت پر هزینه و غیر ضروری همگی منجر به افزایش ارزش مؤسسه‌ می شود(کردی،۱۳۹۲ ، ۵).

۲-۲-۳٫ دلایل توجه مدیریت به سرمایه در گردش

1. 1. دارایی ها و بدهی های تشکیل دهنده سرمایه در گردش، حساب های کنترل پذیر و در نتیجه نیازمند توجه مداوم می‌باشد(ستایش و همکارانش،۱۳۸۸، ۴۶).

1. 1. بدهی های جاری منبع اصلی تامین مالی شرکت های کوچک را تشکیل می‌دهد(بیکر و پاول ۲۰۰۵، برگرفته از مقاله ستایش و همکارانش، ۱۳۸۸، ۴۶).

1. 1. سطوح واقعی و مطلوب دارایی های جاری دستخوش تغییرات دائمی است. این وضع باعث می شود که درباره سطح مطلوب یا مورد انتظار دارایی های جاری، به صورت مستمر و روزانه تصمیماتی اتخاذ می شود(ستایش و همکارانش،۱۳۸۸، ۴۶).

1. 1. اگر مدیریت سرمایه در گردش صحیح نباشد، احتمال دارد فروش و سود شرکت کاهش یابد و چه بسا شرکت در پرداخت به موقع دیون و تعهدات خود ناتوان بماند(ستایش و همکارانش، ۱۳۸۸، ۴۶).

1. 1. 1. نگهداری سطح مطلوب وجه نقد برای پرداخت بدهی های سررسید شده و استفاده از فرصت های ناگهانی مناسب جهت سرمایه گذاری(رودپشتی و کیایی،۱۳۸۷، ۷).

   

1. 1. دسترسی به مواد اولیه برای تولید به طوری که شرکت بتواند به موقع جوابگوی تقاضای مشتریان باشد(رودپشتی و کیایی،۱۳۸۷، ۷).

1. هر گونه تصمیمی که در این بخش توسط مدیران واحد تجاری اتخاذ شود تاثیر شدیدی بر روی بازدهی عملیاتی واحد تجاری می‌گذارد که باعث تغییر ارزش شرکت و نهایتاً ثروت سهام‌داران خواهد شد(رودپشتی و کیایی،۱۳۸۷، ۷).

۲-۲-۴٫ مدیریت سرمایه در گردش کارا

مدیریت کارآمد سرمایه در گردش نقش مهمی در سیاست کلی شرکت به منظور ایجاد ارزش سهام بازی می‌کند. روش مدیریت سرمایه در گردش می‌تواند تاثیر قابل توجهی روی نقدینگی و سودآوری شرکت داشته باشد(رأی‌، ۲۰۱۲، ۱۲۷). مدیریت سرمایه در گردش کارا شامل برنامه ریزی وکنترل دارایی ها و بدهی های جاری به گونه ای است که ریسک ناتوانی در برآورده کردن تعهدات کوتاه مدت از یک طرف و اجتناب از سرمایه گذاری بیش از حد در این دارایی ها را از طرف دیگر برطرف نماید(رحمان و نصر، ۲۰۰۷).

اعمال مدیریت کارآمد و اثر بخش بر دارایی های جاری مستلزم آن است که ابتدا باید با قواعد کلی مربوط به سرمایه گذاری در هر یک از انواع دارایی های جاری موجودی نقدی، اوراق بهادار، حساب های دریافتنی و موجودی ها آشنایی حاصل شود و همواره سه جنبه اساسی زیر مد نظر قرار گیرد(شباهنگ، ۱۳۷۲، ۸۱).

1. 1. ویژگی های بنیادی دارایی و چگونگی استفاده از آن توسط واحد انتفاعی.

1. 1. منافع و هزینه های مربوط به مبلغ سرمایه گذاری در دارایی.

1. مخاطرات همراه با سرمایه گذاری در دارایی.

‌بنابرین‏ مدیران نیاز دارند که بدانند چگونه یک سیاست مدیریت سرمایه در گردش کارا را به کار گیرند تا رشد، سودآوری و موفقیت بلند مدت شرکت خود را تضمین کنند(ستایش و همکاران، ۱۳۸۸، ۴۵). به عبارت دیگر مدیران واحدهای انتفاعی در شرایط مختلف با توجه به عوامل درونی و بیرونی واحد انتفاعی و با توجه به ریسک و بازده باید استراتژی مناسبی را برای اداره و مدیریت سرمایه در گردش واحد خود انتخاب نمایند. چنانچه نوع استراتژی مدیریت دارایی ها و بدهی های جاری در موقعیتی معین به گونه ای مناسب انتخاب شود، امکان دستیابی به بهترین استراتژی مدیریت سرمایه در گردش فراهم خواهد شد. بررسی، کنترل و برنامه ریزی درباره اقلام سرمایه در گردش به منظور انتخاب بهترین راهبرد در مدیریت آن بایستی منجر به افزایش بازدهی، توان نقدینگی، توان پرداخت بدهی و تداوم فعالیت واحد انتفاعی گردد(رهنمای رودپشتی وکیائی، ۱۳۸۷،۶). شرکت هایی که دارای مدیریت سرمایه در گردش ضعیف هستند به مرور زمان مزایای رقابتی و انعطاف پذیری خود را از دست می‌دهند( فتحی و توکلی،۱۳۸۸، ۱۰۵).

۲-۲-۵٫ انواع سرمایه در گردش

1. 1. سرمایه در گردش دائمی: این دارایی ها به طور مداوم، در تمامی طول سال مورد نیاز می‌باشند. سرمایه در گردش دائمی بیانگر مبالغ نقد، دریافتنی ها و موجودی ها می‌باشند که به عنوان یک حداقلی جهت انجام عملیات در هر زمانی نگهداری می‌شوند(کردی،۱۳۹۲، ۴).

1. سرمایه در گردش غیر دائمی: بیان کننده دارایی های اضافی است که در مواقع خاص در طی سال مورد نیاز می‌باشند. به عنوان مثال، مقداری موجودی اضافی می بایست برای دوره هایی که فروش افزایش می‌یابد(به حداکثر می‌رسد)، نگهداری شود. برای پرداخت هزینه ملزومات اضافی که لازمه فعالیت زیاد می‌باشد، وجه نقد اضافی مورد نیاز است (کردی،۱۳۹۲، ۴)

۲-۲-۶٫ عوامل مؤثر بر سرمایه در گردش

1. 1. فروش: فروش واقعی و پیش‌بینی شده ی شرکت بر مقدار سرمایه در گردشی که شرکت به مصرف می رساند(و مجبور است آن را تامین کند) اثر بسیار شدیدی دارد. فروش شرکت برحجم دارایی های جاری و بدهی های جاری اثر مستقیم دارد و باعث می شود که این اقلام خود به خود افزایش یابند. در طی زمان یک مؤسسه‌ نسبت تقریبا ثابتی از دارایی های جاری به فروش سالانه حفظ خواهد کرد. شرکتی که به سطح ثابتی از فروش دست می‌یابد، در صورتی که بدرستی اداره شود با سطح ثابتی از وجوه نقد، حساب های دریافتنی و موجودی ها به عملیات خود ادامه می‌دهد. موسساتی که می خواهند در فروش خود افزایش و رشد داشته باشند، نیازمند سرمایه در گردش دائمی اضافی هستند. در صورتی که فروش در حال کاهش باشد، انتظار کاهش در سرمایه در گردش دائمی می رود(کردی ،۱۳۹۲ ،۶).

1. 1. عوامل فصلی و دوره ای: بیشتر مؤسسات با نوسانات فصلی در تقاضا برای محصولات و خدماتشان روبرو می‌شوند. این تغییرات در فروش بر میزان سرمایه در گردش تاثیر می‌گذارد. در یک بحران، ممکن است که فروش یک مؤسسه‌ موقتا کاهش یابد، در نتیجه نیاز به کاهش موجودی ها و میزان مطالبات احساس می شود. در زمان بالا بودن نرخ بهره، ممکن است مشتریان به کندی صورت حساب هایشان را بپردازند، این حقیقت باعث افزایش در میزان مطالبات خواهد شد(کردی،۱۳۹۲، ۶).

1. 1. نرخ بهره: سطوح نرخ بهره بر مقدار سرمایه در گردشی که یک مؤسسه‌ نگهداری می‌کند، تاثیر می‌گذارد. هنگامی که نرخ بهره بالا باشد، مؤسسه‌ به کاهش وجوه نقد، حساب های در یافتنی و موجودی ها ترغیب می شود. این کار هزینه های تامین مالی برای سرمایه در گردش را به حداقل می رساند و این امکان را برای مؤسسه‌ به وجود خواهد آورد که وجوه نقد خود را با سود نسبتا بالایی سرمایه گذاری کند. از سوی دیگر، کاهش در نرخ های بهره، ممکن است منجر به سیاست های کاهش سرمایه در گردش شود. با هزینه های پایین بهره، مؤسسه‌ ممکن است مایل به نگهداری سطوح بالاتری از سرمایه در گردش باشد. نرخ بهره در هر سطحی که باشد، مؤسسه‌ باید به میزان کافی سرمایه در گردش نگهداری کند تا به طور مؤثر کسب و کارش را اداره کند(کردی،۱۳۹۲،۱۱).

عنوان صفحه

شکل ۲-۱: چارچوب مفهومی پژوهش ۴۹

نمودار ۴-۱: نمودار فراوانی اعضای نمونه بر اساس گروه سنی ۶۵

نمودار ۴-۲: نمودار فراوانی اعضای نمونه بر اساس جنسیت ۶۶

نمودار ۴-۳: نمودار فراوانی اعضای نمونه بر اساس تحصیلات ۶۷

نمودار ۴-۴: نمودار فراوانی اعضای نمونه بر اساس وضعیت تأهل ۶۸

فصل اول

کلیات پژوهش

۱-۱- مقدمه

بازاریابی سبز فرایندی اجتماعی است که افراد و گروه‌ها از طریق فرایند مبادله محصولات و ارزش آن‌ ها، نیاز و خواسته خود را از طریق یک روش اخلاقی که اثرات منفی بر محیط زیست را حداقل کند برآورده می‌کنند. به عبارتی دیگر به گفته پولانسکی^[۱] (۱۹۹۴) بازاریابی سبز شامل تمام فعالیت‌هایی است که برای ایجاد و تسهیل مبادلات به منظور ارضای نیازها و خواسته‌های بشری طراحی می‌شود به طوری که این ارضاء نیازها و خواسته‌ها با حداقل اثرات مضر و مخرب روی محیط زیست باشند. به ندرت فعالیت‌های زیست محیطی در همه معیارهای شرکت‌ها جای می‌گیرد. علاوه بر این بسیاری از شرکت‌ها معیارهای سنتی کسب و کار را برای ارزیابی موفقیت نوآوری‌های سبز به کار می‌برند. هر شرکت، استراتژی بازاریابی مخصوص خود را دارد.

امروزه بازاریابی سبز بیشتر به عنوان یک مفهوم عمومی مطرح می‌شود. بازاریابی سبز به توسعه و بهبود قیمت‌گذاری، ترفیع و توزیع محصولاتی اطلاق می‌شود که به محیط زیست آسیب نمی‌رسانند. سالمون و استوارت^[۲] بازاریابی سبز را یک استراتژی بازاریابی می‌دانند که از طریق ایجاد مزایای قابل تشخیص محیطی بر اساس آنچه که مشتری انتظار آن را دارد از محیط حمایت می‌کند.

روند بلندمدت گذشته، نشان دهنده سلطه روزافزون مردم بر طبیعت بوده است؛ ولی به تازگی مردم به محدودیت منابع طبیعی پی برده‌اند. حفاظت از محیط زیست مسئله‌ای اخلاقی پنداشته می‌شود و آسیب به آن، عواقب بسیار نامطلوبی برای انسان‌ها دارد. البته تا زمانی که مصرف وجود دارد، آلودگی نیز وجود خواهد داشت، ولی می‌توان آن را در حد قابل قبول و مجازی نگه داشت. در طول دهه های گذشته آگاهی زیست محیطی مصرف‌کنندگان افزایش قابل ملاحظه‌ای در جهان یافته و این گروه خواستار کالاهایی هستند که به اصطلاح دوستدار طبیعت نامیده می‌شوند. دلیل این افزایش آگاهی را عواملی چون افزایش فعالیت گروه‌های سبز، قانون‌گذاری در ابعاد ملّی و بین‌المللی و تأثیر فاجعه‌های صنعتی بر نظرهای عموم مردم دانسته‌اند. بازاریابان محیط زیست را در بسیاری از فعالیت‌های بازاریابی مدنظر قرار داده‌اند. در این بین می‌توان به طراحی محصول، بسته‌بندی آن و قیمت‌گذاری بر اساس سازگاری با محیط زیست اشاره کرد.

با توجه به اهمیت روزافزون بازاریابی سبز شرکت‌ها به اتخاذ استراتژی‌های بازاریابی سبز روی آورده‌اند و برای عملی کردن این استراتژی‌ها باید به زیرساخت‌های لازم و عوامل تأثیرگذار بر آن توجه زیادی نمایند که از جمله آن عوامل منابع و قابلیت‌های سازمان است؛ از این رو در این پژوهش به بررسی تأثیر قابلیت‌ها و منابع سازمانی برای اتخاذ استراتژی‌های بازاریابی سبز پرداخته می‌شود. بدین منظور در این فصل از پژوهش به بیان کلیاتی از پژوهش پرداخته می‌شود بدین شکل که در ابتدا بیان مسئله و ضرورت انجام تحقیق شرح داده می‌شود، سپس اهداف، متغیرها، فرضیات، قلمرو پژوهش، جامعه و نمونه آماری و کاربردهای متصور از پژوهش، روش‌های گردآوری اطلاعات و روش‌های تجزیه تحلیل اطلاعات بیان می‌گردد و در پایان اصطلاحات کلیدی پژوهش تعریف می‌گردند.

۱-۲-بیان مسئله

«گراهام» و «کترا» معتقدند حمایت از محیط خارجی اختیاری نبوده بلکه یک بخش مهم از فرایند کسب و کار به حساب می‌آید (کترا و گراهام^[۳]، ۲۰۰۲).

بی‌توجهی بنگاه به ‌ذی‌نفع‌های خارجی سبب بروز مشکلاتی برای مصرف‌کننده کالای آن بنگاه می‌شود (امینی، ۱۳۷۹).در ضمن اصول اخلاقی در کسب و کار نیز حکم می‌کند که شرکت‌ها مطلع باشند که فعالیت‌هایشان چگونه منافع دیگران را تحت تأثیر قرار می‌دهد (زیگموند و دامیکو^[۴]، ۲۰۰۱). اینکه مسئولیت اجتماعی صرفاً مسائل محیطی را در برمی‌گیرد ساده‌انگاری است چرا که این تعهد تأثیر بسزایی روی آمیخته‌های بازاریابی داشته و موجب جرح و تعدیل آن‌ ها می‌شود. باوی و سیل ابزارهای لازم قابل استفاده در مسئولیت اجتماعی را بسته‌بندی، تبلیغات، فروش شخصی و خدمات می‌داند که بازاریاب باید با توجه به عامل بالقوه سود و رفاه جامعه آمیخته را تعیین کند (باوی و سیل^[۵]، ۱۹۹۲).

ﺟﺎﻣﻌﻪ در ﺣﺎل ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ است و ﺗﻮﺟﻪ روزاﻓﺰون ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ تعداد بسیار زﻳﺎدی از شرکت‌ها ﺑﻪ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺳﺒﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﺒﻊ اﺻﻠﻲ تغییر استراتژیک ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻨﺪ. بازاریابی سنتی ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺑﺮ خواسته‌های ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن تأکید می‌کند و رﻓﺎه اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺘﻲ را ﺑﻪ ﺣﺴﺎب نمی‌آورد. اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ در ﺗﻤﺎم اﺑﻌﺎد سازمان‌ها وارد ﺷﺪه و ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ را ﻧﻴﺰ ﺗﺤﺖ تأثیر ﻗﺮار داده و ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻣﻔﻬﻮم ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺳﺒﺰ ﺷﺪه اﺳﺖ (افسردگان و همکاران، ۱۳۹۰).

توسعه استراتژی‌های بازاریابی سبز برای ایجاد روابط بلندمدت میان عرضه‌کنندگان و مصرف‌کنندگان ضروری است نه به خاطر اینکه خریداران خواهان محصولات و خدمات سبز هستند بلکه به دلیل کمک به بهره‌وری عملیاتی و محیط زیستی شرکت (فراج و همکاران^[۶]، ۲۰۱۳).

تعداد کمی از شرکت‌ها دریافته‌اند که سبز بودن مزیت‌های استراتژیک به همراه دارد (دعایی و همکاران، ۱۳۸۵).

با توجه به اینکه مسائل محیطی و اجتماعی امروزه برای مشتریان اهمیت بالایی دارد رعایت مسائل زیست محیطی در فعالیت‌های بازاریابی باعث ایجاد مزیت رقابتی برای شرکت خواهد شد و از این طریق شرکت می‌تواند به ایجاد یک پایگاه خوب در بازار دست یابد. مسئله حفظ محیط زیست باعث شده است که مصرف‌کنندگان درباره محصولاتی که می‌خرند بازاندیشی کنند. امروزه بسیاری از مصرف‌کنندگان این آمادگی را دارند که برای حمایت واقعی از محیط زیست برای محصولاتی که استانداردهای محیطی را رعایت می‌کنند مبلغ بیشتری پرداخت کنند (کاتلر و آرمسترانگ^[۷]، ۱۹۹۹).

در این میان رشد طبقات میانی جامعه در سطح جهان و همزمان با آن افزایش درآمد قابل هزینه و وقت آزاد، جهانگردی را به بزرگترین فعالیت منفعت آفرین بدل ‌کرده‌است.

گردشگری یکی از مهم‌ترین صنایع حال حاضر در جهان محسوب می‌شود و مسافرت افراد از اقوام با فرهنگ‌های متفاوت به مکان‌های گوناگون یکی از مسائلی است که هم ازنقطه‌نظر حفظ محیط زیست برای رضایت مسافران و هم از نظر حفظ محیط زیست برای ساکنان منطقه اهمیت وافر می‌یابد؛ ‌بنابرین‏ بر برند و تصویر شرکت‌های متولی گردشگری از جمله هتل‌ها بسیار تأثیرگذار است.

۴- مقررکردن تمرین هایی برای درمانجو تا او مفروضه ها و باورهای ناکار آمد خود را که شناسایی شده اند ، بیازماید.(زارب^[۱۰۲] ، ۱۳۸۳).

۲-۲-۳-۷- تکنیک های درمانی بازسازی شناختی

۱-مرحله اول : تکنیک های خاص استخراج اطلاعات شناختی

درمانگر از تکنیک هایی که در سطور زیر می‌آیند ، به منظور استخراج اطلاعات شناختی که حاوی ادراکات و تصورات ، انتظارات ، اسنادها ، فرض ها و باورهای تحریف شده در مراجع هستند ، استفاده می‌کند و همزمان آگاهی درمانجو را از گفتگو های درونی با خودش افزایش می‌دهد. این گفتگوهای درونی را الیس و هارپر(۱۹۷۵)خود گویی و بک (۱۹۷۹) افکار خود کار نامیده اند. به درمانجویان گفته می شود که به آن ها آموزش می‌دهند تا آگاهی بیشتری درباره افکار خودکار خویش به دست آوردند. چنین توضیحی داده می شود که افکار خود کار غالباً به تفسیر ، قضاوت و نامگذاری وقایعی که در زندگی روزانه شخص اتفاق می افتد ارتباط دارند و اینکه بعضی از افکار خود کار منفی ، با عواطف ناخوشایند و شدید و رفتارهای ناخواسته ، مرتبط هستند. درمانگر این نکته را شرح می‌دهد که اگر شخص بتواند آموزش ببیند تا افکار خود کار منفی را در خود تشخیص دهد ، آن گاه می توان به او کمک کرد تا این افکار و عواطف ناخوشایند و نامطلوب و رفتارهای خود تخریب گرانه همراه با آن ها را کنترل کند.

وقتی درباره تغییر دادن فکرمان صحبت می‌کنیم ، منظورمان تغییر دادن تمامی افکار و روش های تفکرمان نیست ، بلکه فقط تغییر دادن افکار منفی یا نادرستی است که بارها و بارها تکرار شده اند و جنبه عادت پیدا کرده‌اند ، مانند عادت های بدی که در بروز احساس های ناخوشایند و شدیدی نظیر نگرانی ، افسردگی یا ترس نقش دارند.

‌بنابرین‏ برای اینکه فرد احساس بهتری داشته باشد و موفقیت بیشتری به دست بیاورد ، لازم است عادت بیان کردن جمله های منفی و نادرست را ‌در مورد خود قطع کند و خود گویی های مثبت درباره خود را افزایش دهد. این عمل به احساسات مثبت و ایجاد رفتارهای دوستانه در او منجر خواهد شد. قسمتی از کمک به فرد برای احساس و عملکرد بهتر در زندگی روزانه ، آموزش دادن به او در کنترل و تغییر افکار منفی ، نادرست یا ناخواسته اش ‌در مورد خود است. این کار را غالباً باید از طریق تفسیر قضاوت کردن درباره وقایع و موقعیت ها و از جمله قضاوت درباره خودمان صورت دهیم. افکار نادرست که افکار نامعقول یا افکار تحریف شده هم نامیده می‌شوند غالباً انتظارت غیر منطقی ، یا نتیجه گیری های غیر دقیق و افراطی هستند و اغلب با کلماتی نظیر باید ، بایستی ، یا حتماً می‌آیند.

الف – استخراج اطلاعات از توصیفات درمانجو درباره موقعیت های مشکل آفرین و آشفته کننده.

طی جلسه ، از درمانجو خواسته می شود تا درباره موقعیت های آشفته کننده در حال و گذشته توضیح دهد. همان‌ طور که او این کار را انجام می‌دهد هر چند لحظه از او پرسیده می شود که حالا که دارید این موضوع را شرح می دهید چه چیزهایی از ذهن شما می گذرد ؟ چه چیزی موقع اتفاق افتادن آن واقعه از ذهن شما گذشت ؟ معنای این حادثه برای شما چیست ؟ همچنین از درمانجو خواسته می شود تا برای یادداشت سوابق مربوط به موقعیت های استرس زای آشفته کننده طی هفته از برگه ثبت رفتار و افکار استفاده کند و افکار خودکار همراه با هریک از آن موقعیت های استرس زا را ثبت کند. محتوای یادداشت های روزانه در جلسه بعد تجزیه و تحلیل می شود.

ب -تکنیک مرور آنی : وقتی نوجوانان در جلسه دستخوش احساسات منفی می‌شوند اما قادر نیستند افکار خودکار توأم با آن ها یا افکار آشکار ساز آن ها را مشخص کنند از آنان خواسته می شود تا محرک های آشفته کننده و پاسخ هایشان به آن محرک ها را در ذهن خود مرور کنند. از او خواسته می شود تاسعی کند یک تصویر دیداری از واقعه را باز آفرینی و تصورات و افکار همراه با آن را گزارش کند.

ج -تکنیک (گویی که) : درمانگر برای کمک به نوجوان در مشخص کردن افکار خود کار مرتبط با وقایع آشفته کننده در گذشته از او می‌خواهد تا وقایع را همچنان که اتفاق افتاده اند هم اکنون تجسم کند و بعد از او می‌خواهد تا افکار خود کار مرتبط با آن وقایع را گزارش کند. در این روش ها به درمانجویان کمک می شود تا مشخص کنند فراوانی افکار و خلقیات منفی در آن ها چقدر است و نیز به آنان کمک می شود تا بتوانند بین افکار خودکار شخصی و غیر شخصی تمایز قائل شوند.

د -مشخص کردن عواطف و افکار منفی : در همان حال که درمانجو موقعیت های آشفته کننده و مشکل آفرین را تشریح می‌کند و افکاری را که از ذهنش می گذرد گزارش می‌کند درمانگر به مثال و مواردی از افکار منفی اشاره می‌کند.

پس از آن از درمانجویان خواسته می شود تا افکار منفی خود نظیر (من استحقاق و شایستگی لازم را برای شاد بودن ندارم) یا (پدرم به من علا قه ای ندارد) را مشخص کنند.

ه -مشخص کردن افکار : به درمانجویان کمک می شود تا با بهره گرفتن از کلماتی نظیر من ، برای من ، مال من ، افکار شخصی منفی خود را از افکار غیر شخصی منفی ‌در مورد افراد و وقایع متمایز سازند. از آن ها خواسته می شود تا در فهرست هایشان ، افکار شخصی منفی را با کشیدن خط زیر آن ها مشخص کنند (شکوهی،۱۳۸۵).

۲-مرحله دوم : تکنیک هایی برای تحلیل در یافت های شناختی :

مرحله دوم ، شامل تجزیه و تحلیل مشارکتی درمانگر ، درمانجو از دریافتهای شناختی مراجع ، برای تشخیص الگوهای خاص افکار خود – کار تحریف شده و منفی است. ابتدا آن دو همراه یکدیگر تعیین می‌کنند که مراجع به چه فکر می‌کند ، اساس تفکر وی چیست ، فواید و زیان های نتیجه گیری از این الگوی فکری چیست. علاوه بر مشخص کردن موضوعات تکراری و انواع خطاهای منطقی در افکار خود کار درمانجویان به آن ها آموزش داده می شود تا وقایع محیطی را که باعث افکار منفی می شود مشخص کنند.

الف -مشخص کردن موضوعات تکراری یا راجعه : برای کمک به درمانجویان به منظور کشف موضوعات بازگشت پذیر (راجعه) که مشخصه افکار خود کارشان است و نگرش ها و باور های عمیق تر آن ها را منعکس می‌کند از طرح زیر استفاده می شود. ابتدا از آن ها خواسته می شود تا همان‌ طور که در جلسه مشخص شده ، افکار خودکار خود را ستون سمت راست ، یادداشت کنند و افکار خود کار اضافی خود را که از یادداشت روزانه رفتار و افکار استخراج شده به آن بیفزایند. سپس از آن ها خواسته می شود تا در ستون سمت چپ موضوعاتی را که مشخص کننده افکار خودشان است ثبت و کشف کنند. موضوعاتی که در منابع و متون به عنوان مشخصات اختلال های اضطرابی و افسردگی ، ویژ گی های درمانجویان نوجوان و ویژگی های تعارض های والدین با نوجوان مشخص شده اند ، منبع مهمی برای درمانگر فراهم می‌کنند.

از درمانجویان خواسته می شود تا موقعیت های آشفته کننده ای را که هر هفته با آن ها مواجه می‌شوند به طور مختصر توصیف کنند و افکار منفی و خود کار همراه با این موقعیت ها را نیز ثبت کنند. درمانجویان را ابتدا باید از اینکه در حال فکر کردن به افکار منفی هستند ، آگاه کرد و بعد ، آن ها باید واقعه ای را که باعث این فکرها شده است ، مشخص کنند.